SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI DERSİ UYGULAMALARI VE GERİ BİLDİRİMLER HAKKINDA GÖRÜŞ VE DENEYİMLERİ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 76 - 93, 15.12.2021

Ceren Utkugün

https://doi.org/10.47214/adeder.1018585

Öz

Bu araştırmada Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersini alan sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dersin uygulamaları ve süreçte aldıkları akran ve uzman geri bildirimleri ile ilgili görüş ve deneyimleri belirlenmeye çalışılmıştır. Nitel araştırma yöntemine uygun olarak tasarlanan bu araştırmada durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışmada, tek bir analiz birimi olarak Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersi ele aldığından durum çalışmasının bütüncül tek durum deseni ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubu 2018-2019 akademik yılı bahar döneminde bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği programında 3. sınıfta eğitim gören ve ÖTMT dersini almakta olan 83 öğretmen adayından oluşmaktadır. Çalışmada araştırmacı tarafından geliştirilen yazılı görüş alma formu veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Veri toplama süreci ÖTMT dersi uygulamalarının başlamasını takiben Mart 2019 ve Nisan 2019 tarihleri arasında tamamlanmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler içerik analiziyle çözümlenmiştir. Araştırma bulgularının iç güvenirliği ve geçerliğini arttırmak amacıyla temaların altında öğretmen adayı görüşlerinden doğrudan alıntılara yer verilmiştir. Analizler sonucunda elde edilen veriler tablolaştırılarak frekanslarla sunulmuş, doğrudan alıntılarla desteklenmiştir. Sonuç olarak; ÖTMT dersi uygulamaları ve geri bildirimlerin mesleki açıdan kazanımları ile bireysel ve sosyal gelişimlerine katkısı olduğu, materyal hazırlama ve kullanma yeterliliği kazandırdığı, eğlenirken öğrendikleri, motive edici ve öğretici geri bildirimler aldıkları, dolayısıyla sınıf mevcudu kadar fikir sahibi oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen adayı, Sosyal Bilgiler Eğitimi, Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı, Ders Uygulamaları, Geri Bildirim.

OPINIONS AND EXPERIENCES OF SOCIAL STUDIES TEACHER CANDIDATES ON INSTRUCTIONAL TECHNOLOGIES AND MATERIAL DESIGN COURSE PRACTICES AND FEEDBACK

Öz

In this study, it was tried to determine the opinions and experiences of the social studies teacher candidates who took the Instructional Technologies and Material Design course about the practices of the course and the peer and expert feedback they received in the process. The case study design was used in this research, which was designed in accordance with the qualitative research method. In the study, the case study was carried out with a holistic single case design, since Instructional Technologies and Material Design course was handled as a single analysis unit. The study group of the research consists of 83 teacher candidates who are studying in the 3rd year of the Social Studies Teaching program of the Faculty of Education of a state university in the spring term of the 2018-2019 academic year and taking the ITMD course. In the study, the written opinion form developed by the researcher was used as a data collection tool. The data collection process was completed between March 2019 and April 2019, following the start of the ITMD course applications. The data obtained within the scope of the research were analyzed by content analysis. In order to increase the internal reliability and validity of the research findings, direct quotations from the views of the pre-service teachers were included under the themes. The data obtained as a result of the analyzes were tabulated and presented with frequencies and supported by direct quotations. As a result; It has been concluded that ITMD course practices and feedbacks contribute to their personal and social development as well as their professional achievements, they gain competence in preparing and using materials, they learn while having fun, they receive motivating and instructive feedbacks, and therefore they have as many ideas as the class size.

Anahtar Kelimeler

Teacher Candidate, Social Studies Education, Instructional Technologies and Material Design, Course Practices, Feedback

Kaynakça

• Akcan, S., ve Tatar, S. (2010). An investigation of the nature of feedback given to pre‐service English teachers during their practice teaching experience. Teacher Development, 14(2), 153– 172. DOI: 10.1080/13664530.2010.494495
• Aktepe, V., Uzunöz, A. ve Gündüz, M. (2018). Öğretim Teknolojisi ve Materyal Tasarımı (ÖTMT) dersinin, öğretmen adaylarının mesleki kazanımlarına etkisine ilişkin farklı değişkenlere göre farkındalık düzeylerinin incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 31-43.
• Alım, M. (2007). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme (ÖTMG) dersinin önemi ve öğretim sürecine ilişkin öneriler. Doğu Coğrafya Dergisi, 17, 243-262.
• Alım, M. (2015). Coğrafya öğretmeni adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı/geliştirme dersinde elde ettikleri kazanımlar. Doğu Coğrafya Dergisi, 20(33), 1-10.
• Allwright, R. L. (1981). What do we want teaching materials for? ELT Journal, 36(1), 5-18. DOI:https://doi.org/10.1093/elt/36.1.5.
• Baş, F. (2020). Öğretmen adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersine yönelik görüşleri: Bir içerik analizi. 3. Uluslararası Uzaktan Öğrenme ve Yenilikçi Eğitim Teknolojileri Konferansı Bildiri Kitabı, 10-11 Aralık 2020 Ankara, 258-269.
• Baykara Pehlivan, K. (2010). Öğretmen adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersine yönelik görüşleri. Çağdaş Eğitim Dergisi, 35(372), 6-14.
• Bogdan, R.C., ve Biklen, S.K. (2007). Qualitative research for education: An introduction to theory and methods. 5th Edition, Allyn & Bacon.
• Borich, G. D. (2014). Etkili öğretim yöntemleri. Bahattin Acat (Çev.) Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Bozlar Balcı, İ., Serindağ, E. ve Balcı, U. (2017). Yapılandırmacı öğrenme kuramına göre Almanca derslerinde materyal hazırlanması. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 7(1/1), 123-135.
• Bozpolat, E. ve Arslan, A. (2018). Öğretmen Adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersine İlişkin Görüşleri, E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(3), 60-84, DOI: 10.19160/ijer.463977
• Burnett, C. P., & Mandel, V. (2010). Praise and feedback in the primary classroom: Teachers’ and students’ perspectives. Australian Journal of Educational & Developmental Psychology, 10, 145-154.
• Cabı, E. ve Ergün, E. (2016). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersinin öğretmen adaylarının eğitimde teknoloji kullanımına yönelik kaygılarına etkisi. Başkent University Journal of Education, 3(1), 37-43.
• Çakır, Ö. (2010). Materyal Geliştirmede mikro-öğretim: Öğretmen adaylarının yöntem ve geri bildirimler üzerine görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, 55-73.
• Çalışoğlu, M. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersine ilişkin görüşleri. Current Research in Education, 1(1), 23-32.
• Çekirdekçi, S. ve Toptaş, V. (2011). Sınıf öğretmenlerinin matematik (4. ve 5.sınıf) dersinde öğretim materyalleri kullanımını engelleyen unsurlarla ilgili görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 137-149.
• Çelikkaya, T. (2017). Formasyon dersi alan tarih öğretmen adaylarının Öğretim Teknolojisi ve Materyal Tasarımı dersine ilişkin görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 20-52.
• Çepni, S. (2011). Performansların değerlendirilmesi. Emin Karip (Ed.), Ölçme ve değerlendirme içinde (193–239). Ankara: Pegem Akademi.
• Çoban, A. ve İleri, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretim teknolojileri ve materyalleri kullanma düzeyleri ve kullanamama sebepleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 194-213.
• Çubukçu, Z., Tosuntaş, Ş. B., İnci, T. ve Kırcaburun, K. (2017). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersinin teknoloji entegrasyonuna katkısı açısından değerlendirilmesi. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 5(2), 29-41.
• Demiraslan-Çevik, Y. (2014). Dönüt alan mı memnun veren mi? Çevrimiçi akran dönütü ile ilgili öğrenci görüşleri. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 3(1), 10–23.
• Duruhan, K. ve Şan, İ. (2013). Öğretmen adaylarının ÖTMG dersinde proje hazırlama sürecine ilişkin görüşlerinin incelenmesi (İnönü Üniversitesi örneği). International Journal of Social Science(JASS). 6(7), 379-399. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1843.
• Fluckiger, J., Tixier, Y.T., Pasco, R., & Danielson, K. (2010). Formative feedback: Involving students as partners in assessment to enhance learning. College Teaching, 58(4), 136-140.
• Geçer, A. K. (2010). Teknik öğretmen adaylarının öğretim teknolojisi ve materyal geliştirme dersine yönelik deneyimleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 1-25.
• Gündüz, Ş., ve Odabaşı, F. (2004). Bilgi çağında öğretmen adaylarının eğitiminde öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme dersinin önemi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 43-48
• Güneş, G. ve Aydoğdu İskendeoğlu, T. (2014). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersine yönelik yaklaşımları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 469-488.
• Güven, S. (2006). Öğretim Teknolojileri Ve Materyal Geliştirme dersinin kazandırdığı yeterlikler yönünden değerlendirilmesi (İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 165-179.
• Hattie, J., & Timperley, H. (2007). The power of feedback. Review of Educational Research, 77(1), 81-112.
• Higgins, R., Hartley, P. & Skelton, A. (2002). The Conscientious Consumer: reconsidering the role of assessment feedback in student learning, Studies in Higher Education 27(1), 53-64.
• Karataş, S., ve Yapıcı, M. (2006). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme Dersinin İşlenişi ve Uygulama Örnekleri, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 311-326.
• Kaya, R. ve Samancı, O. (2010). Öğretmen adaylarının alternatif öğretim materyalleri ile ilgili görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 188, 83-98.
• Kinay, İ., Şimşek, Ö., Bağçeci, B. ve Çetin, B. (2015). Öğretmen adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (ÖTMT) dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 119-135.
• Kurtdede Fidan, N. (2008). İlköğretimde araç gereç kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 1(1), 48-61.
• Kolburan Geçer, A. (2010). Teknik öğretmen adaylarının Öğretim Teknolojisi ve Materyal Geliştirme dersine yönelik deneyimleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2) , 1-25.
• Koray, Ö., Kaya, B., ve Pekbay, C. (2016). Öğretmen adaylarının ders materyali hazırlamada dönüt-düzeltme süreciyle ilgili görüşlerinin incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(4), 844-862.
• Köseoğlu, P. ve Soran, H. (2006). Biyoloji öğretmenlerinin araç-gereç kullanımına yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 159-165.
• Kuloğlu, A. (2019). Öğretmen adaylarına göre Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarım dersi. Turkish Journal of Educational Studies, 6(1), 33-44 . DOI: 10.33907/turkjes.494405
• Maxwell, J. A. (2018). Nitel araştırma tasarımı etkileşimli yaklaşım (Çev. Ed. Çevikbaş, M.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• MEB (1973). Milli Eğitim Temel Kanunu, “1739 Sayılı Kanun”, Resmi Gazete, 24 Haziran, 1973.
• MEB (2017). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf
• Öntaş, T. ve Kaya, B. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim materyali tasarlama sürecinde geri bildirim verilmesine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(224), 59-73.
• Örge Yaşar, F. (2017). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programı öğrencilerinin Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersine yönelik görüşleri: Nitel bir araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(58), 165-182.
• Öztürk, T. ve Zayimoğlu Öztürk, F. (2015). Tarih öğretmen adaylarının “Öğretim Teknolojisi ve Materyal Tasarımı” dersine yönelik uygulamaları ile görüşlerinin incelenmesi. e-Kafkas Journal of Educational Research, 2 (3) , 63-78.
• Patton, M., Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Sağlam, H. İ. (2010). Sosyal bilgiler dersinde öğretim materyalleri ölçeği çalışması. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 89-99.
• Saka, A. Z. ve Saka, A. (2005). Öğretmen adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme dersinde mesleki becerilerini geliştirme düzeyi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 81-89.
• Sarıtaş, D. ve Kızkapan, O. (2020). Fen bilimleri öğretmen adaylarının kendi tasarladıkları öğretim materyallerine ilişkin görüş ve değerlendirmeleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 1-18.
• Selçuk, G. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının Öğretim Teknolojisi ve Materyal Tasarımı dersine ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 526-543.
• Semerci, A. (2006). İlköğretim birinci kademede görev yapan sınıf öğretmenlerinin, etkili materyal kullanma yeterlilikleri üzerine öğretmen ve yönetici görüşleri (Antalya örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Sönmez, E., Dilber, R., Alver, B., Aksakallı, A. ve Karaman, İ. (2006). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme dersinin öğrenci açısından önemine yönelik bir araştırma. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 113-119.
• Sönmez, Ö. F., Çavuş, H. ve Merey, Z. (2009). Coğrafya öğretmenlerinin öğretim teknolojileri ve materyal kullanma düzeyleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4(2), 213-228.
• Turan, İ ve Çorapçı, S. (2017). Sosyal bilgiler öğretiminde Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersinin etkililiğinin incelenmesi. Turkish Studies, 12(18), 671-686.
• Wallace, M. (1979). Microteaching: Skills and Strategies. Holden, S. (haz.) Teacher Training. London: Modern English Publication içinde, (56-59).
• Weaver, M.R. (2006). Do students value feedback? Studentperceptions of tutors’ written responses Assessment & Evaluation in Higher Education, 31(3), 379–394.
• Uygun, K., ve Kılıçkara, S. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretim teknolojileri ve materyal kullanımına ilişkin görüşleri. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 90-108.
• Uzungöz, A., Aktepe, V., ve Gündüz, M. (2017). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersinin, mesleki açıdan kazandırdıklarına ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri: Nitel bir çalışma. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 317-339.
• Ürün Karahan, B. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersine yönelik tutumlarının incelenmesi (Kafkas Üniversitesi örneği). Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 4 (2) , 26-35.
• Vatansever Bayraktar, H. ve İşleyen, M. (2018). Öğretmen adaylarının Öğretim Teknolojisi ve Materyal Tasarımı dersine yönelik tutumlarının incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(79), 208-230.
• Varank, İ. ve Akgül, A. (2013). Öğretmenlerin uygulamaya dayalı öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı özyeterlik algılarının öğrencilerin Seviye Belirleme Sınavı (SBS) başarısı ile ilişkisi. Journal of Social Sciences [JSS], 12(2), 253-265.
• White, S. (2007). Investigating effective feedback practices for pre‐service teacher education students on practicum. Teaching Education, 18(4), 299–311. doi:10.1080/10476210701687591
• Yazar, T. (2015). Öğretmen adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersi hakkındaki görüşleri. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 5(9), 23-34.
• Yazlık, D. Ö. (2018). Öğretmenlerin matematik öğretiminde somut öğretim materyali kullanımına yönelik görüşleri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 775-805.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2009). Case study research: Design and methods (4th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• YÖK (1998). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programı. Ankara: Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı.
• YÖK (2007). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programı. Ankara: Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı.
• YÖK (2011). Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) Temel Alan Yeterlilikleri: Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri. Ankara: Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı.
• YÖK (2018). Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları (Basın Bülteni). Ankara: Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı.