Bir Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi Olarak Sağlık

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 10 - 24, 30.09.2020

Hüseyin Önder

Öz

Thomas Malthus ile doğal kaynakların kıtlığına ilişkin tartışmalar teorik bir zemine kavuşmuştur. Malthusyan bir görüşe sahip olan Roma Kulübü uluslararası alanda ses getiren raporlar hazırlayarak önemli bir kamuoyu oluşturma görevi görmüştür. 1970’li yıllarda yaşanan petrol krizleri kaynak kıtlığının önemini ortaya koymuştur. Doğal kaynakların kıtlığına ilişkin tartışmaların yanında sanayileşmenin getirdiği çevre sorunları uluslararası kamuoyunda önemli teşebbüslerin oluşmasına neden olmuştur. Bunların en önemlilerinden biri Birleşmiş Milletler (BM) nezdinde yapılan teşebbüslerdir. Sürdürülebilir kalkınma kavramının ortaya çıkması ve bu alanda ülkelere çeşitli yükümlülükler yükleyen BM’ler sağlık alanı ile ilgili düzenlemelerde getirmektedir. Sağlık ile ilgili sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin temelinde beslenme ve salgın hastalıklarla mücadelenin yanında anne ve çocuk sağlığı da önemli bir yer tutmaktadır. Böylelikle sosyal boyutun dışında ekonomik açıdan da emek faktörü sürdürülebilir kalkınmanın öznesi konumuna taşınmaktadır. Çin’de başlayan ve Türkiye dahil tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını sağlıklı birey olgusunun hem sosyal hem de ekonomik açıdan ne kadar önemli olduğunu göstermiştir. Bu çalışma BM’ler nezdinde ortaya konulan sağlıkla ilgili sürdürülebilir kalkınma hedeflerini tanımlamaktadır. Ayrıca emek faktörünün sağlıklı olmasının ekonomi açısından önemini de teorik olarak tartışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Kalkınma, Sağlık, Ekonomi

Kaynakça

• Ağca, B. (2018). Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi(Johannesburg, 26 Ağustos - 4 Eylül 2002). http://www.mfa.gov.tr/dunya-surdurulebilir-kalkinma-zirvesi_johannesburg_-26-agustos---4-eylul-2002_.tr.mfa
• Akyıldız, F. (2011). Binyıl Kalkınma Hedefleri, İnsan Hakları Ve Demokrasi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(14), 39-60.
• Alagöz, M. (2007). Sürdürülebilir kalkınmada çevre faktörü: Teorik bir bakış. İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi–Türk Dünyası Kırgız–Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü Celalabat–KIRGIZİSTAN, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, ISSN, 1-12.
• Ar, H., ve Çelik Uğuz, S. (2017). Küresel Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinde Turizmin Rolü: Türkiye Örneği Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(49), 521-530.
• Çemrek, F., ve Bayraç, H. N. (2013). Sürdürülebilir Kalkınma Skorunun Hesaplanması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 131-152.
• Derin, M. (2018). Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Kapsamında Türkiye’nin Sağlık Alanına İlişkin Mevcut Durum Analizi Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 558-568.
• Dışişleri Bakanlığı. (2020). Sürüdürilebilir Kalkınma. Retrieved from http://www.mfa.gov.tr/surdurulebilir-kalkinma.tr.mfa
• Eser, K., ve Gökmen, Ç. E. (2009). Beşeri Sermayenin Ekonomik Gelişme Üzerindeki Etkileri: Dünya Deneyimi ve Türkiye Üzerine Gözlemler. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 1(2), 41-56.
• Eşkinat, R. (2016). Binyıl Kalkınma Hedeflerinden Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine. Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Özel Sayı: Prof. Dr. Akar Öcal Armağanı(3), 267-282.
• Halisçelik, E. (2015). Binyıl Kalkınma Hedefleri ve Yoksul Odaklı Büyüme: Yükselen Ekonomiler Üzerine Ampirik Bir Analiz. (Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kıymaz, T. (2016). Sürdürülebilir Kalkınma ve Tarım. Paper presented at the 12. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, Isparta.
• Önder, H. (2018a). Döngüsel Ekonomi ve Avrupa Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Önder, H. (2018b). Sürdürülebilir Kalkınma Anlayışında Yeni Bir Kavram: Döngüsel Ekonomi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(57), 196-204.
• Önder, H., ve Önder, Ş. (2020). Sürdürülebilir Kalkınmanın Gerçekleştirilmesinde Alternatif Bir Yaklaşım Olarak Döngüsel Ekonomi: Panel Veri Yöntemi İle Bir Analiz. İstanbul: İktisadi Araştırmalar Vakfı.
• Önder, Ş. (2017). İşletme Karlılığina Kurumsal Sürdürülebilirliğin Etkisi: BİST'te Bir Uygulama. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(4), 937-956.
• Önder, Ş. (2018a). Impact Of Sustaınabılıty Performance Of Company On Its Fınancıal Performance: An Empırıcal Study On Borsa Istanbul (BIST). Dumlupinar University Journal of Social Science/Dumlupinar Üniversitesi Soysyal Bilimler Dergisi, 4(56), 115-127.
• Önder, Ş. (2018b). Menkul Kıymet Piyasalarında Sürdürülebilirlik Çalışmaları Ve Türkiye. In H. Önder ve Ö. Şerife (Eds.), Ekonomi ve Finans Araştırmaları (pp. 81-94). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Önder, Ş. (2019). Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansının Ölçümünde Küresel Raporlama Girişimi (GRI) ve G4 Sürdürülebilirlik Raporlaması Kılavuzu. In H. G. Doğrul ve Ö. Z. Güven (Eds.), İşletme ve Ekonomi Yazıları Çevre (pp. 249-266). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Önder, Ş., ve Ağca, A. (2018). İşletmelerin Risk Gruplarına Göre Çevresel Sürdürülebilirlik Uygulamaları: BIST 100 Endeksinde Bir Uygulama. Itobiad: Journal of the Human Social Science Researches, 7(1), 77-89.
• Önder, Ş., ve Ağca, A. (2019). Corporate Sustainability and the Methods of Corporate Sustainability. In R. Yılmaz ve G. Löschnigg (Eds.), Studies on Balkan and Near Eastern Social Sciences (Vol. Volume 3, pp. 167-176). Berlin: Peter Lang.
• Önder, Ş., ve Kaya, E. (2018). İşletmelerin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamalarında Kurumsal Yönetim Yapılarının Etkisi: BİST 100 Üzerine Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi(78), 155-170.
• Öz, C. S., ve Yiğit, Y. (2019). Binyıl Kalkınma Hedeflerinden Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine Türkiye’de Yoksulluğun Analizi. In O. Metin (Ed.), Sakarya Üniversitesi Çalışma Ekonomisi Ve Endüstri İlişkileri Seçme Yazılar-III (pp. 93-118). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Özyakışır, D. (2011). Beşeri Sermayenin Ekonomik Kalkınma Sürecindeki Rolü: Teorik Bir Değerlendirme. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6(1), 46-71.
• Peşkircioğlu, N. (2016). 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri: Küresel Verimlilik Hareketine Doğru. Kalkınmada Anahtar Verimlilik(335), 1-8.
• Sezer, Ö. (2007). Küresel Konferanslar Ve Çevre Sorunları: Çevre Kalkınma Ve Etik Açısından Eleştirel Bir Değerlendirme. Paper presented at the Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika çalışmaları kongresi (ICANAS 38), Ankara Türkiye.
• Sonğur, C. (2016). Sağlık göstergelerine göre ekonomik kalkınma ve işbirliği örgütü ülkelerinin kümeleme analizi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 6(1), 197-224.
• Şimşek, M., ve Kadılar, C. (2010). Türkiye’de Beşeri Sermaye, Ihracat Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Ilişkinin Nedensellik Analizi. 11(1), 115-140.
• Taban, S. (2006). Türkiye'de Sağlık Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Ilişkisi. Sosyoekonomi, 4(4), 31-46.
• Tıraş, H. H. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma Ve Çevre: Teorik Bir İnceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 57-73.
• Tutar, F., ve Kılınç, N. (2007). Türkiye'nin Sağlık Sektöründeki Ekonomik Gelişmişlik Potansiyeli Ve Farklı Ülke Örnekleriyle Mukayesesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 31-54.
• UNDP. (2020a). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları. https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html
• UNDP. (2020b). Türkçe Çevirisi Yenilenen Sürdürülebilir Kalkınma Amaç Ve Hedefleri. https://www.undp.org/content/dam/turkey/docs/pressreleases/UNDP-TR-SKA-Yeni-Ceviriler-Tablosu.pdf
• Zoeteman, K. (2012). Sustainable Development drivers: The role of leadership in government, business and NGO performance: Edward Elgar Publishing.