MAKSİLLOFASİYAL CERRAHİDE GELİŞMİŞ DİJİTAL GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 2, 35 - 45, 08.10.2018

Asli Ayaz

Öz

X ışınlarının keşfinden beri uzun yıllardır tıp alanında birçok hastalığın teşhisinde röntgen filmleri kullanılmaktadır. Son yıllarda bilgisayar teknolojisindeki ilerlemelere bağlı olarak radyolojik görüntülerin oluşturulması, büyük oranda bilgisayar yardımıyla dijital olarak gerçekleştirilmektedir. Analog tekniklere kıyasla dijital teknolojide görüntünün elde edilmesi için karanlık oda ve banyo işlemlerine ihtiyaç duyulmaz. Dijital görüntülemede öncelikle kontrast ve dansitenin görsel özelliklerinin ayarlanabildiği dinamik görüntü elde edilir. Elde edilen görüntü renklendirilebilir ve görüntü üzerinde bilgisayar yardımıyla her yönde ölçüm yapılabilmektedir. Dijital radyolojide hastalara ait bilgiler ve görüntüler bilgisayar ortamında saklanabilmekte, ayrıca hasta tarafından taşınabildiği gibi, elektronik iletilerle de nakledilebilmektedir. Bilgisayar destekli tanı programları sayesinde görüntüler daha iyi yorumlanmakta ve doğru tanıya daha kolay varılmaktadır. Görüntüleme yöntemlerinde yaşanan gelişmeler sayesinde tıbbın her alanında olduğu gibi maksillofasiyal cerrahi alanında da hastaların teşhisi ve tedavilerinde büyük değişimler yaşanmıştır. Bu derlemenin amacı ileri görüntüleme tekniklerinin, maksillofasiyal cerrahide kullanımlarının güncel literatürler eşliğinde incelenmesidir.

Anahtar Kelimeler

Radyografi, röntgen, tomografi, manyetik rözenans, Pozitron emisyon tomografisi

Kaynakça

• [1] Harorlı A, Akgül M, Dağıstan S. Diş Hekimliği Radyolojisi. Erzurum: Ofset Matbaacılık, 2006; 316-350. [2] White S, Pharoah M. Oral Radiology. USA, Mosby, 2004; 245-260. [3] Harnsberger H, Hudgins P. Diagnostic Imaging. Head and Neck. Canada, Amyrsis, 2008, 5. Bölüm. [4] Ludlow JB, Davies-Ludlow LE, Brooks SL, Howerton WB. Dosimetry of three CBCT devices for oral and maxillofacial radiology: CB Mercuray, NewTom 3G and i-CAT. Dentomaxillofac Radiol 2006; 35: 219-26. [5] Maeda M, Katsumata A, Anji Y, et al. 3DCT evaluation of facial asymmetry in patients with maxillofacial deformities. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2006;102:382-90. [6] Mischkowski RA, Zinser MJ, KublerAC, Hampl JA, Zoller JE. Multimodal image fusion for planning and intra-operative guidance inmaxillofacial surgery. Int J Comput Dent 2005; 8: 311-316. [7] Siessegger M, Schneider BT, Mischkowski RA, Lazar F, Krug B, Klesper B, Zoller JE. Use of an imageguided navigation system in dental implant surgery in anatomically complex operation sites. J Craniomaxillofac Surg 2001; 29: 276-281. [8] Ewers R, Schicho K, Undt G, Wanschitz F, Truppe M, Seemann R, Wagner A. Basic research and 12 yearsof clinical experience in computerassisted navigation technology: A review. Int J Oral Maxillofac Surg 2005; 34: 1–8. [9] Hwang HS, Lee KH, Park JY, Kang BC, Park JW, Lee JS. Development of posteroanterior cephalometric analysis for the of posteroanterior cephalometric analysis for the diagnosis of facial asymmetry. J Korean Dent Assoc 2004;42:219-31. [10] Wiesent K, Barth K, Navab N, Durlak P, Brunner T, Schuetz O, Seissler W. Enhanced 3-D-reconstruction algorithm for Carm systems suitable for interventional procedures. IEEE Trans Med Imaging 2000; 19:391-403. [11] Ziegler CM. Clinical indications for digital volume tomography in oral and maxillofacial surgery. Dentomaxillofacial Radiol 2002; 31: 126–130. [12] Abrahams JJ. Dental CT Imaging: a look at the jaw. Radiology 2001; 219: 334-345. [13] Treister NS. Use of cone-beam computerized tomography for evaluation of bisphosphonate-associated osteonecrosis of the jaws. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2010; 109(5): 753-64. [14] Angelopoulos C, Thomas SL. Comparison between digital panoramic radiography and cone-beam computedtomography for the identification of the mandibular canal as part of presurgical dental implant assessment. J Oral Maxillofac Surg 2008; 66(10): 2130-5. [15] Madrigal C, Ortega R. Study of available bone for interforaminal implant treatment using CBCT. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2008; 13(5): 307-12. [16] Hardstet C, Welander U. Photographic Subtraction I. Theory of The Subtraction Image. Acta Radiologica Diagnosis 1975; 16: 559-564. [17] Gröndahl K, Gröndahl HG, Webber RL. Influence of variation in projection geometry on the detectibility of periodontal bone lesions. J Clin Periodontol 1983; 55: 96-102. [18] Lurie AG, Creenberg RJ, Kornmann KS. Subtraction radiology demonstrates crestal bone loss in experimentally induced marginal periodontitis. J Oral Surg 1983; 55: 537-541. [19] Jeffcoat MK, Reddy MS, Webber RL, Ruttiman UE. Extra oral control of geometry for dijital subtraction radiography. J Periodont Res 1987; 22:3 96-402. [20] Kondoh T, Westesson PL, Takahashi T, Seto K. Prevalence of morphologic changes in the surfaces of the temporomandibular joint disc associated with internal derangement. J Oral Maxillofacial Surg 1998; 56: 339-343. [21] Nebbe B, Brooks SL, Hatcher D, Hollender LG, Prasad NG, Major PW. Interobserver reliability in quantitative MRI assessement of temporomandibular joint disk status. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 1998; 86: 746-750. [22] Kraus SL. Tempromandibular Disorders. 2. Edition, Churchill Livingstone 1994; 115- 123. [23] Marguelles-Bonnet RE, Carpentier P, Yung JP, Defrennes D, Pharaboz C. Clinical diagnosis compared with findings of magnetic resonance imaging in 242 patients with internal derangement of the TMJ. OrofacPain 1995; 9: 244-253. [24] Hansson LG, Westesson PL, Katzberg RW, Tallents RH, Kurita K, Holtas S et al. MR imaging of the temporomandibular joint: comparison of images of autopsy specimens made at 0.3 and 1.5 T with anatomic cryosections. AJR Am J Roentgenol 1989; 152: 1241-1244. [25] Larheim TA. Current trends in temporomandibular joint imaging. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 1995; 80: 555-576. [26] Tasaki MM, Westesson PL. MR imaging of thetemporomandibular joint: diagnosis accuracy with sagittal and coronal images. Radiology 1993; 186: 723-729. [27] Katzberg RW, Bessette RW, Tallents RH, Plewes DB, Manzione JV, Schenck JF, Foster TH, Hart HR. Normal and abnormal temporomandibular joint: MR imaging with surface coil. Radiology 1986; 158: 183-189. [28] Brooks SL, Brand JW, Gibbs SJ, Hollender L, Lurie AG, Omnell KA, et al. Imaging of the temporomandibular joint: A position paper of the American Academy of Oral and Maxillofacial Radiology. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 1997; 83: 609- 618. [29] Eriksson L, Westesson P-L. Clinical and radiology study of patients with anterior disc displacement of the temporomandibular joint. Swed Dent J 1983; 7: 55-64. [30] Kraus SL. Tempromandibular Disorders. 2. Edition, Churchill Livingstone 1994; 115- 123. [31] Dixon DC, Graham GS, Mayhew RB, Oesterle LJ, Simms D, Pierson WB. The validity of transcranial radiography in diagnosing TMJ anterior disk displacement. J Am Dent Assoc 1984;108: 615-618. [32] Palacios E, Valvassori GE, Shannon M, Reed CF. Magnetic resonance of the temporomandibular joint. New York: Thieme Medical Publishers, 1990; 1-3. [33] Liedberg J, Panmekiate S, Petersson A, Rohlin M. Evidence-based evaluation of three imaging methods for the temporomandibular disc. Dentomaxillofac Radiol 1996; 25: 234- 241. [34] Manfredini D, Tognini F, Melchiorre D, Zampa V, Bosco M. Ultrasound assessment of increased capsular width as a predictor of temporomandibular joint effusion. Dentomaxillofac Radiol 2003; 32: 359-364. [35] Westesson PL, Peasoni DR. MR Imaging of The TMJ. Oral Surg Oral Med Oral Path 1993; 76: 631-5. [36] Payne M, Nakienly RA. Review Temporomandibular Joint Imaging. Clin Radiol 1996; 51: 1-10. [37] Uslu İ. Cerrahpaşa Nükleer Tıp Anabilim Dalı ders notları.