Elektrik Tesislerinde Harmoniklerin Meydana Getirdiği Kayıpların Analizi

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 5, 21 - 38, 06.12.2016

Faruk Kürker , Ramazan Taşaltın

Öz

Elektrik güç sistemlerinde enerjinin üretilmesi,  iletimi ve dağıtımı sırasında, akım ve gerilimin, 50 Hz frekansında ve sinüs eğrisine çok benzer bir biçimde olması istenir. Bu koşul, elektrik enerjisinin kalitesini belirleyen ana faktörlerden biridir. Ancak, doğrusal olmayan yüklerin ürettiği harmonikler nedeni ile akım ve gerilim gibi büyüklükler sinüs biçimde olmaktan çıkarlar ve dalga biçimleri oldukça karmaşık hale gelir. Bunun sonucunda, işletme açısından arzu edilmeyen önemli sorunlar ortaya çıkar. Harmoniklerin enerji sistemindeki olumsuz etkileri; teknik ve ekonomik problemler olarak ikiye ayrılır. Teknik problemler, sistemin çalışmasını olumsuz yönde etkileyen ve tüketiciye kaliteli enerji sunulmasını engelleyen problemlerdir. Ekonomik problemler ise,  harmoniklerin sistemde meydana getirdiği ek kayıpların oluşturduğu problemlerdir. Bu çalışmada, akım ve gerilim harmoniklerinin sistemde ekonomik olarak ne kadar kayıp meydana getirdiği gösterilmiştir.

Kaynakça

• .Dugan, R.C., Mcgranaghan, M.F., BEATY H.W., Santoso S., 2004. Electrical Power Systems Quality 2nd Edition. McGraw-Hill, 521s, New York.
• .Güntürkün, R., 2003. İleri Beslemeli ve Elman Geri Beslemeli Yapay Sinir Ağlarını Kullanarak Harmoniklerin Kompanzasyonu, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Sakarya, 156s.
• .Adak, S., 2003. Enerji Sistemlerinde Harmonik Distorsiyonunun Azaltılması, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul, 130s
• .Kakilli, A., Tunçalp, K., ve Sucu, M., 2008. Harmoniklerin Reaktif Güç Kompanzasyon Sistemine Etkilerinin İncelenmesi, Fırat Üniversitesi, Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 20,1: 109-115.
• .Şenyurt, Ö., 2006. Elektrik Tesislerinde Hızlı Fourier Dönüşümü ile Harmonik Analizinin Yapılması, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 116s.
• . Targosz, R. And Manson, J., 2007. PAN European LPQI power quality survey, Proceedings of 19th International Conference on Electricity Distribution (CIRED 2007), May 2007, Vienna.
• . Manson, J. And Targosz, R., 2008. European Power Quality Survey Report, Leonardo Energy, 29s.
• . Küçük, D., Salor, Ö., Güder, M., Demirci, T., Akkaya, Y., Çadırcı, I., Ermiş, M., 2009. Türkiye Elektrik İletim Sisteminde Harmonik Bozulma ve Kırpışma Parametrelerinin Oluşturulan Güç Kalitesi Veritabanı Yapısıyla Değerlendirilmesi, III. Enerji Verimliliği ve Kalitesi Sempozyumu, Kocaeli, 6s.
• .Datakom Elektronik Mühendislik San. ve Tic. A.Ş.
• http://www.datakom.com.tr/
• Erişim Tarihi:10 Ocak 2016.
• .ABB, Technical Application Papers No.8, 64s.
• https://library.e.abb.com/public/4704e67320c08992c1257870002e4700/1SDC007107G0202.pdf
• Erişim Tarihi:09.06.2016
• .Kocatepe, C., Uzunoğlu, M., Yumurtacı, R., Karakaş, A., Arıkan, O., 2003. Elektrik Tesislerinde Harmonikler. Birsen Yayınevi, 330s, İstanbul.
• .Eroğlu, H., 2009. Bir Dağıtım Şebekesinin Güç Kalitesi ve Harmonikler Yönünden İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 207s.
• .Schneider Electric. Harmonic Detection and Filtering.
• http://www.schneider-electric.com
• Erişim Tarihi:13 Kasım 2015.
• .Filiz, C., 2006. Güç Sistemlerine Harmonikler ve Filtrelerin İncelenmesi, Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale, 146s.
• .Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği.
• http://www3.epdk.org.tr/index.php/elektrik-piyasasi/mevzuat?id=94
• http://www3.epdk.org.tr/index.php/elektrik-piyasasi/mevzuat?id=992
• Erişim Tarihi: 01 Aralık 2015