CBS Tabanlı Bulanık Mantık Ve AHP Yöntemleri Kullanılarak Adıyaman İlçelerinin Deprem Tehlike Analizinin Oluşturulması
Yıl 2018,
Cilt: 5 Sayı: 8, 101 - 113, 01.06.2018
Cihan Yalçın
,
Levent Sabah
Öz
Sahip olduğu tektonik yapısı gereği ülkemizde
önemli büyüklükte depremler meydana gelmektedir. Bu depremler insan yaşamını
olumsuz etkilemektedir. Depremden doğan olumsuzlukların en aza indirgenmesi
için birçok çalışma yapılmaktadır. Özellikle farklı mesleki disiplinler
kullanılarak bölgenin deprem tehlike analizleri ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Bu çalışmalar daha çok deprem öncesi bölgenin riskinin ortaya konulması esasına
dayanmaktadır. Bu sebeple son yıllarda deprem aktivitesinin yoğun olduğu
bölgelerden olan Adıyaman İlinin deprem tehlikesinin ortaya konulması önem arz
etmektedir. Sahip olduğu jeolojik özellikler bakımından ülkemizde önemli
depremlerin meydana gelebileceği alan olan Adıyaman İli ve İlçelerinin deprem
tehlikesi analizi CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) tabanlı Bulanık Mantık ve AHP
(Analitik Hiyerarşi Prosesi) yöntemleri kullanılarak ortaya konulmuştur.
Çalışmada bölgenin deprem açısından tehlike arz edebilecek jeolojik yapıları
değerlendirilmiş ve CBS ortamına aktarılmıştır. Her ilçe için sayısallaştırılan
veriler Bulanık Mantık ve AHP yöntemlerinin kullanılması ve
karşılaştırılmasıyla ilçelerin deprem tehlike değerlerini ortaya çıkarmıştır.
Sonuç olarak sırasıyla Gölbaşı, Adıyaman Merkez ve Çelikhan İlçelerinin deprem
tehlike değerlerinin yüksek olduğu ortaya çıkarılmıştır.
Kaynakça
- 1. Wang, Z., Understanding Seismic Hazard and Risk Assessments: An Example In The New Madrid Seismic Zone Of The Central United State. Proceedings of the 8th U.S. National Conference on Earthquake Engineering, 2006. P 416.
- 2. Şaroğlu, F., Emre, Ö ve Kuşçu, İ., 1:1000000 ölçekli Türkiye Diri Fay Haritası. 1992, MTA Yayınları.
- 3. İmamoğlu, M. Ş., Gölbaşı (Adıyaman)-Pazarcık-Narlı(K.Maraş) Arasındaki Sahada Doğu Anadolu Fayı’nın Neotektonik İncelemesi. 1993, Yayımlanmamış doktora tezi,Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- 4. İmamoğlu, M.Ş., Doğu Anadolu Fay Zonu Gölbaşı Kesimi Neotektonik Özellikleri Ve Gölbaşı-Saray Fay Kaması Havzası. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bülteni, 1996. 11, p 176-184.
- 5. Yalçın, C., Tematik Coğrafi Haritalar İle Edirne’nin Sanayi ve Ar-Ge Yetenek Envanterinin Oluşturulması. Verimlilik Dergisi, 2017. (2): p. 121-133.
- 6. Yalçın, C. ve Sabah, L., Açık Kaynak Kodlu CBS ve Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi (AHP) Kullanılarak Edirne Sanayisinin Deprem Tehlikesi Analizi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2017. 5(2): p. 524-537.
- 7. Wınd, Y. ve Saaty, T. L., Marketing Application Of The Analytic Hierarchy Process. Management Science, 1980. 26(7): p. 641-658.
- 8. Bozyiğit, F., Kılınç, D., Kut, A., Kaya. M., Bulanık Mantık Algoritmaları Kullanarak Kaynak Kod Benzerliği Bulma. XVII. Akademik Bilişim Konferansı, Ab, 2015.
- 9. Sabah, L. ve Yücedağ, İ., Düzce İlçelerinin AHP ve Bulanık Mantık Yöntemleri ile Deprem Tehlikesi Analizi, UMAS 2017: Düzce.
- 10. Akbaş, B., Akdeniz, N., Aksay, A., Altun, İ., Balci, V., Bilginer, E., Bilgiç, T., Duru, M., Ercan, T., Gedik, İ., Günay, Y., Güven, İ.H., Hakyemez, H. Y., Konak, N., Papak, İ., Pehlivan, Ş., Sevin, M., Şenel, M., Tarhan, N.,Turhan, N., Türkecan, A., Ulu, Ü., Uğuz, M.F., Yurtsever, A. ve diğerleri, Türkiye Jeoloji Haritası. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Yayını. Ankara, Türkiye.
- 11. Emre. Ö., Duman, T.Y., Özalp, S., Elmacı, H., Olgun, Ş. ve Şaroğlu, F., Açıklamalı Türkiye Diri Fay Haritası Ölçek 1/1.125.000, 2013, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Özel Yayın Serisi-30, Ankara, Türkiye
- 12. MTA Yerbilimleri Harita Görüntüleyici Ve Çizim Editörü. [Erişim 2017 15 Haziran]. MTA Genel Müdürlüğü internet sitesi: http://yerbilimleri.mta.gov.tr.
- 13. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Deprem Sorgulama Sistemi. [Erişim 2017 15 Haziran]. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) internet sitesi: http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/zeqdb/
- 14. Chen, Y. Yu, J., Shahbaz, K., Xevi, E, GIS-Based Sensitivity Analysis Of Multi-Criteria Weights. 18th World IMACS/MODSIM Congress, 2009. Cairns, Australia.
- 15. Öztürk, D., Batuk, F., Çok Sayıda Kriter İle Karar Vermede Kriter Ağırlıkları. Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 2007. (1).