Pamuk iplikhanesindeki teleflerinin analizi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 19, 66 - 78, 30.04.2023

Tuba Bedez Üte , Pınar Çelik

https://doi.org/10.54365/adyumbd.1214876

Öz

Doğal kaynakların etkin kullanımı ve geri kazanılabilir teleflerin tekrar kullanımı, ekonomik ve çevresel boyutlar göz önünde bulundurulduğunda her geçen gün önem kazanmaktadır. İplik üretim maliyetleri içinde en önemli kalemi oluşturan hammadde maliyetini düşürmek avantaj sağlamaktadır. Tekstil endüstrisinde birçok üretim adımında teleflerin oluştuğu ve tekrar kullanılabileceği görülmektedir. Ancak ağırlıklı olarak polyester ürünlerinin geri dönüştürülerek, %100 veya diğer sentetik ve/veya doğal liflerle karışım halinde tekrar kullanıldığı bilinmektedir. Geri kazanılmış pamuk lifleri ise son zamanlarda ilgi uyandırmaktadır. Çalışmanın amacı pamuk iplikhanesinde oluşan başlıca teleflerin içindeki yabancı madde ve temiz lif oranlarının farklı cihazlarla incelenmesi ve elde edilen sonuçların arasındaki ilişkilerin incelenmesidir.

Anahtar Kelimeler

telef, geri dönüşüm, yabancı madde, iplikhane, pamuk.

Kaynakça

• http://www.tekstilisveren.org.tr/haberler/tekstilde-geri-doenuesuem-trend-degil-bir-zorunluluk (Erişim tarihi 01.12.22)
• Textile Exchange, “Preferred Fiber &Material Market Report”, October 2022, https://textileexchange.org/app/uploads/2022/10/Textile-Exchange_PFMR_2022.pdf (Erişim tarihi 01.12.22)
• Pickin J., Randell. P. 2017. Australian National Waste Report 2016. Department of the Environment and Energy & Blue Environment Pty Ltd.
• Gurudatt .K, De P., Rakshit A.K., et al. 2003. Spinning fibers from poly (ethylene terephthalate) bottle-grade waste. Journal of Applied Polymer Science. 90:3536-3545. DOI: 10.1002/app.12969
• Telli A, Babaarslan O. 2017. Usage of recycled cotton and polyester fibers for sustainable staple yarn technology. Tekstil ve Konfeksiyon. 27:224-233. WOS: 000419066000003
• Uyanık S. 2021. The Bursting Strength Properties of Knitted Fabrics Containing Recycled Polyester Fiber, The Journal of The Textile Institute. 112(12), 1998-2003.
• Uyanık S. A. 2019. Study on The Suitability of Which Yarn Number to Use for Recycle Polyester Fiber, The Journal of The Textile Institute. 110(7), 1012-1031.
• Mishra R., Behera B.K., Militky J. 2014. 3D woven green composites from textile waste: Mechanical performance. Journal of the Textile Institute. 105:460-466. DOI: 10.1080/00405000.2013.820865
• Briga-Sá A., Nascimento D., Teixeira N., et al. 2013. Textile waste as an alternative thermal insulation building material solution. Construction and Building Materials. 38:155-160. DOI: 10.1016/j.conbuildmat.2012.08.037
• Binici H., Eken M., Dolaz M., et al. 2014. An environmentally friendly thermal insulation material from sunflower stalk, textile waste and stubble fibres. Construction and Building Materials. 51:24-33. DOI: 10.1016/j.conbuildmat.2013.10.038
• El Wazna M., El Fatihi M., El Bouari A., et al. 2147. Thermo physical characterization of sustainable insulation materials made from textile waste. Journal of Building Engineering. 12:196-201. DOI: 10.1016/j.jobe.2017.06.008
• Shukla S.R., Harad A.M., Jawale L.S. 2008. Recycling of waste PET into useful textile auxiliaries. Waste Management. 28:51-56. DOI: 10.1016/j.wasman.2006.11.002
• Karthik T., Gopalakrishnan D. 2014. Environmental analysis of textile value chain: An overview. In: Muthu SS, editor. Roadmap to Sustainable Textiles and Clothing. Singapore: Springer pp. 153-188. DOI: 10.1007/978-981-287-110-7_6
• Agblevor F.A., Cundiff J.S, Mingle C., et al. 2006. Storage and characterization of cotton gin waste for ethanol production. Resources, Conservation and Recycling. 46:198-216. DOI: 10.1016/j.resconrec.2005.07.002
• Boykin J. C., Derek P., Whitelock, et al. 2008, “Manual Fractionation of MDTA-3 Trash Samples from Cotton Lint”, Rhode Island, June 29 – July 2, 084182. (doi:10.13031/2013.25207) Published by the American Society of Agricultural and Biological Engineers, www.asabe.org.
• Lawrence C.A. 2003. Fundamentals of Spun Yarn Tehnology. Vol. 509. CRC Press.
• Klein W., Stalder H. 1987. A Practical Guide to Opening and Carding. Textile Institute. 60 p.
• Klein W. 2014. Blowroom and Carding, The Rieter Manual of Spinning. Vol. 2. Rieter Machine Works Ltd; 87 p.
• Bedez Ute, T. 2012. Sirospun pamuk ipliklerinde iplik özellikleri ile lif özellikleri arasındaki ilişkinin fonksiyonel olarak tahminlenmesi üzerine bir araştırma (Doktora Tezi, Ege Üniversitesi).
• Frydrych I. and Matusak M., 2002, Predicting the Nep Number in Cotton Yarn—Determining the Critical Nep Size, Textile Research Journal, 72: 917-923.
• Frydrych, I., & Matusiak, M. 2002. Trends of AFIS application in research and industry. Fibres and Textiles in Eastern Europe, 10(3), 35-39.
• Wulfhorst B. 1984. Technological and Economic-Aspects for The Waste Processing in Modern Cotton Spinning Plants. Melliand Textilberichte International Textile Reports. 65:730. WOS: A1984TR92800013
• Duru P.N., Babaarslan O. 2003. Determining an optimum opening roller speed for spinning polyester/waste blend rotor yarns. Textile Research Journal. 73:907-911. DOI: 10.1177/004051750307301010
• Hasani H., Semnani D., Tabatabaei S. 2010. Determining the optimum spinning conditions to produce the rotor yarns from cotton wastes. Industria Textilă. 61(6):259-264
• Hasani H., Tabatabaei S.A. 2011. Optimizing spinning variables to reduce the hairiness of rotor yarns produced from waste fibres collected from the ginning process. Fibres & Textiles in Eastern Europe. 86:21-25
• Khan M.K.R., Rahman H. 2015. Study of effect of rotor speed, combing-roll speed and type of recycled waste on rotor yarn quality using response surface methodology. IOSR Journal of Polymer and Textile Engineering. 2:2348-2181
• Khan K.R., Hossain M.M., Sarker R.C. 2015. Statistical analyses and predicting the properties of cotton / waste blended open-end rotor yarn using Taguchi OA design. International Journal of Textile Research. 4:27-35. DOI: 10.5923/j.textile.20150402.01
• Halimi M.T., Ben H.M., Azzouz B., et al. 2007. Effect of cotton waste and spinning parameters on rotor yarn quality. Journal of the Textile Institute. 98:437-442. DOI: 10.1080/00405000701547649
• Halimi M.T., Azzouz B., Ben Hassen M., et al. 2009. Influence of spinning parameters and recovered fibers from cotton waste on the uniformity and hairiness of rotor spun yarn. Journal of Engineered Fibers and Fabrics. 4:36-44. DOI: 10.1177/155892500900400304
• Celep G., Doğan G., Yüksekkaya M.E., et al. 2006. Geri Dönüşümlü Lifler İçeren Süprem Kumaşların Isıl Konfor Özelliklerinin İncelenmesi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi. 4:104-112
• Telli A., Babaarslan O. 2016. Commercialized denim fabric production with post-industrial and post-consumer wastes. Tekstil ve Konfeksiyon. 26:213-220. WOS:000386121800013
• Yilmaz D., Yelkovan S., Tirak Y. 2017. Comparison of the effects of different cotton fibre wastes on different yarn types. Fibres & Textiles in Eastern Europe. 25:19-30. DOI: 10.5604/01.3001.0010.2340
• Béchir W., Béchir A., Mohamed B.H. 2018. Industrial cotton waste: Recycling, Reclaimed fiber behavior and quality prediction of its blend. Tekstil ve Konfeksiyon. 28: 14–20.
• Gun A.D., Akturk H.N., Macit A.S., et al. 2014Dimensional and physical properties of socks made from reclaimed fibre. Journal of Textile Institute. 2 105: 1108–1117.
• Yuksekkaya M.E., Celep G., Dogan G., et al. 2016. A comparative study of physical properties of yarns and fabrics produced from virgin and recycled fibers. Journal of Engineered Fibers and Fabrics. 68:68-76
• Yunus M., Rahman F. 1990. Micronaire effects. Textile Asia. 13:58-61
• Uyanık S., Parlakyiğit P., Ovalı S. 2022. Closed-Loop Recycled Yarn Production from Yarn Wastes and Investigation of Their Physical Properties Within the Scope of Sustainability, Çukurova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi. 37(4): 1087-1101.
• TS 1104-Pamukta ve telefte yabancı madde miktarının tayini (Shirley Ayırıcı) metodu
• Babaarslan, O., Duru, P. N., & Erbil, Y. 2003. Elyaf Analiz, Şerit Hazırlık ve OE-Rotor İplik Eğirme Sistemi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlik Fakültesi Dergisi, 18(özel), 113-120.
• Yurtaslan Ö., 2018. “Bir Tekstil İşletmesinde Üretilen Tekstil Teleflerinin Çevreci Bir Yaklaşımla Geri Kazanımı”, Bursa Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Lif ve Polimer Mühendisliği Anabilim Dalı.