INVESTIGATION OF PRE-SERVICE TEACHERS’ COGNITIVE STURCTURES ON THE CONCEPTS OF SOCIAL SCIENCES AND SOCIAL STUDIES THROUGH WORD ASSOCIATION TESTS

Yıl 2014, Sayı: 16, 101 - 124, 01.04.2014

Handan Deveci Tuba Çengelci Köse Ömür Gürdoğan Bayır

https://doi.org/10.14520/adyusbd.732

Cited By: 16

Öz

This study aims to investigate cognitive structure of primary education pre-service teachers regarding social studies and social sciences. 3rd grade primary education pre-service teachers who were taking the course of Social Studies Education in Primary School Teacher Education Program at the Education Faculty of Anadolu University in the spring 2012-2013 participated in this survey model designed study. In this study, word association test was used as a data collection tool to reveal the cognitive structure of primary school teacher candidates. Cut-off points were figured out in light of information about how many different answers were given and how many times these answers were used for which key concepts. Cut-off points used to prepare the concept maps. According to results of the study, it is seen that pre-service teachers mostly repeated “citizenship” for social studies, and “History” for social sciences. Also, History, skills, society-socialization, values, social participation, Geography and culture were given for both of two concepts. It can be claimed that pre-service teachers have much more conceptual information about social studies, and much more misconception about social sciences.

Anahtar Kelimeler

Social Sciences, Social Studies, Word Association Test

ÖĞRETMEN ADAYLARININ SOSYAL BİLİMLER VE SOSYAL BİLGİLER KAVRAMLARINA İLİŞKİN BİLİŞSEL YAPILARI: KELİME İLİŞKİLENDİRME TESTİ UYGULAMASI

Öz

Bu araştırmanın amacı kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla sınıf öğretmeni adaylarının bilişsel yapılarını ortaya koymak; sosyal bilimler ve sosyal bilgiler kavramlarına yönelik kavrama ilişkin bilgilerini ve kavram yanılgılarını belirlemektir. Tarama modelinde desenlenen araştırmada öğretmen adaylarının sözü edilen kavramlara ilişkin bilişsel yapılarını belirlemek için kelime ilişkilendirme testi kullanılmıştır. Araştırmaya 2012-2013 öğretim yılı bahar döneminde Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Programı 3. sınıfta öğrenim gören ve Sosyal Bilgiler Öğretimi dersini alan öğretmen adayları katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kelime ilişkilendirme testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda kavramlara ilişkin elde edilen sözcükler ayrıntılı olarak incelenmiş, tekrarlanan sözcükler dikkate alınarak belirlenen kesme noktaları doğrultusunda kavram ağları oluşturulmuştur. Araştırmada öğretmen adaylarının sosyal bilgiler kavramına ilişkin en çok “vatandaşlık”, sosyal bilimlere ilişkin olarak ise en “Tarih” sözcüğünü tekrarladıkları görülmüştür. Tarih, beceri, toplum-toplumsallaşma, değerler, sosyal katılım, Coğrafya ve kültür sözcükleri her iki kavram için öğretmen adayları tarafından tekrarlanan sözcüklerdir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının sosyal bilgilere ilişkin daha fazla kavramsal bilgiye sahip oldukları, sosyal bilimlere ilişkin ise daha fazla kavram yanılgısına sahip oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilimler, Sosyal Bilgiler, Kelime İlişkilendirme Testi

Kaynakça

• Alkan, C. (1991). Özel öğretim yöntemleri: Disiplinlerin öğretim teknolojileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Atasoy, B. (2004). Fen öğrenimi ve öğretimi. Ankara: Asil yayıncılık.
• Bahar, M., Alex H. Johnstone ve Sutcliffe, R. (1999). “Investigation of Students’ Cognitive Structure in Elementary Genetics Through Word Association Tests.” Journal of Biological Education, 33 (134).
• Bahar, M. ve Özatlı, S. (2003). “Kelime İlişkilendirme Test Yöntemi ile Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Canlıların Temel Bileşenleri Konusundaki Bilişsel Yapılarının Araştırılması.” BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2), 75-85.
• Barr, R.; Barth, J. L. & Shermis, S. S. (1978). The nature of the social studies. California: ETC Publications.
• Beddoe, I. E; Bernard, L.; Rohlehr, B.A.; Seepersad, K. (2002). Social studies for the caribbean: cxc core units and options. Heinemann Educational Publishers.
• Cano, Virginia. Reliability & validity in qualitative research, Retrieved 12 July, 2006, from http://www.qmced. ac.uk/psych/RTrek/study_notes/web/sn5.htm
• Demircioğlu, İ. H. (2004). “Tarih ve Coğrafya Öğretmenlerinin Sosyal Bilimler Öğretiminin Amaçlarına Yönelik Görüşleri (Doğu Karadeniz Bölgesi Örneği).” Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi , 31, 71-84.
• Demircioğlu, İ. H. (2006). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Sosyal Bilimler Hakkındaki Görüşleri.” Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 36, 113-124. Engle, S.H. and Ochoa, A. (1988). Education for democratic citizenship: decision making in the social studies. New York: Teacher College Press.
• Gardner, W.; Demirtaş, A. ve Doğanay, A. (1997). Sosyal bilimler öğretimi. Ankara: YÖKDünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi.
• Kabapınar, F. (2003). “Kavram Yanılgılarının Ölçülmesinde Kullanılabilecek Bir Ölçeğin Bilgi-Kavrama Düzeyini Ölçmeyi Amaçlayan Ölçekten Farklılıkları.” Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 35, 398-417.
• Kabapınar, Y. (2012). Kuramdan uygulamaya hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Genişletilmiş üçüncü baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Keçe, M. ve Merey, Z. (2011). “İlköğretim Sosyal Bilgiler Kazanımlarının Sosyal Bilimler Disiplinlerine ve Disiplinlerarası Anlayışa Uygunluğunun Belirlenmesi.” Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 110-139.
• Kısakürek, M. A. (1989). Sosyal Bilgiler Öğretiminin Niteliği, Kapsamı ve Amaçları. Sosyal Bilgiler Öğretimi (içinde 1-12). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Martorella, P.H. & Beal, C. (2002). Social studies for elementary school classrooms. (3rd ed.). Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Education.
• NCSS. (1994). Expectations of excellence: curriculum standards for the social studies. Washington, DC: National Council for the Social Studies.
• Özmen, C. (2011). “Sosyal Bilimler Olarak Sosyal Bilgiler Yaklaşımının Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenlerinin Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi.” Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 1 (1),1-18.
• Özoğlu, S. Ç. (1974). Lişelerde sosyal bilimler öğretimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Öztürk, C. (2009). Sosyal Bilgiler: Toplumsal Yaşama Disiplinlerarası Bir Bakış. Sosyal Bilgiler Öğretimi (içinde 1-31). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Öztürk, C. ve Otluoğlu, R. (2011). Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler ve yazılı materyaller. 4. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Paykoç, F. (1991). Tarih öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Safran, M. (2008). Sosyal bilgiler öğretimine bakış. Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi (1-19). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Sinnema, C., L., E. (2004). Social Sciences, Social Studies or a New Term?: The Dilemma of Naming a Learning Area. http//: nzcurriculum.tki.org.nz/ adresinden alınmıştır.
• Sönmez, V. (2010). Sosyal bilgiler öğretimi ve öğretmen kılavuzu. Yenilenmiş 6. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sözer, E. (2008). Sosyal Bilgiler Dersinin Tanımı, Kapsamı ve İlköğretim Programındaki Yeri. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi (içinde ss. 41-55). Ed. Ş.Yaşar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Tay, B. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretiminin Dünü, Bugünü ve Yarını. Sosyal Bilgilerin Temelleri (içinde 1-18). Ed. R. Turan, K. Ulusoy. Üçüncü baskı. Ankara: Pegem Akademi
• TED (1987). Ortaöğretim kurumlarında sosyal bilimler öğretimi ve sorunları. Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• Turan, R. ve Ulusoy, K. (2011). Sosyal Bilgilerde Tarihin Yeri ve Önemi. Sosyal Bilgilerin Temelleri (içinde ss. 137-155. Ed. R. Turan ve K. Ulusoy. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Ulusoy, K. (2009). Yenilenen Sosyal Bilgiler Programında Tarih Öğretimi. Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar I (içinde 299-321). Ankara: Pegem Akademi.
• Varış, F. (1996). Eğitimde program geliştirme “teori ve teknikler”. Altıncı baskı. Ankara: Alkım Yayıncılık.
• Yaşar, Ş. ve Gürdoğan Bayır, Ö. (2010). “İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Bakış Açısıyla Sosyal Bilgiler.” E-Journal of New World Sciences Academy, 5(3).
• Waring, S. M. (2010). “The Social Studies Methods Course: What Do Teacher Candidates Know snd Want to Know About Teaching Social Studies?” Educational Research and Evaluation: An International Journal on Theory and Practice, 16(5), 437-449.