A SIYASATNAMA TRANSLATION PRESENTED TO SULTAN ABDÜLAZIZ:“RISÂLE-I SECIYYE” BY KAVALALI HÜSEYIN KÂZIM

Yıl 2013, Sayı: 12, 191 - 228, 01.06.2013

Bahir Selçuk Fatih Elçi

https://doi.org/10.14520/adyusbd.544

Cited By: 2

Öz

Persian Ahlâku’s-Saltana, believed to be written by the Persian historian Vassaf, presented to the Ilkhanid ruler Muhammad Hudâbende, was translated into Turkish in different periods. One of these translations belongs to Kavalalı Hüseyin Kâzım. Hüseyin Kâzım made an authentic translation of some parts of Ahlâku’s-saltana, adding a long introduction. It was presented to Sultan Abdülaziz (1861-1876) with the title Risâle-i Seciyye. The single copy of Risâle-i Seciyye, which we have discovered so far, is located in Turkish Manuscripts of Topkapi Palace Museum, Mehmed Reşad Library, no: 925. Consisting of 32 leaves, the work was written in talik script. In this study, Risâle-i Seciyye is transcribed; its language, stylistic features and content are discussed. The source text Ahlâku’s-saltana and Risâle-i Seciyye are compared in terms of content and style.

Anahtar Kelimeler

Hüseyin Kâzım, Risâle-i Seciyye, Siyasatnama, Ahlâku’s-saltana, translation.

SULTAN ABDÜLAZİZ’E SUNULMUŞ BİR SİYASETNÂME ÇEVİRİSİ:KAVALALI HÜSEYİN KÂZIM’IN “RİSÂLE-İ SECİYYE”Sİ

Öz

İlhanlı hükümdarı Muhammed Hudâbende adına tarihçi Vassaf tarafından yazılmış olduğu düşünülen Farsça Ahlâku’s-saltana, değişik dönemlerde Türkçeye tercüme edilmiştir. Bu tercümelerden biri de Kavalalı Hüseyin Kâzım’a aittir. Hüseyin Kâzım, Ahlâku’s-saltana’nın bazı bölümlerini aslına sadık kalarak Türkçeye çevirmiş, başına uzun bir giriş ekleyerek Risâle-i Seciyye adıyla Sultan Abdülaziz’e (1861-1876) takdim edilmiştir. Tek nüshasını tespit edebildiğimiz Risâle-i Seciyye, Topkapı Sarayı Müzesi Türkçe Yazmaları, Mehmed Reşad Kitaplığı, no: 925’te yer almaktadır. 32 varaktan oluşan eser, talik yazıyla yazılmıştır. Bu çalışmada, Risâle-i Seciyye transkribe edilmiş, eserin dil ve üslup özellikleri ile içeriği üzerinde durulmuştur. Kaynak eser Ahlâku’s-saltana ile Risâle-i Seciyye içerik ve üslup yönleriyle karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hüseyin Kâzım, Risâle-i Seciyye, Ahlâku’s-saltana, siyasetnâme, tercüme.

Kaynakça

• Ahlâku’s-saltana, Kütübhâne-i Meclis-i Şûrâ-yı Millî, No: 5398, (oai:ical.ir/37183). -------------, Kütübhâne-i Meclis-i Şûrâ-yı Millî, No: 7415, (oai:ical.ir/59638). -------------, Kütübhâne-i Meclis-i Şûrâ-yı Millî, No: 4023, (503446).
• Altay, A. (2011). “Klâsik Dönem Osmanlı Siyasetnâme Geleneğine Genel Bir Bakış”, Turkish Studies, Volume 6/3, Summer, s. 1795-1809.
• Hüseyin Kâzım (Kavalalı). Risâle-i Seciyye, Topkapı Sarayı Müzesi, Mehmed Reşad Kitaplığı, No:925. Koçin, A. (2005). Za’ifî, Gülşen-i Mülûk, Ankara: Akçağ Yay.
• Mehmed, S. (1996). Sicill-i Osmani, Osmanlı Ünlüleri C. 4, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları. Öz, M. (1999). “Klasik Dönem Osmanlı Siyasi Düşüncesi: Tarihi Temeller ve Ana İlkeler” İslami Araştırmalar, Cilt, XII, Sayı, 1.
• Selçuk, B. (2013). Nergisî, Kânûnu’r-reşâd (Ahlâku’s-saltana Çevirisi), İstanbul: Kesit Yay. http://ganjoor.net/hafez/ghazal/sh196/ (E.T. 9.4.2013) http://www.loghatnaameh.org (E.T. 9.4.2013)