SINIF ÖĞRETMENLERİNİN AİLE KATILIMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİ

Yıl 2016, Sayı: 23, 562 - 590, 30.08.2016

Tuğba Selanik Ay , Bülent Aydoğdu

https://doi.org/10.14520/adyusbd.04626

Cited By: 11

Öz

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin aile katılımına yönelik görüşlerini belirlemektir.  Bu araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Bu araştırma, Afyon ili merkezinde yer alan farklı sosyo-ekonomik düzeylere sahip 9 devlet ilkokulunda görev yapmakta olan 100 sınıf öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan 5 açık uçlu soru aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sınıf öğretmenlerinin çoğu (%60) aile katılımının yetersiz olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca, öğretmenlerin büyük çoğunluğu (%67), akademik ya da sosyal açıdan istenilen düzeyde olmayan öğrencilere sahip ailelerin okuldan daha da uzak kalmaya çalıştıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca öğretmen görüşlerinden elde edilen sonuçlar, ailelerin öğretmenin işine müdahale etmeye çalıştığı (%58) ayrıca kentsel bölgelerde aile katılımının daha çok önemsendiği (%48) şeklindedir. Ayrıca, sınıf öğretmenlerinin çoğunun (% 54) sınıf içi aile katılımına sıcak bakmadığı hatta bir kısmının da (% 27) sınıf içi aile katılının zararlı olduğu yönünde görüş bildikleri görülmüştür. Sınıf içi aile katılımına olumlu yaklaşan sınıf öğretmenlerinin ise, akademik destekten ziyade sosyal etkinliklerde aile katılımını destekledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin sınıf dışı aile katılımına yönelik görüleri incelendiğinde öğretmenlerin bir kısmının (% 29) sınıf dışı aile katılımına olumsuz baktıkları ancak çoğunun olumlu baktıkları belirlenmiştir. Özelikle sınıf dışı aile katılımına olumlu bakan sınıf öğretmenlerinin sınıf içi aile katılımının aksine sosyal etkinliklerden çok akademik etkinliklerde aile katılımını destekledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin aile katılımında yaşanan sorunlara ilişkin görüşlerinin ise, öğretmenlerin aile katılımına ilişkin bilgi sahibi olmamalarından kaynaklanan sorunlar, ailelerin çocuklarına olan yaklaşımlarından kaynaklanan sorunlar, ailelerin programa ilişkin yeterince bilgi sahibi olmamalarından kaynaklanan sorunlar ve genel sorunlar şeklinde dört temada toplandığı görülmüştür. Sonuç olarak bu çalışmada, aile katılımında yaşanan sorunların nedenleri ve sınıf öğretmenlerinin daha etkili aile katılımı uygulamaları için önerileri de yer verilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Aile katılımı, ilkokulda aile katılımı, sınıf öğretmenlerinin görüşleri

Kaynakça

• Akkök, Füsun, Beyza Ögetürk ve Hülya Kökdemir. (1998). “İlköğretimde Aile Katılımı”, Ankara: TED Anakara Koleji Eğitim Vakfı Yayını, 1: 14–18.
• Akkök, F., Ögetürk, B., Kökdemir, H., Annak, Ş., ve Çakın, A. G. (2000). İlköğretimde aile katılım programının değerlendirilmesi. Eğitim ’99-2000, TED Ankara Koleji Dergisi, 1(3), 5-9.
• Arabacı, Nalân ve Ayse B. Aksoy. “Okulöncesi Egitime Katılım Programının Annelerin Bilgi Düzeylerine Etkisi”, Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 29: 18–26, 2005.
• Argon, T., Kıyıcı, C. (2012). İlköğretim kurumlarında ailelerin eğitim Sürecine katılımlarına yönelik öğretmen Görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 80-95.
• Aslan, N., Arslan Cansever, B. (2007). Okuldaki Sosyal Etkinliklere Katılımda Ebeveyn-Çocuk Etkileşimi (Kültürlerarası Bir Karşılaştırma). Ege Eğitim Dergisi. (8)1, 113-130.
• Bıçak, E., Susar Kırmızı, F. (2013). Öğretmen görüşlerine göre ses temelli cümle yöntemine ilişkin uygulamalarda öğrenci ve velilerin değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 13 (1), 193-210.
• Bruïne, E. J., Willemse, T. M., D’Haem, J., Griswold, P., Vloeberghs, L., Eynde S. V. (2014) Preparing teacher candidates for family–school partnerships, European Journal of Teacher Education, 37 (4), 409-425, DOI: 10.1080/02619768.2014.912628.
• Can Yaşar, Münevver. Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Ailenin Eğitime Katılımı, Gazi Üniversitesi Anaokulu-Anasınıfı Öğretmeni El Kitabı 2001–2002 Ders Yılı Rehber Kitaplar Dizisi, Ya-Pa Yayınları, 366–375, İstanbul 2001.
• Castro, Dina C.; Donna M. Bryant; Ellen S. Peisner-Feinberg; Martie l. Skinner, ‘‘Parent Involvement in Head Start Programs: The Role of Parent, Teacher and Classroom Characteristics’’, Early Childhood Research Quarterly, 19 (3), 413-430, 2004.
• Coleman, M. ve Churchill, S. (1997). Challenges To Family Involvement. Childhood Education,73(3), 144–146.
• Cömert, Dilfiruz; Havise Güleç, ‘‘Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Aile Katılımının Önemi: Öğretmen-Aile-Çocuk ve Kurum’’, Sosyal Bilimler Dergisi, 2005.
• Croizer, Gill. ‘‘Parental Involvement: Who Wants It?’’,International Studies In Sociology of Education, 9(3), 219–238, 1999.
• Çamlıbel Çakmak, Ö. (2010). Okul öncesi eğitim kurumlarında aile katılımı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1 (10), 1-17.
• Dearing, Eric; Holly Kreider; Sandra Denise Simpkins; Heather Bastow Weiss, ‘‘ Family Involvement in School and Low-İncome Children’s Literacy: Longitudinal Associations Between and Within Families’’, Journal of Educational Psyhology, 98(4), 653–664, 2006.
• Ersoy, Özlem. “Aile Katılımı Etkinlikleri”, 36–72 Aylık Çocuklar çin Yıllık Plan Örnekleri ve Aile Katılım Çalısmaları. stanbul: Morpa Kültür Yayınları, 2003.
• Erdoğan, Ç., Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin Eğitim Sürecine Katılımına İlişkin Öğretmen ve Yönetici Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 16 (3), 399-431.
• Eğmez K. (2008). Okul öncesi Eğitim Kurumlarında Ailenin Eğitime Katılımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya.
• Fantuzzo, J., McWayne, C. ve Perry, M. A. (2004). Multiple Dimensions of Family Involvement and Their Relations to Behavioral and Learning Competencies for Urban, Low-Income Children. School Psychology Review, 33 ( 4), 467–480.
• Ferguson, R. F. (2007). Parenting practices, teenage lifestyles, and academic achievement among African American children. Focus, 25, 18-26.
• Gottfried, A. E., Fleming, J. S., Gottfried, A. W. (1994). Role of parental motivational practices in children’s academic intrinsic motivation and achievement. Journal of Educational Psychology, 86(1), 104-113.
• Grolnick, W. S., Friendly, R. W., Bellas, V. M. (2009). Parenting and children’s motivation at school. içinde K. R. Wentzel ve A. Wigfield (Ed.), Handbook of motivation at school, 279-300. New York & London: Routledge.
• Gökçe, E. (2000). İlköğretimde Okul Aile İşbirliğinin Geliştirilmesi. IV. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu. 15-16 Ekim. Pamukkale Üniversitesi: Denizli, PAÜ. Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, Özel Sayı.
• Gül, G. (2007). Okuryazarlık Sürecinde Aile Katılımının Rolü. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 8 (1) 17-30.
• Gümüş, E. (2015). Tarama Araştırması. A. Alpay (Çev. Ed.). Araştırma Yöntemleri içinde. (1. baskı, s.367-399). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gürşimşek, I. (2003). Okulöncesi Eğitime Aile Katılımı ve Psiko-sosyal Gelişim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi. Cilt 3 (1), 125–144.
• Hornby, Garry. Improving Parental Involvement, Cassel Wellington House, London 2000.
• Huntsinger, C. S. ve Jose, P. E. (2009). Parental Involvement In Children‟s Schooling: Different Meanings In Different Cultures. Early Childhood Research Quarterly, 24, 398–410.
• Izzo, C. V., Weissberg, R.P., Kasprow, W.J. ve Fendrich, M. (1999). A Longitudinal Asseement of Teacher Perceptions of Parental Involvement in Children‟s Education and School Performance. American Journal of Community Psychology, 27 (6), 817-838.
• İşmen, Esra; Armağan Yıldız, ‘‘Okulöncesi Dönemde Aile-Okul İşbirliği ve Ebeveynin Eğitime Katılımı’’, Yaşadıkça Eğitim Dergisi, Sayı:44, 1996, 30–32
• Kaya, Ö. M. “Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Uygulanan Programlara Ailelerin lgi ve Katılımları le Okulöncesi Eğitim Kurumlarının Aile Eğitimine Katkısı Konusunda Anne Baba Görüşleri”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2002.
• Kaya, Ö., M., Cihangir, S., Dinç, B. “Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Aile Katılımına Yönelik Bir Model Önerisi”, 1. Uluslararası Okulöncesi Eğitim Kongresi. İstanbul: YA-PA Yayınları, ss.379–397, 2004.
• Knopf, H., T. ve Swick, K., J. (2008). Using Our Understanding of Families to Strengthen Family Involvement. Early Childhood Education Journal, 35, 419–427.
• Laloumi Vidali, E. ‘’Professional Views on Parents' Involvement at the Partnership Level in Preschool Education’’, International Journal of Early Childhood, 29 (1): 19-25, 1997.
• Lawson, M. A. (2003). School-Family Relations In Context: Parent and Teacher Perceptions of Parent Involvement. Urban Education. 38 (1), 77-133. DOI: 10.1177/0042085902238687
• McBride, A. B., T.R., and Rane, J.H. (2001). Intervening With Teachers to Encourage Father/Male Involvement in Early Childhood Programs. Early Childhood Research Quartely, 16, 77–93.
• McCarrik, K., Li, X., Fish, A., Holtrop, T., Bhavnagri, N. P., Stanton, B., Brumitt, G. A., Butler, S. ve Partridge, T. (2007). Parental Involvement in Young Children's Computer Use and Cognitive Development, NHSA DIALOG, 10(2), 67–82.
• Miles, M. B., Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
• Ömeroğlu, E., Can Yaşar M. (2005). Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Ailenin Eğitime Katılımı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi. 62.
• Ömeroğlu, E., Yazıcı, Z., Dere, H. (2003). Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Ebeveynin Eğitime Katılımı, Erken Çocuklukta Gelişim ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Özdayı, N. (2004). Öğrenci ve öğretmenlerin gözüyle sınıf yönetimi sorunlarına genel bir bakış. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri, 1, (375-394). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Pehlivan, İ. (2000). Ailenin çocuğun okuldaki eğitimine katılım sorunları ve katılım sağlanması için alternatif bir model. Milli Eğitim Bakanlığı, Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı: Ankara.
• Pelletier, J. and Brent, J. M. (2002). Parent Participation In Children' School Readiness: The Effects Of Parental Self-Efficacy, Cultural Diversity And Teacher Strategies. International Journal Of Early Childhood, 34(1), 45-60.
• Rimm-Kaufman, S.E. ve Pianta, R.C., Cox, M. J., Bradley, R. H. (2003). Teacher-Rated Family Involvement and Children's Social and Academic Outcomes in Kindergarten. Early Education & Development, 14(2), 179-198.
• Şad, S. N., Gürbüztürk, O. (2013). İlköğretim Birinci Kademe Öğrenci Velilerinin Çocuklarının Eğitimine Katılım Düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi. 13(2), 993-1011.
• Şahin, Ç. (2013). Verilerin Analizi. R. Kıncal (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde (ss. 183-217). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Ltd. Şti.
• Unutkan, Ö. P. (1998). 5–6 Yaş Grubu Aile Katılımlı Sosyalleşme Programı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ural, O. (2005). Okul Öncesi Eğitim ve Aile Katılımı. Okul Öncesi Eğitimde Güncel Konular. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları, 373-382.
• Ünüvar, P. (2010). Aile katılımı çalışmalarına yönelik ebeveyn ve öğretmen görüşlerinin karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi. 18 (3), 719-730.
• Waanders, C., Mendez, J. L., Downer, J. T. (2005). Parent Characteristics, Economic Stress and Neighborhood Context as Predictors of Parent Involvement in Preschool Children’s Education. Journal of School Psychology, 45(6), 619–636, December 2005.
• Yazar, A., Çelik, M., Kök, M. (2008). Aile Katılımının Okul Öncesi Eğitimde ve 2006 Okul Öncesi Eğitim Programındaki Yeri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (2), 233-243.
• Yazıcı, Z., Yüksel, B., Güzeller, C. (2005). Ebeveynlerin Okulöncesi Eğitimde Uygulanan Aile Katılımı Çalışmalarından Beklentileri. Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Dergisi. 7 (13), 63-76.
• Yavuzer, H. (2003). Çocuğu Tanımak ve Anlamak, Remzi Kitabevi: İstanbul.
• Yiğit, B., Bayraktar, M. (2006). Okul-Çevre İlişkileri. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Zarrillo, J. (2004). Teaching Elemantary Social Studies: Principles and Applications, Merrill Prentice Hall.
• Zembat, R., Polat Unutkan, Ö. (1999). Okulöncesinde Çocuğun Sosyal Gelişiminde Aile Katılımının Önemi. Marmara Üniversitesi Anaokulu Öğretmeni El Kitabı, Ya-Pa Yayınları.