DİNİ DANIŞMAN VE MANEVİ REHBER OLARAK İMAMLARIN MAHALLE YAŞAMINA SAĞLAYABİLECEĞİ KATKI ÜZERİNE

Yıl 2020, Sayı: 35, 1 - 34, 30.08.2020

Nurullah Aydeniz

https://doi.org/10.14520/adyusbd.658647

Öz

Osmanlı döneminde padişah beratı ile tayin edilen imamlar görev yaptıkları mahallenin ekonomik, kültürel, dini, ahlaki, hukuki ve eğitimsel tüm faaliyetlerinden sorumluydular. Günümüzde ise imamların cami içi dini hizmetler dışında neredeyse başka bir sorumluluğu yoktur. Oysaki imamlar günümüzde de mahalle yaşamına çok önemli katkılar sağlayabilirler. Zira emniyet tedbirleri ile ya da başka bir kurumun marifeti ile çözümlenemeyecek birçok nedenden dolayı insanlar hüzün, keder, ızdırap ve depresyon yaşayabilmektedir. Örneğin kasıtlı bir müdahale olmaksızın vuku bulan ölüm sonucunda aileler hüzünlenirken engelli çocuk sahibi olma durumunda kederlenip kaygılanabilmektedir. Eşler arası ilişkilerde ortaya çıkabilecek problemlerin üstesinden gelmede yaşanan başarısızlık sonucu aile içi geçimsizlik boy gösterirken komşuluk ilişkilerini yürütememekten dolayı sosyal problemler cereyan edebilmektedir. Öyleyse toplumsal hayatın akıp gittiği mahallelerde değişik nedenlerle problem yaşayan insanların sıkıntı ve kederlerine çözüm üretmek için imamlar önemli bir sorumluluk üstlenebilir mi? Bu makalede mahallelerin huzur mekânlarına dönüşmesi için sakinlerinin yaşaması kuvvetle muhtemel sıkıntı ve kederlere yönelik imamların yerine getirebileceği dini danışmanlık ve manevi sosyal hizmet üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

İmam, Cami, Dini Danışmanlık, Manevi Danışmanlık, Din Hizmetleri

Kaynakça

• Açık, T. (2014).“Mahalle ve Camii: Osmanlı İmparatorluğu’nda Mahalle Tipleri Hakkında Trabzon Üzerinden Bir Değerlendirme”,OTAM, 35: 1-39.
• Allport, G. W.(2004). Birey Ve Dini. Çev., Bilal Sambur.Ankara: Elis Yayınları.
• Alpteker, H. (2008). 65 Yaş Üstü Bireylere Evde Bakım Verenlerin Yaşadıkları Güçlüklerin Belirlenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Ayten, A.(2010). Tanrıya sığınmak: Dini Başa Çıkma Üzerine Psiko-sosyal Bir Araştırma. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Berger, P. L.(1993). Dinin Sosyal Gerçekliği, Çev., Ali Coşkun.İstanbul: İnsan Yayınları.
• Beydilli, K. (2001). Osmanlı Döneminde İmamlar ve Bir İmamın Günlüğü, İstanbul: Tarih ve Tabiat Vakfı Yayınları.
• Çoban, M. (2018). “Uyuşturucu Madde Bağımlılığı İle Mücadelede Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Uygulamalarının Yeri Ve Önemi: İstanbul Örneği.”Manevi Danışmanlık ve Rehberlik.(Ed). Ali Ayten - Mustafa Koç - Nuri Tınaz. İstanbul: Dem Yayınları. 2: 127-143.
• Ekşi, H.(2001). Başa Çıkma, Dini Başa Çıkma ve Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Gökcan, K. (2005). “Özürlü Çocuğa Sahip Ailelerin Genel Özellikleri ve Özürlü Çocukların Yaşam Becerilerinin Geliştirilmesi” Özel Eğitim ve Rehabilite Hizmetlerine İhtiyaç Duyan Bireyler ve Aileleri, Ed. Said Demirel -Kamil Alptekin. Ankara: Zihinsel Engelli Çocukları ve Aileleri Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Yayınları.
• Gülmez, Ç. “Eşine Şiddet Uygulayan Erkeklere Yönelik Bilişsel Davranışçı Yaklaşımla Bütünleştirilmiş Dini/Manevi Danışmanlık Modeli”, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik, Ed. Ali Ayten - Mustafa Koç - Nuri Tınaz. 349-377. (İstanbul: Dem Yayınları, 2018), 2: 350.
• Habertük, erişim: 7 Nisan 2019,https://www.haberturk.com/iste-turkiye-nin-alkol-ve-uyusturucu-raporu-2167255 adresinden alındı.
• Habertürk, erişim: 5 Nisan 2019, https://www.haberturk.com/evlenme-ve-bosanma-istatistikleri-aciklandi-2389156-ekonomi adresinden alındı.
• Hacettepe Üniversitesi, erişim: 15 Mart 2019, http://www.engelsiz.hacettepe.edu.tr/belge/ozida.pdf adresinden alındı.
• Hökelekli, H.(2005). “Din Hizmetlerinde Yöntemle İlgili Sorunlar”, Diyanet İlmi Dergi, 12(3): 93-104.
• Işık, Z. (2015). Sen Öldün Ben Büyüdüm: Ebeveyni Ölen Yetişkinler Üzerine Psiko-sosyal Bir Araştırma, İstanbul: Açılım Kitap Yayınları.
• İçişleri Bakanlığı, erişim: 27 Mart 2019, https://www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx adresinden alındı.
• İçli, T. G. (1999). Türkiye’de Cezaevlerindeki Rehabilitasyon Faaliyetleriyle İlgili Sosyolojik Bir Analiz. Ankara: T.C. Adalet Bakanlığı Yarı Açık Cezaevi Matbaası. Kazıcı, Z. (1982). “Osmanlılarda Mahalle İmamlarının Bazı Görevleri”. İslâm Medeniyeti Mecmuası. 5: 29-36.
• Kılavuz, M. A. - Kılavuz, E. (2018). “Yaşlanma Döneminde Kayıplarla Başa Çıkmada Manevi Danışmanlık Hizmetlerinin Önemi.” Manevi Danışmanlık ve Rehberlik, (Ed). Ali Ayten - Mustafa Koç - Nuri Tınaz. İstanbul: Dem Yayınları. 2: 17-41.
• Köse, A. ve Küçükcan, T.(2006). Deprem ve Din: Marmara Depremi Üzerine Psiko-sosyolojik Bir İnceleme. İstanbul: Emre Yayınları.
• Kula, N. (2017). “Bakıma Muhtaç Kişilere Yönelik Sosyal Hizmetler ve Dini Değerler.” Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri. (Ed). Nurullah Altaş - Mustafa Köylü.İstanbul: Dem Yayınları. 141-155.__________. “Engelli Çocuğa Sahip Ailelere Yönelik Manevi Destek Eğitimi”, Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri, (Ed). Nurullah Altaş - Mustafa Köylü.İstanbul: Dem Yayınları.213-241.
• Kurt, M. (2007). Cezaların İnfazı ve Ceza İnfaz Kurumlarının Sorunları. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Hızlı, M. (2014) “Osmanlı Mahalle İmamlarının Performanslarına Dair”, Tesam Akademi Dergisi, 1; 1-43.
• Milliyet Gazetesi,http://www.milliyet.com.tr/gundem/yurek-burkan-vasiyet-1506544 adresinden alındı.
• Köylü, M. (2017). “Ruh Sağlığı ve Din.” Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri.(Ed). Nurullah Altaş - Mustafa Köylü.İstanbul: Dem Yayınları.81-100.
• Altaş, N. (2017). “Hastanelerde Dini Danışmanlık Hizmetleri.” Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri.(Ed). Nurullah Altaş - Mustafa Köylü.İstanbul: Dem Yayınları.127-141.
• Özdemir, Ş. (2017). “Cezaevlerinde Din Eğitimi ve Dini Danışmanlık.” Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri.(Ed). Nurullah Altaş - Mustafa Köylü.İstanbul: Dem Yayınları.241-271.
• Özkan, A.2017. “Hastanelerde Sunulan Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri Üzerine Bir Araştırma.” Manevi Danışmanlık ve Rehberlik, Teori ve Uygulama Alanları.(Ed). Ali Ayten İstanbul: Dem Yayınları.61-103.
• Peker, H. (2017). “Aile İrşat ve Rehberlik Bürolarında Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri”, Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri.(Ed). Nurullah Altaş - Mustafa Köylü.İstanbul: Dem Yayınları.271-285.
• Posta Gazetesi, https://www.posta.com.tr/iki-oglunu-vurduktan-sonra-intihar-etti-127383
• Selçuk, M. (2003). “2000’li Yıllara Girerken İrşad Anlayışımız Üzerine Bazı İlkDenemeler.” II. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereleri (23-27 Kasım 1998).Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları. 458-467.
• Söylev,Ö. F. (2014). Türkiye’de Dini Danışma Ve Rehberlik - Alanları, İmkânları Ve Yöntemleri (Diyanet İşleri Başkanlığı Örneği), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Subaşı N. (2004). Gündelik Hayat ve Dinsellik.İstanbul: İz Yayıncılık.
• Tarhan, N. (2012). Mutluluk Psikolojisi Stresi Mutluluğa Dönüştürmek. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Türk Dil Kurumu, erişim: 15 Mart 2019, http://www.tdk.gov.tr. Adresinden alındı.
• Türüsel M. (1974). Arslan, “Ellinci Yılda İstanbul Bekçi Teşkilatı”, Polis Emeklileri Derneği Polis Dergisi 21(263): 45-65.
• Uysal, V. (2006). Türkiye’de Dindarlık Ve Kadın: Geleneksellik Çağdaşlık Bağlamında.İstanbul: Dem Yayınları.
• Yapıcı, A. (2007). Ruh Sağlığı ve Din, Psiko-Sosyal Uyum ve Dindarlık. Adana: Karahan Yayınları.
• Yaran, C. S. (1997). Kötülük ve Teodise İstanbul: Vadi Yayınları.
• Yel, A. M. - Küçükaşçı M. S.(2003). “Mahalle”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 27: 323-326. Ankara: TDV Yayınları.
• Yıldım, Ş. (2003). ParentalGriefReactionsAfter an İnfantDeath, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Yılmaz, M. (2014). Growth Through Traumaticloss: TheEffect of GriefRelated, CopingandPersonality on Posttraumaticgrowth, Yüksek Lisans Tezi, Bilgi Üniversitesi, İstanbul.