ERGENLERİN PROBLEMLİ SOSYAL MEDYA KULLANIMLARINDA YALNIZLIK DÜZEYLERİ VE DUYGULARI YÖNETME BECERİLERİNİN ÇOKLU ROLÜ

Yıl 2021, Sayı: 38, 144 - 173, 31.08.2021

İsmail Yelpaze

https://doi.org/10.14520/adyusbd.787149

Cited By: 1

Öz

Günümüzde sosyal medyanın kullanımı özellikle ergenler için problematik hale gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, ergenlerin yalnızlık düzeyi ile problemli sosyal medya kullanımları arasındaki ilişkide duyguları yönetme becerilerinin aracılık rolünü incelemektir. Bu kapsamda beş farklı liseden 75’i kız, 59’u erkek olmak üzere toplam 134 lise öğrencisinden veri toplanmıştır. Araştırma nicel araştırma desenlerinden ilişkisel yordayıcı desene göre yürütülmüştür. Veriler Sosyal Medya Bozukluğu Ölçeği, UCLA Yalnızlık Ölçeği, Duyguları Yönetme Becerileri Ölçeği ve kişisel bilgi formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Duyguları yönetme becerilerinin aracılık etkisinin anlamlı olup olmadığını belirlemek amacıyla da Bootstrapping yöntemi kullanılmıştır. Analizler sonunda yalnızlık, duyguları yönetme becerisi için, duyguları yönetme becerisi de problemli sosyal medya kullanımı için anlamlı birer yordayıcı olarak bulunmuştur. Ayrıca yalnızlık ile problemli sosyal medya kullanımı arasındaki ilişkide duyguları yönetme becerisinin tam aracılık rolüne sahip olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak yalnızlık yaşayan ergenlerin duyguları yönetme becerisi azalmakta ve problemli sosyal medya kullanım davranışları artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yalnızlık, duyguları yönetme, duygu düzenleme, problemli sosyal medya kullanımı, sosyal medya bağımlılığı

LONELINESS AND EMOTION MANAGEMENT SKILLS AS PREDICTORS OF ADOLESCENTS' PROBLEMATIC USE OF SOCIAL MEDIA

Öz

The aim of this study is to examine the mediating role of emotional management skills in the relationship between adolescents' loneliness and problematic social media use. In this context, data were collected from a total of 134 high school students from five different high schools. The research was conducted according to the relational predictive design of the quantitative research designs. Data were collected by Social Media Disorder Scale, UCLA Loneliness Scale, Emotion Management Skills Scale. Structural equation modeling was used in the analysis of the data. Bootstrapping method was used to determine whether the mediating effect of emotion management skills was significant. At the end of analyzes, it was found that emotion management has full mediating role in the relationship between loneliness and problematic social media use. As a result, as the loneliness levels of adolescents increase, their emotion management skills decrease; as the emotion management skills decrease, problematic social media usage behaviors increase.

Anahtar Kelimeler

Loneliness, emotion management, emotion regulation, problematic use of social media, social media addiction

Kaynakça

• Acılar, A. ve Mersin, S. (2015). Üniversite öğrencilerinin Facebook kullanımı ile mahremiyet kaygısı arasındaki ilişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(54), 103-114.
• Acun, İ., Yücel, C., Belenkuyu, C. ve Keleş, S. (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanım amaçlarının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 23(4), 559-602.
• Amichai-Hamburger, Y. ve Ben-Artzi, E. (2003). Loneliness and internet use. Computers in Human Behavior, 19(1), 71-80. doi:10.1016/S0747.5632(02)00014.6
• Andreassen, C. S., Torsheim, T. ve Pallesen, S. (2014). Use of online social network sites for personal purposes at work: Does it impair self-reported performance? Comprehensive Psychology, 3, 1-21.
• Armağan, A. (2013). Gençlerin sanal alanı kullanım tercihleri ve kendilerini sunum taktikleri: Bir araştırma. Journal of International Social Research, 6(27), 78-92.
• Avcu, A., Ulaş, E. ve Sevim, E. (2019). Sosyal medya bozukluğu ile ilgili yaşam doyumu ve psikolojik dayanıklılıkta arabulucu faktörler olarak kişilik özelliklerinin yol analiz modeli. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 6(2), 17-35.
• Aydin, İ. E. (2016). A study on usage of social media among university students: Anadolu University case. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 373-386.
• Balcı, Ş. ve Gölcü, A. (2013). Facebook addiction among university students in Turkey: Selcuk University example. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(34), 255-278.
• Baltaci, Ö. (2019). The predictive relationships between the social media addiction and social anxiety, loneliness, and happiness. International Journal of Progressive Education, 15(4),73-82.
• Bayrak, Halil (2020). 2020 Türkiye internet kullanımı ve sosyal medya istatistikleri. https://dijilopedi.com/2020-turkiye-internet-kullanimi-ve-sosyal-medya-istatistikleri/ adresinden alınmıştır.
• Bilgin, M. (2018). Ergenlerde sosyal medya bağımlılığı ve psikolojik bozukluklar arasındaki ilişki. The Journal of International Scientific Researches, 3(3), 237-247. doi:10.23834/isrjournal.452045
• Bollen, K. A. (1989). A new incremental fit index for general structural equation models. Sociological Methods & Research, 17(3), 303-316.
• Brand, M., Young, K. S., Christian, L., Wölfling, K. ve Potenza, M. N. (2016). Integrating psychological and neurobiological considerations regarding the development and maintenance of specific ınternet-use disorders: An interaction of person-affect-cognition-execution (I-Pace) Model. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 71, 252-266. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2016.08.033.
• Cacioppo, J. T., Cacioppo, S., Cole, S. W., Capitanio, J. P., Goossens, L. ve Boomsma, D. I. (2015). Loneliness across phylogeny and a call for comparative studies and animal models. Perspectives on Psychological Science, 10(2), 202-212. doi:10.1177/1745691614564876.
• Casale, S., Caplan, S. E., ve Fioravanti, G.(2016). Positive metacognitions about internet use: The mediating role in the relationship between emotional dysregulation and problematic use. Addictive Behaviors, 59, 84-88.
• Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Boston: Pearson Publications.
• Cutuli, D. (2014). Cognitive reappraisal and expressive suppression strategies role in the emotion regulation: An overview on their modulatory effects and neural correlates. Frontiers in Systems Neuroscience, 8(175). https://doi.org/10.3389/fnsys.2014.00175.
• Çalışır, G. (2015). Kişilerarası iletişimde kullanılan bir araç olarak sosyal medya: Gümüşhane Üniversitesi iletişim fakültesi öğrencilerine yönelik bir araştırma. E-Journal of New World Sciences Academy, 10, (3), 115-144.
• Çeçen, A. R. (2016). Duyguları yönetme becerileri ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 101-113.
• Çelik, H. ve Kocabıyık, O. O. (2014). Genç yetişkinlerin saldırganlık ifade biçimlerinin cinsiyet ve bilişsel duygu düzenleme tarzları bağlamında incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 139-155.
• Deters, F. G. ve Mehl, M. R. (2013). Does posting Facebook status updates increase or decrease loneliness? An online social networking experiment. Social Psychological and Personality Science, 4(5), 579-586.
• Dikme, G. (2013). Üniversite Öğrencilerinin İletişimde Ve Günlük Hayatta Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları: Kadir Has Üniversitesi Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, U. ve Tosun, N. İ. (2016). Lise öğrencilerinde problemli akıllı telefon kullanımının sosyal kaygı ve sosyal ağların kullanımına aracılık etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(22), 99-128.
• Ekşi, H., Turgut, T. ve Sevim, E. (2019). The mediating role of general procrastination behaviors in the relationship between self-control and social media addiction in university students. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6, 717-745.
• Erdoğdu, Y. M. (2008). Duygusal zeka'nın bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 62-76.
• Fucito, L. M., Juliano, L. M. ve Toll, B. A. (2010). Cognitive reappraisal and expressive suppression emotion regulation strategies in cigarette smokers. Nicotine & Tobacco Research, 12(11), 1156-1161. https://doi.org/10.1093/ntr/ntq146.
• George, D. ve Mallery, P.(2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. India: Pearson Education.
• Hooper, D., Coughlan, J. veMullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Hormes, J. M., Kearns, B. ve Timko, A. C. (2014). Craving Facebook? Behavioral addiction to online social networking and its association with emotion regulation deficit. Addiction, 109(12), 2079-2088.
• İşlek, M. S. (2012). Sosyal medyanın tüketici davranışlarına etkileri Türkiye’deki sosyal medya kullanıcıları üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Jafarkarimi, H., Sim, Al. T. H., Saadatdoost, R. ve Hee, J. M. (2016). Facebook addiction among Malaysian students. International Journal of Information and Education Technology, 6(6), 465-469.
• JHolt-Lunstad, J., Smith, Timothy B., Baker, M., Harris, T. ve Stephenson, D. (2015). Loneliness and social isolation as risk factors for mortality: a meta-analytic review. Perspectives On Psychological Science, 10(2), 227-237. doi:10.1177/1745691614568352
• Kardefelt-Winther, D. (2014). A conceptual and methodological critique of internet addiction research: Towards a model of compensatory internet use. Computers in Human Behavior, 31, 351-354. doi:10.1016/j.chb.2013.10.059
• Kuss, D. J. ve Griffiths, M. D. (2011). Online social networking and addiction—a review of the psychological literature. International Journal Of Environmental Research And Public Health, 8(9), 3528-3552. doi: 10.3390/ijerph8093528 PMID: 22016701
• Lee, Z. W. Y., Cheung, C. M. K.ve Thadani, D. R. (4-7 January, 2012). An investigation into the problematic use of Facebook. 45th Hawaii International Conference on System Sciences (1768-1776). Maui, HI, USA.
• Lin, M. F. G., Hoffman, E. S. ve Borengasser, C. (2013). Is social media too social for class? A case study of Twitter use. TechTrends, 57(2), 39-45.
• MacKinnon, D. P. (2008). Multivariate applications series. ıntroduction to statistical mediation analysis. New York, NY: Taylor and Francis.
• Mao, H. J., Li, H. J., Chiu, H., Chan, W. C. ve Chen, S. L. (2012). Effectiveness of antenatal emotional self‐management training program in prevention of postnatal depression in Chinese women. Perspectives in Psychiatric Care, 48(4), 218-224. doi: 10.1111/j.1744-6163.2012.00331.x
• Margalit, M. (2010). Lonely children and adolescents: self-perceptions, social exclusion, and hope. New York: Springer Science & Business Media,.
• Mennin, D. S., McLaughlin, K. A. ve Flanagan, T. J. (2009). Emotion regulation deficits in generalized anxiety disorder, social anxiety disorder, and their co-occurrence. Journal of anxiety disorders, 23(7), 866-871. doi: 10.1016/j.janxdis.2009.04.006
• Mohajerin, B., Dolatshahi, B., Shahbaz, A. P. ve Farhoudian, A. (2013). Differences between expressive suppression and cognitive reappraisal in opioids and stimulant dependent patients. International Journal Of High Risk Behaviors & Addiction, 2(1), 8-14. https://doi.org/10.5812/ijhrba.8514.
• Nadkarni, A. ve Hofmann, S. G. (2012). Why do people use Facebook?. Personality and Individual Differences, 52(3), 243-249. doi:10.1016/j.paid.2011.11.007.
• Nasser-Abu Alhija, F. ve Wisenbaker, J. (2006). A Monte Carlo study investigating the impact of item parceling strategies on parameter estimates and their standard errors in CFA. Structural Equation Modeling, 13(2), 204-228.
• Neto, R., Golz, N. ve Polega, M. (2015). Social Media Use, Loneliness, and Academic Achievement: A Correlational Study with Urban High School Students. Journal of Research in Education, 25(2), 28-37.
• Niedenthal, P. M., Ric, F., & Krauth-Gruber, S. (2006). Regulation of emotions. P. M. Niedenthal, F. Ric, & S. Krauth-Gruber (Eds.), Psychology Of Emotion: Interpersonal, Experiential, And Cognitive Approaches (pp. 155–194) içinde. New York: Psychology Press.
• O'Day, E. B., Morrison, A. S., Goldin, P. R., Gross, J. J. ve Heimberg, R. G. (2019). Social anxiety, loneliness, and the moderating role of emotion regulation. Journal of Social and Clinical Psychology, 38(9), 751-773.
• Olowu, A. O. ve Seri, F. O. (2012). A study of social network addiction among youths in Nigeria. Journal of Social Science and Policy Review, 4, 62–71.
• Özbay, Y., Palancı, M., Kandemir, M., & Çakır, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluşlarının duygusal düzenleme, mizah, sosyal öz-yeterlik ve başaçıkma davranışları ile yordanması. Journal of Turkish Educational Sciences, 10(2), 325-345.
• Özteke-Kozan, H. İ., Kesici, Ş. ve Baloğlu, M. (2017). Affedicilik ve duyguları yönetme becerisi arasındaki çoklu ilişkinin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 15(34), 193-215.
• Preacher, K. J. ve Hayes, A. F. (2008). Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models. Behavior Research Methods, 40(3), 879-891.
• Qualter, P., Vanhalst, J., Harris, R., Van Roekel, E., Lodder, G., Bangee, M., ve Verhagen, M. (2015). Loneliness across ontogeny. Perspective on Psychological Science, 10, 250-264. doi:10.1177/1745691615568999
• Ranta, K., Kaltiala-Heino, R., Fröjd, S. ve Marttunen, M. (2013). Peer victimization and social phobia: A follow-up study among adolescents. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 48(4), 533-544. doi:10.1007/s00127-012-0583-9
• Rozgonjuk, D. ve Elhai, J. D. (2019). Emotion regulation in relation to smartphone use: Process smartphone use mediates the association between expressive suppression and problematic smartphone use. Current Psychology, 1-10.
• Savcı, M., Ercengiz, M. ve Aysan, F. (2017). Sosyal medya bozukluğu ölçeği’nin ergenlerde Türkçe uyarlaması. Arch Neuropsychiatry, 54(3). doi:10.5152npa. 2017.19285
• Skues, J. L., Williams, B. ve Wise, L. (2012). The effects of personality traits, self-esteem, loneliness, and narcissism on Facebook use among university students. Computers in Human Behavior, 28(6), 2414-2419. doi:10.1016/j.chb.2012.07.012
• Şafak, B. ve Kahraman, S. (2019). Sosyal medya kullanımının yalnızlık ve narsistik kişilik özelliği belirtileri ile ilgili ilişkinin incelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(2), 54-69.
• Takan, R. (2020). Yalnızlık Ve Çocukluk Çağı Travmalarının Ergenlerde Sosyal Medya Bağımlılığı Üzerinde İlişkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Lefkoşa.
• Tobin, S. J., Vanman, E. J., Verreynne, M. ve Saeri, A. K. (2015). Threats to belonging on Facebook: Lurking and ostracism. Social Influence, 10(1), 31-42.
• Türkel, Z. (2018). Ergenlerde sosyal medya kullanımı, yalnızlık ve yaşam doyumu arasındaki yordayıcı ilişkiler. Yayımlanmamış yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2019). Son Üç Ay İçinde İnternet Kullanan Bireylerin İnterneti Kişisel Kullanma Amaçları. http://tuik.gov.tr/PreTabloArama.do adresinden alınmıştır.
• Wegmann, E., Stodt, B. ve Brand, M. (2015). Addictive use of social networking sites can be explained by the interaction of Internet use expectancies, Internet literacy, and psychopathological symptoms. Journal Of Behavioral Addictions, 4(3), 155-162. doi: 10.1556/2006.4.2015.021 PMID: 26551905
• Worland, J. (2015). Why loneliness may be the next big public-health ıssue. Time Magazine. http://time.com/3747784/loneliness-mortality/ adresinden alınmıştır.
• Yalçın, G. (2015). Sosyal medyanın yoğun kullanımın ileri ergenlikte yalnızlık ve depresyona etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldız, M. A. (2016). Multiple mediation of emotion regulation strategies in the relationship between loneliness and positivity in adolescents. Education & Science, 41(186).