Some Ecological Features of Van Lizard Darevskia sapphirina

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 1, 20 - 32, 01.06.2016

Bahadır Akman Mehmet Zülfü Yıldız Naşit İğci Ahmet Zafer Tel Özdemir Adızel Emre Bulum Bayram Göçmen.

Öz

There are a limited number of studies on the Van Lizard, Darevskia sapphirina Schmidtler, et al., 1994 , which is known to distribute in a single locality in Turkey, up to now. This study aimed to determine the distribution area, population size, factors threatening species and precautions to be taken for them. As a result of the field studies, it was determined that Van Lizard distributed also in two different land areas, at 5 km NW Derecik-Zallı Villages and 5 km SW Duracak-Ortayayla Villages of its type locality. As a result of the studies performed at the type locality, its population size was estimated as 140. We suggested that this species should be listed as “EN+2b1 Endangered ” instead of its current IUCN status “LC Least Concern ”, taking into account the results of the present study

Anahtar Kelimeler

Ağrı, Population size estimation, new locality records, Threat, Prevention

Van Kertenkelesi Darevskia sapphirina ’nin Bazı Ekolojik Özellikleri

Öz

Günümüze kadar Türkiye’de tek bir lokalitede yayılış gösterdiği bilinen Van Kertenkelesi, Darevskia sapphirina Schmidtler et al., 1994 hakkında sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışma ile türün yayılış alanı, popülasyon büyüklüğü, türü tehdit eden etmenler ve bunlar için alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yapılan arazi çalışmaları sonucunda Van Kertenkele’sinin bilinen tip lokalitesinin yaklaşık 5 km kuzeybatısında Derecik-Zallı köyleri ve 5 km güneybatısında Duracak-Ortayayla köyleri olmak üzere, iki farklı alanda daha dağılış gösterdiği belirlenmiştir. Tip lokalitesinde gerçekleştirilen çalışmalar sonucu popülasyon büyüklüğünün 140 olduğu tahmin edilmiştir. IUCN listelerinde “LC Least Concern ” kategorisinde yer alan türün, yapılan çalışmalar sonucunda “EN+2b1 Endangered ” kategorisinde yer alması gerektiği sonucuna varılmıştır

Anahtar Kelimeler

Ağrı, Popülasyon büyüklüğü tahmini, Yeni lokalite, Tehdit, Önlem

Kaynakça

• Adameros Herptil Türkiye, 2011, Türkiye Kurbağa ve Sürüngenleri Gözlemciliği ve Fotoğrafçılığı Topluluğu, http://www.turkherptil.org/, erişim tarihi 08.01.2017.
• Arakelyan, M., Petrosyan, R., Ilgaz, Ç., Kumlutaş, Y., Durmuş, S. H., Tayhan, Y., Danielyan, F., 2013, A skeletochronological study of parthenogenetic lizards of genus Darevskia from Turkey, Acta Herpetologica, 8(2): 99-104.
• Başoğlu, M., Baran, İ., 1977, Türkiye Sürüngenleri Kısım 1. Kaplumbağa ve Kertenkeleler. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar serisi No. 76, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
• Budak, A., Göçmen, B., 2008, Herpetoloji. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi, No. 194, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
• Fu, J., Murphy, R.W., Darevsky, I.S., 2000, Divergence of the Cytochrome b Gene in theLacerta raddei Complex and Its Parthenogenetic Daughter Species: Evidence for Recent Multiple Origins. Copeia, (2): 423-440.
• IUCN, 2016, IUCN Red List of Threatened Species, Version 2016.3., www.iucnredlist.org, downloaded on 8 January 2017.
• Murphy, R.W., Fu, J., MacCulloch, R.D., Darevsky, I. S., Kupriyanova, L. A., 2000, A fine line between sex and unisexuality: the phylogenetic constratints on parthenogenesis in lacertid lizards. Zoological Journal of the Linnean Society, 130: 527-549.
• Roca, V., Jorge, F., Ilgaz, Ç., Kumlutaş, Y., Dumuş, S.H., Carretero, M. A., 2015, Are the helmint communities from unisexual and bisexual lizards different? Evidence from gastrointestinal parasites of Darevskia spp. in Turkey. Acta Zoologica Academiae Scientiarum Hungaricae, 61 (3): 279-288.
• Schmidtler, J.F., Eiselt, J., Darevsky, I.S., 1994, Untersuchungen an Felseidechsen (Lacerta- saxicola-Gruppe) in der östlichen Türkei: 3. Zweineue Parthenogenetische Arten. Salamandra, 30 (1): 55-74.
• Uetz, P.,Freed, P., Hošek, J. (eds.), 2017, The Reptile Database, http://www.reptile- database.org, accessed time: 08.01.2017.