ERİK AĞAÇLARINDA (PRUNUS SP.) BAL ARISI İLE GERÇEKLEŞEN TOZLAŞMANIN MEYVE VE TOHUM VERİMİNE ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 2, 129 - 134, 31.12.2021

Mehmet Ali Kutlu Ömer Kılıç

Öz

Türkiye dünya erik üretiminde ilk sıralarda bulunmaktadır. Bingöl ilinde Erik yetiştiriciliği yeterince gelişmemiş olmasına rağmen çok farklı yerel türlerin bulunması, farklı erik türlerinin özelliklerinin tespiti üretim çeşitliliği açısından önem kazanmaktadır. Bu çalışmada erikte bal arısı ile polinasyonun meyve ve tohum verimi üzerine etkisi çalışılmıştır. Çalışma sonucunda; polinasyona açık erik dallarındaki ortalama çiçek sayısının 45,33 olduğu, daldaki çiçekleri 5 dakika süre ile ziyaret eden arıların sayılarının ortalaması 23,33 olduğu, arıların çiçekte kalma sürelerinin 6,22 olduğu belirlenmiştir. Arı ziyaretine açık çiçeklerin 112’ sinde tohum oluşumu görülürken, arı ziyaretine kapalı çiçeklerin 38’ inde tohum oluşumu görülmüştür. Neticede arı ziyaretine açık çiçeklerdeki tohum oluşumu kapalı çiçeklere göre %340 gibi çok yüksek farkla yüksek bulunmuştur. Arı ziyaretine açık erik çiçeklerdeki hasat sonu ortalama kayıp %12 olup, arı ziyaretine kapalı çiçeklerdeki hasat sonu ortalama kayıp ise %18 olarak tespit edilmiştir. Arıların ziyaretine açık olan çiçeklerdeki tohum miktarları ortalamasının arı ziyaretine kapalı çiçeklerdeki tohum miktarı ortalamasından daha fazla olarak belirlendiği, arının yaşamını sürdürebilmesi için bitkilere ve çiçeğe, bitkilerinde neslinin devamını sağlamak için arıya gereksinim duydukları bir kez daha bu çalışma ile ortaya konulmuştur.

Çalışmada erik bitkisinin polinasyonla meyve ile tohum oluşumunda arıların büyük katkısı olduğu sonucuna ulaşılarak konuyla ilgili çalışmalara katkı sağlayıp destek olacak, yön gösterecek temel veriler elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

erik, arı, bitki, tozlaşma, tohum, meyve

Teşekkür

Çalışmaya destek veren kurum, kuruluş ve arkadaşlara teşekkürlerimizi sunarız.

Kaynakça

• Anonim, 2012. Sert Çekirdekli Meyve Yetiştiriciliği, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara
• Balana, I., Grosu, E., Fota, C., Dobroteanu, G., 1983. Role of bees in the pollination of intensive plantations of sour cherry trees, In: Proceedings of the 29th Int. Congress of Apiculture, Budapest, 280–286.
• Benedek, H., 1996. Insect pollination of fruit crops, 287–342. In: Nyeki, J. and Soltesz, M. [eds.] Floral Biology of Temperate Zone and Small Fruits. Akademia Kaido, Budapest, Hungary.
• Çankaya, N., Korkmaz, A., 2008. Samsun Tarım İl Müdürlüğü Çiftçi Eğitimi ve Yayım Şubesi Yayını.
• Çöçen, E., Bayındır, Y., Pala, M., Macit, T., Gültekin, N., Kebeli, F., 2014. Determination of growing condition and adaptation of Angeleno and Black Diamond plum varieties in Malatya ecology. International Mesopotamia Agriculture Congress, 2014, Diyarbakır-Turkey, 1: 625-629.
• FAO, 2018. BM Gıda ve Tarım Örgütü. (http://www.fao.org/faostat/en/data), 25.07.2018.
• Free, J.B., 1993. Insect Pollination of Crops. 2nd edn., London, Academic Press
• http://arastirma.tarim.gov.tr/alata. Erişim tarihi: 25.07.2018.
• Kutlu, M.A., Özdemir, F.A., Gül. A., 2019. Investigation of the Effect of Honey Bee Pollination for Apple on Fruit Yield, Seed Number and Seed Germination Capacity, KSU Journal Agriculture Nature, 22: 830-836.
• Mel’nichenko, AN, 1977. Role of insect-pollinators in increasing yields of agricultural plants. In: Pollination of Agricultural Crops by Bees. Vol. III., pp.150, Amerind Publishing Co. Pvt. Ltd, New Delhi, Bombay, Calcutta, New York.
• Menke, H.F., 1950. Apple pollination in Washington State. Rep. Iowa St. Apiarist, 71–91.
• Mishra, R.C., Dogra, G.S., Gupta, P.R., 1976. Some observations on insect pollinators of apple. Indian Bee Journal, 38: 20–22.
• Morse, R.A., Calderone, N.W., 2000. The value of honey bees as pollinators of U.S. crops in 2000. Bee Culture, pp 2- 15.
• Sharma, H.K., Gupta, J.K., Thakur, J.R., 2004. Effect of bee pollination and polliniser proportion on apple productivity, Acta Horticulture, 662: 451–454. TUİK, (2018). [https://biruni.tuik.gov.tr], Erişim tarihi:08.08.2018.
• Vithanage, V., 1990. The Role of European Honeybee (Apis mellifera L.) in Avocado Pollination, Journal Horticulture Science, 65: 81-86.
• Yakovleva, L.P., 1975. Utilization of Bees for Pollination of Entomophilousfarın Crops in the USSR. Bulletin Tecnology Apicole, 2: 199-208.
• Yücel, B., Duman, G., 2005. Effects of foraging activity of honey bees (Apis mellifera L.) on onion (Allium cepa) seed production and quality, Pakistan Journal of Biological Sciences, 8: 123-126.