ADIYAMAN İLİ BUĞDAY ALANLARINDA SAPTANAN SÜNE (Eurygaster spp.) (Hemiptera: Scutelleridae) YUMURTA PARAZİTOİT TÜRLERİ VE PARAZİTLENME ORANLARI

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 2, 135 - 141, 31.12.2021

Mahmut İslamoğlu Şaban Karaat

Öz

Dünyada kültür bitkileri içerisinde insan beslenmesinde en çok kullanılan buğdayın birçok zararlısı bulunmaktadır. Ülkemizde buğdayın en önemli zararlısı Süne Eurygaster integriceps Put. (Heteroptera: Scutelleridae)’dir. Süne buğdayda emgi yapmak suretiyle unun ekmeklik ve makarnalık özelliklerini bozmaktadır. Süne’nin dünyada ve ülkemizdeki en önemli doğal düşmanı ise yumurta parazitoidi Trissolcus spp. (Hymenoptera: Scelionidae) türleridir. Bu çalışmada Adıyaman ilinde bulunan parazitoit türleri ve yayılış oranları belirlenmeye çalışılmıştır. Buna göre, Adıyaman il ve ilçelerinde de yapılan çalışmalarda 7 parazitoit türünün bulunduğu belirlenmiştir. Bu parazitoit türleri Trissolcus semistriatus Nees., Trissolcus festiva Victorov, Trissolcus simoni Mayr., Trissolcus rufiventris Mary., Trissolcus vassilievi Mayr., Trissolcus grandis Thomson ve Ooencyrtus sp olarak teşhis edilmiştir. Adıyaman ilinde en yaygın ve en etkin türün T. semistriatus olduğu ve bu türün bütün ilçelerde bulunduğu saptanmıştır. Süne yumurtalarında en düşük parazitleme oranının ise Encyrtidae familyasından Ooencyrtus spp’de olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Buğday, Eurygaster spp., Trissolcus spp., Adıyaman, Parazitoit

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Anonymous, 1995. Zirai Mücadele Teknik Talimatları, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara, Cilt 1, 291 s.
• İslamoğlu M. 2011. Mass Rearing and Release of the Egg Parasitoid, Trissolcus semistriatus Nees. (Hymenoptera: Scelionidae), a Biological Control Agent of the Sunn Pest, Eurygaster integriceps Put. (Heteroptera: Scutelleridae) in Turkey. Egyptian Journal of Biological Pest Control, 21(2), 131-136
• İslamoğlu M., Kornoşor S. ve Tarla Ş. 2008. Süne Yumurta Parazitoiti Trissolcus semistriatus Nees (Hymenoptera: Scelionidae)’un Kitle Üretimi ve Salım Alanlarında Etkinliğinin Belirlenmesi. Ülkesel Tahıl Sempozyumu. 2-5 Haziran 2008 Konya
• Kıvan M (1996) Research on the endoparasitoids of Eurygaster integriceps Put, (Heteroptera: Scutelleridae) and their evectiveness in Tekirdag (Turkey) province. Turk Entomol Derg. 20:211–216
• Kocak, E., Kilincer, N., 2001. Trissolcus species (Hymenoptera: Scelionidae), parasitoids in the eggs of the Sunn Pest [Eurygaster spp. (Het.: Scutelleridae)], across Turkiye. Plant Prot. Bull., 41: 167-181
• Lodos, N., 1961. Türkiye, Irak, İran ve Suriye'de Süne (Erygaster integriceps Put.) Problemi Üzerine Araştırmalar. Ege Üni. Ziraat Fakültesi Yayınları, Ege Üni. Matbası, No: 51,115 s.
• Lodos, N.,, 1986. Türkiye Entomolojisi -II-. Genel Uygulamalı ve Faunistik. Ege Üniversitesi Bitki Koruma Bölümü, Ege Üni. Matbaası, İzmir, 580 s.
• Rosca, I., Popov, C., Barbulescu, A., Vonıca, I., And Fabrıtıus, K., 1996. The Role of Natural Parasitoids in Limiting the Level of Sunn Pest Populations. In Sunn Pests and Their Control in the Near East (Eds Miller, R. H. Morse, J. G.). FAO, PPP Paper, 138: 35- 46. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome. Italy.
• Tarla Ş ve S Kornoşor (2003) Süne Yumurta Parazitoiti Trissolcus semistriatus Nees (Hymenoptera: Scelionidae)’un Süne’nin Biyolojik Mücadelesinde Salımı ve Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Ç.Ü.Z.F. Dergisi, 18 (3): 69–78.
• Tüik, 2018 Türkiye İstatistik Kurumu Bitkisel Üretim İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist Erişim Tarihi (16.07.2018).
• Zomorrodı, A., 1959. La Lutte Biologique Contre la Punaise du Ble Eurygaster integriceps Put. Par Microphanurus semistriatus Nees en Iran. Revue de Pathologie Vegetale et d’Entomologie Agricole de France, T. XXXVIII No3 167–175.