Şanlıurfa Şartlarında Yonca’nın (Medicago Sativa L.) Bazı Serin Mevsim Buğdaygil Yem Bitkileri İle Uygun Karışım Oranlarında Yem Kalitesinin Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 65 - 74, 30.06.2022

Mustafa Cemil Büyükkılıç , Tahir Polat

Öz

Bu araştırma; Şanlıurfa koşullarında çayır mera tesisinde kullanılabilecek bazı çok yıllık serin mevsim buğdaygil yem bitkileri ile yonca’nın saf ve ikili karışımlarının kuru ot verimi, ham protein verimi, ham protein oranı, ADF ve NDF oranları ile ilgili özelliklerin saptamak amacıyla kurulmuştur. Araştırma ile ilgili tarla denemeleri; Harran Üniversitesi Eyyübiye Kampüsü Tarla Bitkileri deneme alanında, 2017 ve 2018 yıllarında yürütülmüştür. Denemeler 3 tekerrürlü, tesadüf blokları deneme desenin göre yürütülmüştür. Araştırmada çok yıllık serin mevsim baklagil yem bitkisi yonca (Medicago sativa L.) ile çok yıllık serin mevsim buğdaygil yem bitkilerinden; Kılçıksız Brom (Bromus inermis Leyss.) İngiliz Çimi (Lolium perenne L.) ve Kamışsı Yumak (Festuca arundinacea Schreb.) ile saf ve ikili karışımlarının toplam 16 kombinasyon denenmiştir. İki yıllık ortalamalara göre, araştırmadaki uygulamalar arasında incelenen özelliklerde aşağıda şekilde değişim gözlemlenmiştir.

En düşük kuru ot verimi 1.111,30 kg/da ile Saf Kılçıksız Bromda, en yüksek kuru ot verimi ise 1.475,59 kg/da ile %80 Yonca + %20 Kamışsı Yumak karışımın oranında, ham protein oranları (HPO) en düşük %18.84 ile Saf Kılçıksız Brom bitkisinde, en yüksek %20.88 ile %40 Yonca + %60 Kılçıksız Brom karışımın oranında, ham protein verimleri (HPV) en düşük 11.52 kg/da ile Saf Kılçıksız Bromda, en yüksek 22.94 kg/da ile %20 Yonca + %80 İngiliz Çimi karışımın oranında, (ADF) oranları en düşük %26.26 ile Saf Kamışsı Yumak da, en yüksek %34,61 ile saf yonca bitkisinde (NDF) oranları en düşük %49.03 ile saf yoncada, en yüksek %56.74 Saf Kamışsı Yumak bitkisinde bulunmuştur.

Araştırma bulgularına göre tüm uygulamalar içerisinde en yüksek kuru ot verimi % 80 Yonca + % 20 Kamışsı Yumak, en yüksek ham protein oranı %40 Yonca + %60 Kılçıksız Brom karışımında, en yüksek ham protein verimi (HPO) %20 Yonca + %80 İngiliz Çimi karışımında, en düşük ADF oranı saf kamışsı yumak, en düşük NDF oranı saf yoncada, kuru ot verimi ve ot kalitesi bakımından en iyi uygulama olarak önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Karışım, Yonca, Kılçıksız Brom

Destekleyen Kurum

Harran Üniversitesi Proje koordinatörlüğü

Proje Numarası

16156

Kaynakça

• Açıkgöz, E. 2001. Yem bitkileri. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın no:182, Bursa, s.584
• Anonim, 2016. GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Toprak Analiz Laboratuarı
• Anonim, 2018. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, www.mgm.gov.tr.
• Artan, H. ve Polat, T. 2019. Şanlıurfa sulu koşullarında bazı çok yıllık sıcak mevsim buğdaygil yem bitkisi türleriyle yoncanın saf ve karışık ekimlerinde yem kalite değerlerinin belirlenmesi. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 8(1):85-92.
• Bakır, Ö. ve Açıkgöz, E. 1979. Yurdumuzda yem bitkileri çayır-mera tarımının bugünkü durumu, geliştirme olanakları ve bu konuda yapılan çalışmalar. Ankara Çayır-Mera ve Zootekni Araştırma Enstitüsü Yayın, 1979, 61.
• Bakır, Ö., 1985. Çayır ve mera ıslahı prensip ve uygulamaları, Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları no:947, Ders kitabı : 272, Ankara, s.25-30.
• Çınar, S. 2012. Çukurova taban koşullarında bazı çokyıllık sıcak mevsim buğdaygil yem bitkilerinin yonca (Medicago sativa L.) ile uygun karışımlarının belirlenmesi. Doktora Tezi. Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, ADANA
• Dinç, U., Şenol, S., Satın, M., Kapur, S., Güzel, N., Derici, R., Yeşilsoy, M.Ş., Yeğingil, İ., Sarı, M., Kaya, Z., Aydın, M., Kettaş, F., Berkman, A., Çolak, A.K., Yılmaz, K., Tunçgögüs, B., Çavuşgil, V., Özbek, H., Gülüt, K.Y., Kayraman, C., Dinç, O., ve Kara, E. E., 1988. Güneydoğu Anadolu Toprakları (GAP) I. Harran Ovası, Tubitak, TOAG
• Hatipoğlu, R., ve Tükel, T. 2009. Darılar, buğdaygil ve diğer familyalardan yem bitkileri, Cilt III. TÜGEM, Emre Basımevi, İzmir, s:718- 721.
• Sayar, M. S., Han, Y., Başbağ, M., Gül, İ., Polat T. 2015. Rangeland improvement and management studies in Southeastern Anatolia Region of Turkey. Pakistan Journal of Agricultural Sciences, 52 (1): 9-18.
• Şimşek, N., ve Alabay. B. 1999. Metallotiyoninlerin histofizyolojik önemi. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi 2.2: 75-81.