ADIYAMAN İLİNDEKİ BADEM AĞAÇLARINDA GÖRÜLEN ÇİÇEK TOMURCUĞU NOKSANLIĞI

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 1, 1 - 9, 28.06.2024

Ramazan Bestami Karahan Hasan Denizhan

Öz

Bu çalışma, 2022 yılında Adıyaman ilindeki badem bahçelerindeki ağaçların bazılarında meydana gelen çiçeklenme sorununu belirlemek üzere yapılmıştır. Bahçe gözlemleri 20 Mart-10 Nisan tarihleri arasında gerçekleştirilen bu çalışma, ilk kez karşılaşılan ve literatürde benzer bir duruma rastlanılmayan çiçek tomurcuğu gelişim sorununu bildirmek üzere gerçekleştirilmiştir. Çalışmada Adıyaman ilinde badem bahçelerinin yoğun olduğu Merkez, Kâhta ve Besni ilçelerinde toplamda 50 bahçede gerçekleştirilmiştir. Yapılan gözlemlerde ekolojik faktörler, rakım, çeşit, anaç, sulama, besleme gibi kültürel işlemler göz önüne alınarak, meydana gelen bu anormal durum yorumlanmıştır. Bahse konu olan bu durumda, çiçeklenme döneminde gözlem yapılan bahçelerde bulunan ağaçların bazılarında çıplak gözle çiçek tomurcuğu oluşumuna rastlanılmamış olsa da mikro ölçekte incelenen buketlerde çiçek tomurcukları tespit edilmiş ancak yeterince gelişemediği gözlemlenmiştir. Yapılan bu gözlemler sonucunda oluşan bu anormal duruma hem sulu hem susuz bahçelerde rastlanılması, bahçede bulunan farklı çeşitlerde de görülmesi, farklı anaçlar üzerine aşılı çeşitlerde rastlanılması gibi sebeplerle bahçede bulunan çeşit, anaç ve sulama durumuyla doğrudan ilgili olmadığı, daha çok bir önceki sezonda meyve yükü fazla olan ve yeteri kadar besin depo edemeyen ağaçlardan zayıf olanların kış mevsiminde gerçekleşen kararsız ve normalden farklı olarak gerçekleşen ekolojik olaylardan etkilendiği tahmin edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Badem, çiçek, fenoloji, fizyoloji, farklılaşma

Kaynakça

• Alonso, J.M., Espada, J.L., Socias i Company, R., 2012. Major macroelement exports in fruits of diverse almond cultivars. Spanish Journal of Agricultural Research, 10: 175–178.
• Alonso, J.M., 2017. Almonds: Botany, Production and Uses. (Eds: Socias i Company, R., Gradziel, T.M.), Environmental Requirements, 254-278.
• Brewer, R.F., 1978. Frost protection in Almonds. (Eds: Micke, W.C., Kester, D.), Division of Agriculture Sciences, University of California, Almond Orchard Management, 4092; 2-67.
• FAO, 2023. Food and Agriculture Organization, Crop Statistics. http://fao.org/faostat/en/#data/QC, Erişim Tarihi: 04.10.2023.
• Keleta, B. T., Békefi, Z., Bakos, J. L., Örsi, D., Szalay, L., (2022). Frost hardiness of almond flower buds during dormancy. Acta Biologica Szegediensis, 66(2): 170-179.
• Lang, G.A., Early, J.D., Martin, G.C., Darrell, R.L., 1987. Endo-, para-, and ecodormancy: physiological terminology and classification for dormancy research, Horticultural Science, 22: 371-377.
• Legave, J. M., Garcia, G., Marco, F., (1984). The effect of temperature conditions and varietal cold and heat requirements on determining the end of dormancy and on the flowering of various apricot cultivars in the French growing area, 399-410.
• Nakasu, B.H., Herter, F.G., Leite, D.L., Raseira, M.C.B., 1995. Pear flower bud abortion in southern Brazil. Acta Horticulturae, 120: 179–186.
• Richardson, E.A., Seeley, S.D., Walker, D.R., Anderson, J.L.M., Ashcroft, G.L., 1975. Phenoclimatography of spring peach bud development, Horticultural Science, 10: 236-237.
• Socias i Company, R., Anson, J.M., Espiau, M.T., 2017. Taxonomy, Botany and Physiology, 01-42. Almonds: Botany, Production and Uses. (Eds: Socias i Company, R., Gradziel, T.M).Boston, MA: CABI, 494 pp.
• TÜİK, 2021. Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/. Erişim Tarihi: 04.10.2023
• Weinberger, J.H., 1967. Studies on flower bud drop in peaches. Proceedings of the American Society for Horticultural Science, 91: 78–83.