Tuzluca Barajı’nın Fayda Maliyet Analizi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 61 - 71, 30.06.2021

Çağrı Akgün Salim Serkan Nas

Öz

Barajlar, suyun akış yönüne bir engel inşa edilmesiyle bölgede bir rezervuar oluşmasını sağlayan yapılar olarak tanımlanmaktadır. Barajların; içme ve sulama suyu temini, hidroelektrik enerji üretimi, taşkın kontrolü ve su kalitesinin iyileştirilmesi gibi birçok faydası bulunmaktadır. Bununla birlikte barajların ciddi bir inşa maliyeti ve birtakım çevresel etkilerinin olduğu da bilinmektedir. Son yıllarda dünyanın birçok yerinde baraj sayısının artmasıyla birlikte, barajlarla ilgili ekonomik analizler yapılmıştır. Bu çalışma kapsamında Iğdır ili, Tuzluca ilçesi Aras Nehri üzerinde yapılması planlanan Tuzluca Barajı ve Hidroelektrik Santral projesi ele alınmıştır. Tuzluca Barajı’nın çevresel etki maliyeti; altı farklı çevresel faktör dikkate alınarak değerlendirilmiş ve barajın bir MWh elektrik enerjisi üretimi için çevresel etki maliyeti 13.78 $ olarak tespit edilmiştir. Bu maliyet baraj maliyeti, tarımsal getiriler ve elektrik enerjisi üretimi gelirleriyle karşılaştırılmıştır. Yapılan analiz sonucunda barajın, 5.76 yılda kendisini amorti edeceği ve projenin rantabilitesinin 3.75 olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Fayda Maliyet Analizi, Çevresel Etki Maliyeti, Hidroelektrik Enerji, Ekonomik Analiz, Kamu Yatırımları

Teşekkür

DSİ 24. Bölge Müdürlüğüne ve Karayolları 18. Bölge Müdürlüğüne teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akgün, 2018. Tuzluca Barajı Çevresel Etkilerinin Maliyet Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Gümüşhane.
• Ağıralioğlu, 2007. Baraj Planlama ve Tasarımı, Su Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Ağıralioğlu, 2011. Baraj Güvenliği, Beta Yayınları, İstanbul.
• AK-TEL, 2015. Aşağı Aras Havzası Tuzluca Barajı ve HES Projesi Nihai Çed Raporu, AK-TEL Mühendislik Eğt. Tur. Gd. San. Tic. Ltd. Şti., Ankara.
• Berkün, 2005, Su Kaynakları Mühendisliği, Birsen Yayınevi, İstanbul.
• Bowles, D.S., McClelland, D.M., 2002. Estimating Life Loss For Dam Safety Risk Assessment A Review and New Approach, U.S. Army Corps of Engineers, Utah.
• Dolsar, 2004, Aşağı Aras Havzası Tuzluca Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi Yapılabilirlik Raporu, Dolsar Müh. Ltd. Şti., Ankara.
• Genç, 2004. Baraj Planlaması, Ekonomik Analiz, Mali Analiz ve Maliyet Ayrımı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karataban, 1976. Su Kaynaklarının Planlama ve İdaresinde Ekonomik ve Mali Fizibilite, DSİ Genel Müdürlüğü Matbaası, Ankara.
• Karayılmazlar ve İşler, 2019. Kamu Yatırım Projelerinde Fayda Maliyet Analizi, Pamukkale Üniversitesi SBE Dergisi, Denizli 35, 66-82.
• Keskin ve Demir, 2018. Amasya Değirmendere Barajında Sulama Alanı ve Baraj Yüksekliği Arasında Ekonomik Analiz, Dokuz Eylül Üniversitesi-Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 20(60), 755-764.
• Ludwig, H. F., 1982. Environmental Aspects of Multi - Purpose Reservoir Projects in Developing Countries, Water Science and Technology, 14, 269-288.
• Markandya, A, 2000. Methods for Valuation of Impacts of Hydropower, Department of Economics, University of Bath. One of the 126 Contributing Papers to the World Commission on Dams.
• McCartney, M.P., Sullivan, C. and Acreman, M.C., 2001. Ecosystem Impacts of Large Dams IUCN / UNEP / WCD, 82p.
• Tatalovich, J., 1998. Comparison of Failure Modes From Risk Assessment and Historical Data for Bureau of Reclamation Dams, Bureau of Reclamation, DSO-98-1, 70p.
• U.S., 2016. U.S. Department of Transportation, Office of the Secretary of Transportation, Guidance on Treatment of the Economic Value of A Statical Life (VSL) in U.S. Department of Transportation Analyses, USA, 2016, 12p.
• Williamson, T., 2017, Historic Dam Failures and Recent Incidents, Engineers Ireland, Ireland.
• Investing, 2020, https://tr.investing.com/commodities/carbon-emissions (Erişim tarihi 3 Haziran 2020).
• TUİK, 2020. http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist (Erişim tarihi 4 Haziran 2020).
• Theguardian, 2017. https://www.theguardian.com/global-development/2016/nov/14/hydroelectric-dams-emit-billion-tonnes-greenhouse-gas-methane-study-climate-change (Erişim tarihi 14 Ekim 2017).
• Sanguri M; (2013, May) Negative Impacts of Hydroelectric Dams, https://www.brighthubeengineering.com/geotechnical-engineering/71200-negative-impacts- of hydroelectric-dams/.