Miray Kuş Kudüs Semalarında Adlı Hikâyedeki Ötekilik Kavramının İmgebilimsel Bir Analizi

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: Filistin Özel Sayısı, 276 - 290, 28.02.2025

Faruk Dündar

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1597743

Öz

Bu çalışma, özel gereksinimli genç bir yazar olan Miray Özcan’ın Miray Kuş Kudüs Semalarında adlı çocuk hikâyesini imgebilimsel bir yaklaşımla analiz ederek, hikâyede “öteki” kavramının fiziksel engellilik, dil ve kültürel farklılıklar üzerinden nasıl temsil edildiğini ve bu temsilin bireysel, kültürel ve coğrafi düzeylerde nasıl bir dönüşüm geçirdiğini ele almıştır. Belge incelemesi yöntemiyle gerçekleştirilen bu araştırmada, Miray’ın Kudüs’e duyduğu sevgi ve Filistinlilerin maruz kaldığı acılara olan duyarlılığı vurgulanmıştır. Hikâye analizinde, tekerlekli sandalye kullanan Miray’ın engellerini hayal gücüyle aşarak Kudüs’e yaptığı yolculukta, savaşın masum çocuklar üzerindeki etkilerini görmesi ve Filistin halkının çektiği acılara empati geliştirmesi üzerinde durulmuştur. Miray’ın Arapça konuşan çocuklarla dil engeline rağmen kurduğu iletişim çabası ve özel gereksinimli Filistinli Zeynep ile kurduğu bağ, “öteki” kavramının insanî değerler ve ortak duygular etrafında aşılabileceğini göstermektedir. Araştırma sonucunda, Miray’ın Kudüs’e olan sevgisinin ve Filistin halkının yaşadığı zorluklara duyarlılığının, hikâyede ötekilik algısının dönüşümüne katkı sağladığı belirlenmiştir. Bu bağlamda, çocuk edebiyatında böylesine önemli ve hassas konuların ele alınmasının, çocuklarda empati, hoşgörü ve insanî değerlerin gelişimine önemli ölçüde katkıda bulunduğu ve farklılıklara rağmen birlik ve anlayışın mümkün olduğunu gösterdiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İmgebilim, ötekilik, Miray Kuş Kudüs Semalarında, Miray Özcan.

An Imagological Analysis of the Concept of Otherness in the Story, Miray Kuş Kudüs Semalarında (Miray Bird over the Sky of Jerusalem)

Öz

This study examines the children’s story Miray Kuş Kudüs Semalarında (Miray Bird over the Sky of Jerusalem) by Miray Özcan, a young author with special needs, from an imagological perspective, revealing how the concept of the “other” is represented through physical disability, language, and cultural differences, and how this representation undergoes a transformation at individual, cultural, and geographical levels. Conducted using the document analysis method, the research highlights Miray’s love for Jerusalem and her sensitivity to the sufferings endured by the Palestinians. In the story analysis, emphasis is placed on how Miray, who uses a wheelchair, overcomes her obstacles through imagination and makes a symbolic journey to Jerusalem, witnesses the devastating effects of war on innocent children, and develops empathy towards the sufferings of the Palestinian people. Miray’s efforts to communicate with Arabic-speaking children despite the language barrier, and the bond she forms with Zeynep, a Palestinian girl with special needs, demonstrate that the concept of the “other” can be transcended through human values and shared emotions. The research concludes that Miray’s love for Jerusalem and her sensitivity to the difficulties faced by the Palestinian people contribute to the transformation of the perception of otherness in the story. In this context, it has been determined that addressing such important and sensitive topics in children’s literature significantly contributes to the development of empathy, tolerance, and human values in children, and shows that unity and understanding are possible despite differences.

Anahtar Kelimeler

Imagology, otherness, Miray Kuş Kudüs Semalarında (Miray Bird over the Sky of Jerusalem), Miray Özcan.

Kaynakça

• Altınova, M. (2018). Klasik Türk şairlerinin dilinden Kudüs ve Mescid-i Aksâ. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2(2), 138-158.
• Banks, J. A. (2008). Diversity, group identity, and citizenship education in a global age. Educational researcher, 37(3), 129-139.
• Bilgin, N. (2007). Kimlik inşası. İzmir: Aşina Kitaplar.
• Botelho, M. J. ve Rudman, M. K. (2009). Critical multicultural analysis of children’s literature: Mirrors, windows, and doors. New York: Routledge.
• Bradford, C. (2007). Unsettling narratives: Postcolonial readings of children’s literature. Waterloo, ON: Wilfrid Laurier University Press.
• Dönmez, E. (2023). Arif Ay’ın fikir dünyasında Kudüs bilinci. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 12(1), 121-136. https://doi.org/10.7884/teke.5660
• Dyches, T. T. & Prater, M. A. (2005). Characterization of developmental disability in children’s fiction. Education and Training in Developmental Disabilities, 40(3), 202-216.
• Engin, E. (2015). İmagoloji. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (27), 57-66.
• Karaca Yalçın, H. (2024). Türk romanında Kudüs. Burdur İlahiyat Dergisi, (Gazze), 114-130.
• Karakaş, E. (2023). Çağdaş Türk dergilerinde Kudüs: Yedi İklim örneği. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (35), 459-469. https://doi.org/10.29000/rumelide.1346217
• Korkmaz, S. (2024). Türklerin gözünde Kudüs: Hüzün ve elem. The Journal of Academic Social Science, 61(61), 28-53. http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.13092
• Leerssen, J. (2007). Imagology: History and method. M. Beller & J. Leerssen (Eds.), Imagology: The cultural construction and literary representation of national characters içinde (ss. 17-32). Amsterdam: Rodopi.
• Leerssen, J. (2016). Imagology: On using ethnicity to make sense of the world. Iberic@l: Revue d’études ibériques et ibéro-américaines, (10), 13-31.
• Nikolajeva, M. (2010). Power, voice and subjectivity in literature for young readers. New York: Routledge.
• Olpak Koç, C. (2020). İbrahim’i beklerken/Kudüs öykülerinde insana yaklaşım. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 114-124.
• Özcan, M. (2024). Miray Kuş Kudüs semalarında. İstanbul: Pikap Yayınları.
• Öztürk, M. (2017). Türk edebiyatında Kudüs teması. Journal of Islamic Jerusalem Studies, 17(2), 39-57.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Short, K.G. (2003). Exploring a curriculum that is international. IBO World. 03.12.2024 tarihinde https://old.coe.arizona.edu/sites/coe/files/a_curriculum_that_is_international.pdf adresinden erişilmiştir.
• Şahin, E. A. (2018). Nuri Pakdil’in şiir coğrafyasında Kudüs. Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi, 2(1), 69-78.
• Ulutürk Sakarya, Y. (2023). Roman kişilerin gözünden Kudüs’e bakmak: Kalbim Kudüs’te kaldı. Dil ve Edebiyat Araştırmaları, (27), 273-290. https://doi.org/10.30767/diledeara.1209253
• Yakar, Y. M. (2018). Çocuk şiirinde sorunlu coğrafyalar ve acı çeken çocuklar. EKEV Akademi Dergisi, (73), 585-594.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yücer, H. M. (2018). Türkiye’de bir Kudüs şairi: Nuri Pakdil ve Aşk-ı Kudüs. Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi, 2(2), 28-43.