Ahmet Yesevi ve Küresel Hikmet

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 46 - 60, 13.04.2022

Kemal Yavuz Ataman

https://doi.org/10.33722/afes.1093015

Öz

Küreselleşme sürecinde insanlığın sosyo-kültürel yapısı, temel değerleri, toplumsal birikimleri yıpranmakta, tahrip edilmekte ve değişmektedir. Bu süreçte ekonomi başat, teknoloji araçtır. Asıl amaç ise sosyokültürel değerlerin değiştirilmesi, kapsamlı sömürüdür. Aynı zamanda nice olumlu gelişme ve ilerlemelerin sağlandığı küreselleşme sürecinde insanlar ve toplumlar özgürlük adına altında köleleştirilmekte, metalaştırılmaktadır.
Ahmet Yesevi Hazretleri inancı, düşüncesi, ilkeleri ve öğretileri ile geniş bir coğrafyada, farklı dini, etnik topluluklarda etkileri olan bir inancı, yaşam tarzını hikmetlerle sunmuştur. Bu tesir yüzyıllarca devam etmiş, etmektedir. Yetiştirdiği mürşitler, alimler, öğrenciler ilimden sanata, askerlikten ticarete, siyasetten kültüre birçok alanda başarılı olmuştur. Türkistan Erenleri ulaştıkları topraklarda yaşayanlar tarafından benimsenmiş, hikmetler içselleştirilmiştir.
Küreselleşme insanı birey haline getirerek benliğini, nefsini güçlendirirken yalnızlaştırmış, özgürlük adına madde, para, haz ve zevk elinde köleleştirmiştir. “Yesevi Hikmet” ise insanı “şerefli kul” mertebesinde görmüştür. Yesevi Hikmet insanı; Yaratan’a kul, şahsiyetli, hikmetli bir varlık olarak görmüştür.
Yesevi Hikmet, Asya’dan Avrupa’ya dünyanın dört bir yanına, çeşitli din mensuplarına kadar her türlü ırka, renge ve nesillere yönelik mesajları içeren ve onları aydınlatan küresel bir rehberdir. Çağımızda insanlığın ve yeryüzünün geleceği, huzuru için Küresel Hikmet zorunlu bir ihtiyaç olmaktadır. Bu çalışmada Ahmet Yesevi’nin tüm insanlığa yön veren ve onlara rehberlik eden hikmeti incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hikmet, Küreselleşme, İnsan, Varlık, Ahlak

Ahmed Yesevi and Global Wisdom

Öz

In the process of globalization, the socio-cultural structure, basic values and social accumulations of humanity are being worn out, destroyed and changed. In this process, economy is dominant, technology is the tool. The main purpose is to change socio-cultural values, extensive exploitation. At the same time, people and societies are enslaved and commodified in the name of freedom in the globalization process, where many positive developments and advances have been achieved.
Ahmet Yesevi, with his belief, thought, principles and teachings, presented a belief and lifestyle that had effects on different religious and ethnic communities in a wide geography with "wisdom". This effect has continued for centuries. The mentors, scholars and students he trained were successful in many fields from science to art, from military to trade, from politics to culture. The Turkestan Erens were adopted by the inhabitants of the lands they reached, and their "wisdom" was internalized.
Globalization has made people an individual, making them isolated while strengthening their ego and self, and has made them "slaves" in the hands of matter, money, pleasure and pleasure in the name of freedom. “Yesevi Wisdom”, on the other hand, saw man as an “honorable servant”. Yesevi Wisdom saw man as a servant to the Creator, as a personable and wise being.
Yesevi Wisdom is Global Wisdom. Yesevi Wisdom, which contains messages of all kinds of colors, races and languages, to members of the religions of Asia, Europe, India, Turkestan, Anatolia, Middle East, Balkans, Christian, Jewish, Hindu, Buddhist, Pagan, Shaman, Zoroastrian, Magi, black and white, yellow, slant-eyed. is Global Wisdom. In our age, Global Wisdom is a necessity for the future and peace of humanity and the earth. The source of this wisdom will be the source of Yesevi Wisdom.

Anahtar Kelimeler

Wisdom, Globalization, Human, Being, Morality

Kaynakça

• Cebecioğlu, E. (1996). Ahmet Yesevi Hayatı-Eserleri-Fikirleri-Tesirleri. İçinde M. Şeker Ve N. Yılmaz (Ed.). Hoca Ahmed Yesevi ve Tasavvuf Anlayışı (Ss. 140-218). İstanbul: Seha Neşriyat İnceleme ve Araştırma
• Coşan, M. E. (1996). Ahmet Yesevi Hayatı-Eserleri-Fikirleri-Tesirleri. İçinde M. Şeker Ve N. Yılmaz (Ed.), Ahmed-i Yesevi Hazretleri (ss. 13-50). İstanbul: Seha Neşriyat İnceleme Ve Araştırma
• Çetinkaya, B. A. (2018). Dîvân-ı Hikmet Sohbetleri. İçinde Z. Güngör (Ed.). Hikmetten Gönüle Giden İrfan Yolu (Ss. 205-224). Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Demirci, M. (2018). Dîvân-ı Hikmet Sohbetleri. İçinde Z. Güngör (Ed.), Ahmed Yesevî’nin Tasavvufî Anlayışı (ss. 105-122) Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Fazlıoğlu, İ. (2018). Dîvân-ı Hikmet Sohbetleri. İçinde Z. Güngör (Ed.). Hakikatli ve Siyasetli İnsan Olmanın İmkânı: Işk, Sıdk ve Liyakât Kavramları Açısından Bir Modelleme Denemesi (ss. 53-66) Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Eraslan, K. (1994). Divan-ı Hikmet. (Cilt 9, s. 429). İstanbul: İslam Ansiklopedisi.
• Eren, M. (2017). Hoca Ahmed Yesevi’nin Manevi Mirası. İçinde M. Eren, A. Turganbaev, N. Şimşek, А. Amirbek. (Ed.), Doğu Ve Batı Arasında Yesevi Hümanizmi (ss. 241-258). Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Ersoy, A. (1996) Ahmet Yesevi Hayatı-Eserleri-Fikirleri-Tesirleri. İçinde M. Şeker Ve N. Yılmaz (Ed.), Hoca Ahmed Yesevi’nin Sosyal Yapılanmaya Etkileri (ss. 85-106). İstanbul: Seha Neşriyat İnceleme Ve Araştırma.
• Feyizli, H. T. Bakara Suresi/269. Feyz’ül Furkan Kur’an-ı Kerim ve Tefsirli Meali.
• Gündoğdu, C. (2018). Dîvân-ı Hikmet Sohbetleri. İçinde Z. Güngör (Ed.), Türkistan’dan Anadolu’ya Taşınan Hikmet Süreği: Yolcu, Yol Ve Yurt Hikâyesi (ss. 225-241). Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Güngör, Z. (2018). Dîvân-ı Hikmet Sohbetleri. İçinde Z. Güngör (Ed.), Hoca Ahmed Yesevî’de İlâhî Aşk (ss. 137-150) Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Hasanov, N. (2017). Hoca Ahmed Yesevi’nin Manevi Mirası. İçinde M. Eren, A. Turganbaev, N. Şimşek, А. Amirbek. (Ed.) Yesevilik Araştırmalarının Bazı Meseleleri Üzerine (ss. 49-53). Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Kalın, İ. (2018). Dîvân-ı Hikmet Sohbetleri. İçinde Z. Güngör (Ed.), Ahmed Yesevî, Hüküm ve Hikmet (ss. 9-20). Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Kara, M. (2018). Dîvân-ı Hikmet Sohbetleri. İçinde Z. Güngör (Ed.), Tasavvuf: Gönül ve Ahlak Eğitimi (ss. 67-78). Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Kemikli, B. (2018). Dîvân-ı Hikmet Sohbetleri. İçinde Z. Güngör (Ed.), Ahmed Yesevî ve Tasavvuf Edebiyatı (Ss. 91-104). Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Kılıç, M. E. (2018). Dîvân-ı Hikmet Sohbetleri. İçinde Z. Güngör (Ed.), Ahmed Yesevî ve Hikmet Geleneği (ss. 21-36). Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Şeker, M. (1996) Ahmet Yesevi Hayatı-Eserleri-Fikirleri-Tesirleri. İçinde M. Şeker ve N. Yılmaz (Ed.), Divan-ı Hikmet’e İnsan ve Sosyal Hayat (ss. 107-140). İstanbul: Seha Neşriyat İnceleme ve Araştırma
• Tatçı, M. (2018). Dîvân-ı Hikmet Sohbetleri. İçinde Z. Güngör (Ed.), Ahmed Yesevî ve Etkileri (ss. 79-90) Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Tosun, N. (2018). Dîvân-ı Hikmet Sohbetleri. İçinde Z. Güngör (Ed.), Ahmed Yesevî Ve Yesevîlik (ss.191-204) Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Türer, C. (2017). Hoca Ahmed Yesevi’nin Manevi Mirası. İçinde M. Eren, A. Turganbaev, N. Şimşek, А. Amirbek. (Ed.), Hoca Ahmet Yesevî Modern Düşünceye Ne Söyler? (ss.165-174). Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Türer, O. (1996) Ahmet Yesevi Hayatı-Eserleri-Fikirleri-Tesirleri. İçinde M. Şeker ve N. Yılmaz (Ed), Türk Dünyasında İslam’ın Yerleşmesi ve Muhafazasında Sufi Tarikatlar Ve Yesevi’nin Rolü (ss. 467-486) İstanbul:Seha Neşriyat İnceleme Ve Araştırma
• Yakıt, İ. (1996) Ahmet Yesevi Hayatı-Eserleri-Fikirleri-Tesirleri. İçinde M. Şeker ve N. Yılmaz (Ed.), Hoca Ahmed Yesevi Türk Düşünce Tarihindeki Yeri (ss. 61-84). İstanbul: Seha Neşriyat İnceleme ve Araştırma
• Yıldız, M. (2018). Dîvân-ı Hikmet Sohbetleri. İçinde Z. Güngör (Ed.), Takriz. (ss. 1-2). Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Yılmaz, A. (2018). Dîvân-ı Hikmet Sohbetleri. İçinde Z. Güngör (Ed.), Ahmed Yesevî, Hacı Bektaş-ı Velî ve Yunus’un İslam Anlayışındaki Ortak Çizgi (171-190) Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
• Yiğitoğlu, M. (2012). Sarcastic View of Islam in Western Christianity. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 1359-1369. Yiğitoğlu, M., Göregen M. (2018). Economic and Commercial Relations of the Prophet Muhammad with the Jews. Afro Eurasian Studies, 7(2), 236-253.