GÖÇMENLERİN DİNİ VE ETNO-KÜLTÜREL PRATİKLERİNİN DAYANIŞMA AĞLARI ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 51 - 68, 30.07.2022

Halil İbrahim Koç , Göksel Göker

Öz

Bu çalışma göçmenlerin yaşadığı özgül göçmenlik deneyimini, sosyal ağlar çerçevesinde açıklamayı amaçlamaktadır. Daha geniş bir araştırma problematiğinin bir parçası olan bu çalışmada, İstanbul’da yaşayan Senegalli göçmenlerin, özellikle Müridiyye tarikatı içerisinde geliştirdikleri kurumsallaşma ve dayanışma ağlarını nasıl anlamlandırdıkları, bu dayanışma ağlarının kimlik algılarına ve köken ülke ile olan ilişkilerine nasıl yansıdığı belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla İstanbul’da ikamet eden 28’i erkek, 9’u kadın toplam 37 Senegalli göçmen ile derinlemesine görüşme yapılmıştır. 2021 yılı Ağustos-Ekim aylarında yürütülen saha çalışmasında derinlemesine görüşmelerin dışında Senegalli göçmenlerin gündelik yaşamları ve Müridiyye buluşmaları, katılımcı gözlem tekniğiyle incelenmiştir. Araştırma sonuçları dini pratikler, dayanışma, kimlik ve uyum kavramlarıyla birlikte sistematize edilmiş ve yorumlanmıştır. Saha çalışmasından elde edilen verilere geçmeden önce araştırmaya teorik bir zemin oluşturması bakımından sosyal ağlar kuramı, göçmenler açısından dini ağlar ve Senegalli Müridilere değinmek faydalı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Göçmenlik Deneyimi, Dayanışma Ağları, Afrika, Müridilik

EXAMINING THE RELIGIOUS AND ETHNO-CULTURAL PRACTICES OF IMMIGRANTS IN THE FRAMEWORK OF SOLIDARITY NETWORKS:

Öz

This study aims to explain the specific immigration experience of immigrants within the framework of social networks. This study determines how the Senegalese immigrants living in Istanbul make sense of the institutionalization and solidarity networks they have developed within the Mouride tariqa and how these solidarity networks are reflected in their perception of identity and their relations with the country of origin. For this purpose, in-depth interviews were conducted with thirty-seven Senegalese immigrants, twenty-eight men and nine women in Istanbul. The field study was realized in August-October 2021; besides the in-depth interviews, the daily lives of the Senegalese immigrants and the Mouride meetings were examined with the participant observation technique. The research results were systematized and interpreted with the concepts of religious practices, solidarity, identity, and adaptation. After data examination, the theory of social and religious networks regarding immigrants and Senegalese Mourides provides a theoretical basis for the research.

Anahtar Kelimeler

Immigrant, Identity, Senegal, African, Mouridism

Kaynakça

• Abadan-Unat, N. (2017). Bitmeyen Goc: Konuk Iscilikten Ulus-Otesi Yurttasliga. Istanbul: Istanbul Bilgi Universitesi Yayinlari.
• Adiguzel, Y. (2017). Goc Sosyolojisi. Ankara: Nobel Yayinlari.
• Akbas, E. (2018). Gocmenler arasindaki dayanismaci aglarin donusumu: Gocmen sivil toplum orgutlerinin yeni misyonu. S. Ihlamur-Oner, & N. Sirin Oner icinde, Kuresellesme Caginda Goc - Kavramlar, Tartismalar (s. 335-351). Istanbul: Iletisim Yayinlari.
• Akgonul, S. (2008). Din, cok bagimlilik ve kimlik korkusu ekseninde Fransa Turkleri. D. Danis, & V. Irtis icinde, Entegrasyonun Otesinde Turkiye'den Fransa'ya Goc ve Gocmenlik Halleri (s. 91-119). Istanbul: Istanbul Bilgi Universitesi Yayinlari.
• Bartram, D., Poros, M., & Monforte, P. (2017). Goc Meselesinde Temel Kavramlar. (I. A. Tuncay, Cev.) Ankara: Hece Yayinlari.
• Bourdieu, P., & Wacquant, L. (2021). Dusunumsel Sosyolojiye Davet. (N. Okten, Cev.) Istanbul: Iletisim Yayinlari.
• Boyd, M. (1989). Family and personal networks in international migration: Recent developments and new agendas. International Migration Review, 23(3), 638-670. doi:https://doi.org/10.2307/2546433
• Castles, S., & Miller, M. J. (2008). Gocler Cagi - Modern Dunyada Uluslararasi Goc Hareketleri. (B. Bal, & I. Akbulut, Cev.) Istanbul Bilgi Universitesi Yayinlari.
• Coulon, C. (1999). The Grand Magal in Touba: A Religious Festival of the Mouride Brotherhood of Senegal. African Affairs, 98(391), 195-210. https://www.jstor.org/stable/723626
• Ebin, V. (1996). Making room versus creating space: the construction of spatial categories by itinerant Mouride traders. B. Metcalf, Making Muslim Space in North America and Europe (s. 92-109). Berkeley: University of California Press.
• Faist, T. (2000). The Volumes and Dynamics of International Migration and Transnational Social Spaces. Oxford: Oxford University Press.
• Faist, T. (2003). Uluslararasi Goc ve Ulusasiri Toplumsal Alanlar. (A. Z. Gundogan, Cev.) Istanbul: Baglam Yayinlari.
• Fomunyam, B. (2014). Brotherhood Solidarity and The (Re)Negotiation of Identity Amongs Senegalese Migrants in Durban. Durban: University of KwaZulu-Natal.
• Gulerce, H., & Demir, E. (tarih yok). Zorunlu goc surecinde sosyal aglar; Sanliurfa'daki Suriyeli siginmacilar. Sosyal Siyaset Konferanslari Dergisi(81), 185-211. doi:10.26650/jspc.2021.81.973727
• Hardt, M., & Negri, A. (2008). Imparatorluk. (A. Yilmaz, Cev.) Istanbul: Ayrinti Yayinlari.
• Ihlamur-Oner, S. G. (2018). Ulus-otesi goc surecinde dini aglar ve orgutler. S. G. Ihlamur-Oner, & N. Sirin Oner icinde, Kuresellesme Caginda Goc - Kavramlar, Tartismalar (s. 309-334). Istanbul: Iletisim Yayinlari.
• Kastoryano, R. (2000). Kimlik Pazarligi Fransa ve Almanya’da Devlet ve Gocmen Iliskileri. Istanbul: Iletisim Yayinlari.
• Kirman, M., & Dolek, I. (2021). Din ve Goc. A. Ozkan, & G. Tasci icinde, Disiplinlerarasi Bakis Acisiyla Goc (s. 255-274). Ankara: Nobel Kitabevi.
• Korukmez, L. (2013). Oncesi ve sonrasi: Ermenistan'dan Turkiye'ye isgucu gocunun nedenleri ve gocmen iliski aglari. Sosyoloji Dergisi(29), 67-91.
• Onah, S., & Leman, J. (2005). Cosmological and Religious Fundamentals among Igbo Immigrants in Belgium: The Way Out of Segregation. Social Compass, 52(4), 513-527. doi:https://doi.org/10.1177/0037768605058187
• Ozkose, K. (2003). Bati Afrika'da tasavvuf akimlarinin etkisi. Dinbilimleri Akademik Arastirma Dergisi, 3(3), 153-168. https://dergipark.org.tr/en/pub/daad/issue/4523/62231
• Riccio, B. (2001). From 'ethnic group' to 'transnational community'? Senegalese migrants' ambivalent experiences and multiple trajectories. Journal of Ethnic and Migration Studies, 27(4), 583-599. doi:https://doi.org/10.1080/13691830120090395
• Sert, D. S. (2018). Uluslararasi goc yazininda butunleyici bir kurama dogru. S. Ihlamur-Oner, & N. Sirin Oner icinde, Kuresellesme Caginda Goc - Kavramlar, Tartismalar (s. 29-48). Istanbul: Iletisim Yayinlari.
• Saul, M. (2013). Sahra Alti Afrika Ulkelerinden Turkiye'ye Is Gocu. Ankara Universitesi SBF Dergisi, 68(1), 83-121. doi:https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002274
• Yalcin-Heckmann, L., & Unbehaun, H. (1999). Fransa ve Almanya’da gocmen Turk topluluklari: Iki orta buyuklukteki sehirde derneklesme ve cemaatlesme surecleri. Toplum ve Bilim(82), 78-89.
• Zubrzycki, B. (2012). Recent Afrimay migration to South America: The case of Senegalese in Argentina. International Journal of Humanities and Social Science, 2(22), 86-94.