KÜLTÜREL ETKİLEŞİM ÖRNEĞİ OLARAK MELFUF USÛLÜ VE STÜDYO KAYITLARINDA ÇALINIŞI

Yıl 2020, Sayı: 6, 21 - 42, 30.06.2020

Erkan Kanat

Öz

Bu çalışma, kültürel etkileşim örneği olarak günümüzde profesyonel müzik ses kayıt stüdyolarında kaydedilen müzik eserlerinde sıklıkla kullanılan ve Arap müzik kültüründe Melfuf adıyla tanımlanan, Türk icracılar tarafından ise İki-Dört adıyla bilinen usûlün çalınışını, profesyonel icracıların sistematik hale getirdiği vurmalı çalgıların çalınış sırası bağlamında overdubbing sistemi üzerinden ele alarak irdelemektedir. Usûl sözcüğü kalıp haline gelmiş vuruşları tanımladığı için değerlendirme içerisinde zaman zaman usûl sözcüğü yerine aynı anlama gelen ritim kalıbı tanımlaması da tercih edilmiştir. Müzisyenlerin stüdyoda bir müzik parçasını kaydederken, vurmalı çalgıları ağırlıklı olarak hangi sıralama ile çaldığı ve bu sıralamanın altında yatan sebepler analizler neticesinde açıklanmaya çalışılmıştır. Birden çok çalış stili ve vuruşları olan bas darbuka, bendir gibi çalgılardaki performans anlayışı ustadan çırağa geçen meşk anlayışı üzerinden değerlendirilmiş ve Melfuf usûlünün müzik kültüründeki yeri, arabesk müzik türünün yaygınlığı ve arabesk müziğin diğer müzik türleri üzerindeki etkileri bağlamında irdelenerek ele alınmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Stüdyo, Vurmalı çalgılar, Melfuf, Arabesk, İki-dört

Kaynakça

• AL HELO, S. (1972). La Musique Therique. Beyrut: Alhayat Matbaası.
• BATES, E. (2011). Music In Turkey. London: Oxford University Press.
• DÖNMEZ, B., M. (2019). Etnomüzikolojinin Temel Kavramları. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• DÖNMEZ, B., M. & DENİZ, Ü. (2012). Kısas Yöresi Müzisyenlerinin Bölgesel Urfa Soundundan Elde Ettiği Uslüpsal Özellikler. Alevilik Araştırmaları Dergisi, (4), 165-176.
• DÜRÜK, F. (2011). Türk Popüler Müzik Üretimi ve Ürünlerindeki Karma yapıyı Hazırlayan Toplumsal ve Müziksel Etkenler. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 3(1), 5-12.
• EZGİ, S. (1940). Nazari ve Ameli Türk Musikisi. Ankara: Alkaya Matbaası.
• GÜNGÖR, N. (1990). Sosyokültürel Açıdan Arabesk Müzik. Ankara: Bilgi Yayınları.
• GHRAB, A. (2005). The Western Study of Intervals in ‘‘Arabic Music’’from the Eightenth Century to the Cairo Congress. The World of Music, (3), 55-79.
• IŞIKHAN, C. (2011). Profesyonel Müzik Kayıtlarında Kayıt Yöntemlerini Sınıflandırmak. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(19), 430-431.
• KARAOSMANOĞLU, M., K. (2017). Müzik Aritmetiği ve Ses Sistemleri. İstanbul: İTÜ Vakfı Yayınları.
• KIRAY, M. (1999). Toplumsal Yapı, Toplumsal Değişme. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• KÜÇÜKKAPLAN, U. (2013). Arabesk-Toplumsal ve Müzikal Bir Analiz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• MARCUS, S. (2001). The Eastern Arab System of Melodic Modes in Theory and Practise: A Case Study of Maqam Bayyati. London, Routludge Publishing, 61-73.
• MARKOFF, I. (1994). Popular Culture, State Ideology and National Identity in Turkey. New York.
• MERİÇ, M. (2006). Pop Dedik. İstanbul: İletişim Yayınları.
• ORANSAY, G. (1983). Cumhuriyet’in İlk Elli Yılında Geleneksel Sanat Musikimiz. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, (6), 1496-1509.
• ÖZBEK, M. (1991). Popüler Kültür ve Orhan Gencebay Arabeski. İstanbul: İletişim Yayınları.
• ÖZTUNA, Y. (1969). Türk Musikisi Ansiklopedisi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• ÖZYILDIRIM, M. (2013). Arap ve Türk Musikisinin XX. Yüzyıl Birlikteliği. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• ÜNLÜ, C. (2004). Git Zaman Gel Zaman: Fonograf-Gromofon-Taşplak. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• STOKES, M. (1998). Türkiye’de Arabesk Olayı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• TURA, Y. (1988). Türk Musikisinin Mes’eleleri. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• YALVAÇ, A. (2013). Türk Sineması ve Arabesk. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• URL 1 http://www.ufukonen.com/tr/ses-kayit-muzik-teknolojisi-terimler-sozluk-k tarihi
• URL 2 https://blogs.longwood.edu/musicintheworld/2012/10/18/what-is-reggaeton-2/ URL 3 https://www.thefader.com/2015/06/10/tresillo-club-music
• URL 4 https://www.youtube.com/watch?v=-21mPiiS-l8
• URL 5 http://journals.yu.edu.jo/jja/
• URL 6 https://www.osmanice.com/osmanlica-18366-nedir-ne-demek.html
• URL 7 https://www.maqamworld.com/en/iqaa/fox.php
• URL 8 https://islamansiklopedisi.org.tr/nim-sofyan
• URL 9 https://www.youtube.com/watch?v=iiGSAA1uPYk
• URL 10 https://www.youtube.com/watch?v=hR1WGWj4imU&t=152s
• URL 11 https://www.youtube.com/watch?v=Lyfi5AcM534