The Relationship between Teachers' Five-Factor Personality Traits and School Principals' Leadership Styles

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 3, 1201 - 1224, 24.09.2023

Orkun Osman Bilgivar , Bayram Yılmaz

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1173714

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between teachers' five-factor personality traits and school principals' leadership styles. The method of the research is quantitative research, the design is relational screening, and the sample is convenience sampling. The sample of the research consists of 486 teachers working in public and private schools affiliated to the Ministry of National Education in the 2021-2022 academic year in Istanbul. The research survey includes demographic information, the "Five Factor Personality Scale" for personality traits, and the "Multi-Factor Leadership Questionnaire (MLQ)" for transformational- transactional leadership traits. According to the results of the research, there is a positive and significant relationship between the personality traits of teachers' extraversion, agreeableness and openness, which is the transformational leadership characteristics of school principals and the sub-dimensions of indoctrination-charisma and interest-encouragement. There is a negative and low-level significant relationship between teachers' emotional balance personality trait and school principals' transformational leadership, sub-dimensions of transformational leadership inculcation-charisma, interest-incentive, and reward-active management sub-dimensions of transactional leadership. In addition, there is a low level of positive correlation between teachers' emotional balance personality trait and passive management, which is another sub-dimension of transactional leadership. There is a low level of positive correlation between the agreeableness and openness personality traits of teachers and reward-active management, which is the interactional leadership sub-dimension of school principals. According to the results of the regression analysis of the research; Teachers' five-factor personality traits and school principals' transformational (lower lengths are in the range of 1-4%) and transactional leadership traits (lower lengths are in the range of 1-5%) have a low effect on the dimensions.

Anahtar Kelimeler

Five Factors Personality Traits, Transformational Leadership, Transactional Leadership

Öğretmenlerin Beş Faktör Kişilik Özellikleri İle Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri İlişkisi

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin beş faktör kişilik özellikleri ile okul müdürlerinin liderlik stilleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın yöntemi nicel araştırma, deseni ilişkisel tarama, örnekleme yöntemi kolay (uygun) örneklemedir. Araştırmanın örneklemi İstanbul ilinde 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmî ve özel okullarda çalışan 486 öğretmenden oluşmaktadır. Veri toplama aracında, demografik bilgiler, kişilik özellikleri için “Beş Faktör Kişilik Ölçeği” ve dönüşümcü-etkileşimci liderlik özellikleri için “Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği” (MLQ) yer almaktadır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin dışa dönüklük, geçimlilik ve açıklık kişilik özellikleri ile okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ve dönüşümcü liderliğin alt boyutları olan telkin-karizma ve ilgi-teşvik arasında pozitif yönde anlamlı ilişki vardır. Öğretmenlerin duygusal denge kişilik özelliği ile okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik, dönüşümcü liderliğin alt boyutları telkin-karizma, ilgi-teşvik ve etkileşimci liderliğin alt boyutu ödül-aktif yönetim arasında negatif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki vardır. Ayrıca Öğretmenlerin duygusal denge kişilik özelliği ile etkileşimci liderliğin diğer bir alt boyutu olan pasif yönetim arasında pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki vardır. Öğretmenlerin geçimlilik ve açıklık kişilik özellikleri ile okul müdürlerinin etkileşimci liderlik alt boyutu olan ödül-aktif yönetim arasında pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki vardır. Araştırmanın regresyon analizi sonuçlarına göre, öğretmenlerin beş faktör kişilik özellikleri, okul müdürlerinin dönüşümcü (alt boyutları %1-4 aralığında) ve etkileşimci liderlik özelliklerini (alt boyutları %1-5 aralığında) düşük düzeyde yordamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Beş Faktör Kişilik Özellikleri, Dönüşümcü Liderlik, Etkileşimci Liderlik

Kaynakça

• Acharya, A. S., Prakash, A., Saxena, P. & Nigam, A. (2013). Sampling: Why and how of it. Indian Journal of Medical Specialties, 4(2), 330-333.
• Aliakbari, M. & Darabi, R. (2013). On the relationship between efficacy of classroom management, transformational leadership style, and teachers’ personality. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 93, 1716-1721.
• Amponsah, M. O. & Asamani, L. (2015). Personality traits of teachers and desired leadership styles. British Journal of Psychology Research, 3(5), 1-15.
• Anderson, M. S. (2020). A Qualitative descriptive study of the ınfluence of transformational and responsible leadership on teacher morale and school climate (Publishing No: 28259713) [Doctoral dissertation, Grand Canyon University]. ProQuest Dissertations & Theses Global.
• Avolio, B. J. & Bass, B. M. (2002). Developing potential across a full range of Leadership Tm: Cases on transactional and transformational leadership. Lawrence Erlbaum Associates.
• Aydın, M. K., Bavlı, B. & Alcı, B. (2013). Examining the effects of pre-service teachers’ personality traits on their teaching competencies. International Online Journal of Educational Sciences, 5(3), 575-586.
• Ayub, M. U., Kanwal, F. & Kausar, A. R. (2019). Developing knowledge creation capability: The role of big-five personality traits and transformational leadership. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences (PJCSS), 13(1), 30-61.
• Balyer, A. & Gündüz, Y. (2010). Yönetici ve Öğretmenlerin Okullarında Farklılıkların Yönetimine İlişkin Algılarının İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 32(32), 25-43.
• Barrett, D.J. (2006), "Strong communication skills a must for today’s leaders ", Handbook of Business Strategy, 7(1 ), 385-390.
• Bass, B. M. (1985). Leadership: Good, better, best. Organizational Dynamics, 13(3), 26-40.
• Bass, B. M. (1990), From Transactional to Transformational Leadership: Learning to Share the Vision, Organizational Dynamics, 18(3), 19-31.
• Bass, B. M. (1997). Does the transactional–transformational leadership paradigm transcend organizational and national boundaries?. American psychologist, 52(2), 130-139. https://doi.org/10.1037/0003-066X.52.2.130
• Bass, B. M. & Riggio, R. E. (2005). Transformational leadership theory. Organizational behavior I. Essential theories of motivation and leadership, 361-385.
• Bhardwaj, P. (2019). Types of sampling in research. Journal of the Practice of Cardiovascular Sciences, 5(3), 157.
• Bono, J. E. & Judge, T. A. (2004). Personality and transformational and transactional leadership: a meta-analysis. Journal of applied psychology, 89(5), 901-910. https://doi.org/10.1037/0021-9010.89.5.901
• Buluç, B. (2010). İlköğretim okullarında bürokratik okul yapısı ile okul müdürlerinin liderlik stilleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 34(152).
• Burns, R. A. & Machin, M. A. (2013). Employee and workplace well-being: A multi-level analysis of teacher personality and organizational climate in Norwegian teachers from rural, urban and city schools. Scandinavian Journal of Educational Research, 57(3), 309-324. https://doi.org/10.1080/00313831.2012.656281
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri (23. Baskı). Pegem Akademi Yayınları.
• Can, A. (2014). SPSS ile nicel veri analizi. Pegem Akademi Yayınları.
• Coles, M. & Southworth, G. (2004). EBOOK: Developing Leadership: Creating the Schools of Tomorrow. McGraw-Hill Education (UK).
• Creswell, J. W. & Poth, C. N. (2018). Qualitative inquiry and research design: choosing among five approaches. Sage Publications.
• Çelik, V. (1998). Eğitimde dönüşümcü liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(16), 423-442.
• Çetin, Ş., Korkmaz, M. & Çakmakçı, C. (2012). Dönüşümsel ve etkileşimsel liderlik ile lider-üye etkileşiminin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 7-36.
• Damanik, E. & Aldridge, J. (2017). Transformational leadership and its impact on school climate and teachers’ self-efficacy in Indonesian high schools. Journal of School Leadership, 27(2), 269-296. https://doi.org/10.1177/105268461702700205
• Demir, H. & Okan, T. (2008). Etkilesimsel ve Dönüsümsel Liderlik: Bir Ölçek Gelistirme Denemesi. Yönetim. 19(61)
• Doğan, S. (2016). Çağdaş liderlik yaklaşımları. N. Güçlü ve S. Koşar (Eds.) Eğitim yönetiminde liderlik: Teori, araştırma ve uygulama içinde (ss. 91-132, 8. baskı). Pegem Akademi.
• Nir, A., E. & Hameiri, L. (2014), School principals’ leadership style and school outcomes : The mediating effect of powerbase utilization, Journal of Educational Administration, 52(2), 210-227. https://doi.org/10.1108/JEA-01-2013-0007
• Garcia, M., Duncan, P., Carmody-Bubb, M. & Ree, M. J. (2014). You have what? Personality! Traits that predict leadership styles for elementary principals. Psychology, 5(3). 204-212. DOI:10.4236/psych.2014.53031
• Gkolia, A., Koustelios, A. & Belias, D. (2018). Exploring the association between transformational leadership and teacher’s self-efficacy in Greek education system: A multilevel SEM model. International Journal of Leadership in Education, 21(2), 176-196.
• Griffin, K. L. (2009). The relationship between self-efficacy of teachers and their perception of the school principal's leadership style (Publishing No: 3374149) [Doctoral dissertation, Mercer University]. ProQuest Dissertations & Theses Global.
• Ilies, R., Curşeu, P. L., Dimotakis, N. & Spitzmuller, M. (2013). Leaders' emotional expressiveness and their behavioural and relational authenticity: Effects on followers. European Journal of Work and Organizational Psychology, 22(1), 4-14.
• Ilyavi, Y. (2019). Correlational Study of Principal Leadership Styles and Teacher's Emotional Exhaustion, Depersonalization, and Feeling of Reduced Personal Accomplishment (Publishing No: 13812879) [Doctoral dissertation, Grand Canyon University]. ProQuest Dissertations & Theses Global
• Judge, T. A. & Bono, J. E. (2000). Five-factor model of personality and transformational leadership. Journal of applied psychology, 85(5), 751-765.
• Kalafat, S. (2012). Lise öğretmenleri kişilik özelliklerinin öğretmen yeterliliklerine etkisi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (3), 193-200.
• Kalkan, Ü., Altınay Aksal, F., Altınay Gazi, Z., Atasoy, R.. & Dağlı, G. (2020). The relationship between school administrators’ leadership styles, school culture, and organizational image. Sage Open, 10(1), 1-15. https://doi.org/10.1177/2158244020902081
• Karabatak, S. H. (2018). Öğretmenlerin proaktif davranış düzeyleri ile beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mecmua, (5), 48-64.
• Khalilzadeh, S. & Khodi, A. (2021). Teachers’ personality traits and students’ motivation: A structural equation modeling analysis. Current Psychology, 40(4), 1635-1650.
• Kim, L. E., Dar-Nimrod, I. & MacCann, C. (2018). Teacher personality and teacher effectiveness in secondary school: Personality predicts teacher support and student self-efficacy but not academic achievement. Journal of educational psychology, 110(3), 309-323.
• Kim, L. E., Jörg, V. & Klassen, R. M. (2019). A meta-analysis of the effects of teacher personality on teacher effectiveness and burnout. Educational psychology review, 31(1), 163-195.
• Kõiv, K., Liik, K. & Heidmets, M. (2019). School leadership, teacher’s psychological empowerment and work-related outcomes. International Journal of Educational Management, 33(7), 1501-1514.
• Kurland, H., Peretz, H. & Hertz‐Lazarowitz, R. (2010), "Leadership style and organizational learning: the mediate effect of school vision", Journal of Educational Administration, 48(1),7-30. https://doi.org/10.1108/09578231011015395
• Lin, K. J., Hsieh, Y. H. & Lian, W. S. (2018). Knowledge sharing and personality traits moderated by transformational leadership. Human Systems Management, 37(1), 67-80. DOI: 10.3233 / HSM-171615
• Liu, F., Ritzhaupt, A. & Cavanaugh, C. (2013). Leaders of school technology innovation: A confirmatory factor analysis of the Change Facilitator Style Questionnaire (CFSQ). Journal of Educational Administration, 51(5), 576-593. https://doi.org/10.1108/JEA-01-2012-0011
• Lopez-Perry, C. (2020). Transformational leadership and the big five personality traits of counselor educators. Journal of Counselor Leadership and Advocacy, 7(2), 132-146.
• Lowe, K. B., Kroeck, K. G. & Sivasubramaniam, N. (1996). Effectiveness correlates of transformational and transactional leadership: A meta-analytic review of the MLQ literature. The leadership quarterly, 7(3), 385-425.
• Maheshwari, G. (2021). Influence of teacher-perceived transformational and transactional school leadership on teachers’ job satisfaction and performance: A case of Vietnam. Leadership and Policy in Schools, 230, 1-15.
• Maya, İ. (2014). Birey, örgüt ve yönetim. M. Çelikten ve M. Özbaş (Eds).Eğitim Yönetimi içinde (ss. 13-40, 1. baskı). Lisans Yayıncılık.
• McDonald, R. P. (1985). Factor analysis and related methods. Psychology Press.
• Mindich, D. & Lieberman, A. (2012). Building a learning community: a tale of two schools. Stanford Center for Opportunity Policy in Education. Retrieved from: https://eric.ed.gov/?id=ED532976 (Erişim tarihi: 23.06.2022).
• Mitchell, C. (2001). Building capacity for a learning community. Canadian Journal of Educational Administration and Policy, (19). Retrieved from: https://cdm.ucalgary.ca/index.php/cjeap/article/view/42682
• Özdemir, A. (2006). Okul kültürünün oluşturulması ve çevreye tanıtılmasında okul müdürlerinden beklenen ve onlarda gözlenen davranışlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 411-436.
• Özkan, Y. (2014). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile okulların etkililik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayın No: 385913) [Yüksek lisans tezi, Mevlana Üniversitesi]. Tezyök Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Palmer, B., Walls, M., Burgess, Z. & Stough, C. (2001), Emotional intelligence and effective leadership. Leadership & Organization Development Journal, 22(1), 5-10.
• Perkmen, S. (2014). The role of personalıty and school clımate on pre-servıce teachers’motıvatıon towards technology ıntegratıon ın educatıon. Education Sciences, 9(4), 380-393.
• Preyear, L. (2015). A qualitative multi-site case study: Examining principals' leadership styles and school performance (Publishing No: 10113124) [Doctoral dissertation, University of Phoenix]. ProQuest Dissertations & Theses Global.
• Rana, S. S., Malik, N. I.. & Hussain, R. Y. (2016). Leadership styles as predictors of job involvement in teachers. Pakistan Journal of Psychological Research, 31(1), 161-182.
• Robbins, S. P. & Judge, T. A. (2017). Örgütsel davranış (Çev. İ. Erdem, 14. baskı). Nobel Yayınları. Saleh, I. M. & Khine, M. S. (2014). New school culture and effectiveness in schools. In Reframing Transformational Leadership,6,1-6.
• Shao, L. & Webber, S. (2006). A cross-cultural test of the ‘five-factor model of personality and transformational leadership’. Journal of Business Research, 59(8), 936-944. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2006.02.005
• Silins, H. C. (1994). The relationship between transformational and transactional leadership and school improvement outcomes. School Effectiveness and School İmprovement, 5(3), 272-298.
• Smith, E.,E., Nolen-Hoeksema, S., Fredrickson, B. & Loftus, G., R. (2015). Psikolojiye Giriş (Çev. Ö. Öncül, D. Ferhatoğlu, 14. Edisyon, 3. baskı). Arkadaş Yayınevi. ( Orijinal çalışma 2003 yılında yayınlandı.)
• Şahin, F., Sönmez, E. & Tabak, B. Y. (2019). A variable predicting school climate: The personality traits of school principals. Başkent University Journal of Education, 6(2), 202-212. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.889448
• Şahin-Fırat, N. (2010). Okul müdürü ve öğretmenlerin okul kültürü ile değer sistemlerine ilişkin algıları. Eğitim ve Bilim, 35(156). 71-84
• Teeples, R. L. (2020). The relationship between teacher-perceived principal transformational leadership behaviors and teacher creativity-fostering behaviors (Publishing No: 27998819) [Doctoral dissertation, Grand Canyon University]. ProQuest Dissertations & Theses Global.
• Tomrukçu, B. (2008). Beş faktör kişilik özellikleri ile iş değerleri arasındaki ilişki üzerine bir inceleme (Yayın No: 226760) [Yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi]. Tezyök Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Tonich, T. (2021). The Role of Principals’ Leadership Abilities in Improving School Performance through the School Culture. Journal of Social Studies Education Research, 12(1), 47-75. https://www.learntechlib.org/p/219412/.
• Uğurlu, C. T. & Abdurrezzak, S. (2016). Etkili okul ve okul liderliğine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(3), 401-428.
• Widyatmoko, W. F., Pabbajah, M. & Widyanti, R. N. (2020). The character of leadership in human resources development: A critical review. International Journal of Management, Innovation & Entrepreneurial Research, 6(2), 1-9.
• Yerlikaya, S. (2017). Okul yöneticilerinin yetenek yönetimi ile öğretmenler arasındaki farklılıkları yönetme yeterlikleri (Yayın No: 451170) [Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal]. Tezyök Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Yılmaz, A. (2021). Öğretmen görüşlerine göre okulun öğrencilere duyuşsal özellikleri kazandırabilme kapasitesi: Bir durum çalışması (Yayın No: 670034) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim]. Tezyök Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Yurdugül, H. (2006). Paralel, eşdeğer ve konjenerik ölçmelerde güvenirlik katsayılarının karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 39(1), 15-37.