KONUŞMA GÜÇLÜĞÜ ÇEKEN ÇOCUKLARIN PSİKOLOJİK DAYANIKLILIKLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 191 - 219, 01.12.2021

Cansu Gökçe Elif Özge Erbay

Öz

Bu araştırmanın amacı konuşma güçlüğü çeken çocukların psikolojik dayanıklılığa etkisinin incelenmesidir. Psikolojik dayanıklılık, kişinin uğraştığı güçlüklere karşıesnek davranabilmesi ve uyum sağlayabilmesidir. Gözlem tekniği ile elde edilen veriler içerik analizine tabii tutulmuştur. Araştırma verileri 4 ila 7 yaşlarında konuşma güçlüğü yaşayan 10 öğrenci ile yapılan gözlemlerden elde edilmiştir. Verilerin analizi; etkili iletişim, sosyal yeterlilik, öfke kontrolü, dikkat, özgüven gelişimi ve kişilik özellikleri başlıkları altında incelenmiştir.
Araştırma sonucunda çocukların psikolojik dayanıklılıklarının yüksek olduğu gözlenmiştir. Konuşma güçlüğünde kendisini ifade etmekten çekinen ve sosyal gereksinimini sağlayamayan çocukların çalışma sonrasında özgüven sahibi olduğu, iletişim kurmaktan ve sosyal etkileşimde bulunmaktan çekinmediği, öfke denetimini sağlayabildiği gözlenmiştir. Problem çözebilen, iletişim kurabilen ve kendini ifade edebilen bireyler olmasına olumlu katkı sağladığı gözlenmiştir. Bu çalışmadan elde edilen bulgular neticesinde katılımcıların psikolojik dayanıklılıklarının, literatürde olumlu şekilde desteklendiği gözlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

konuşma güçlüğü, psikolojik dayanıklılık, sosyal yeterlilik, özgüven gelişimi

Destekleyen Kurum

İstanbul Gaziosmanpaşa Doğru Rakam Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi

Teşekkür

Dr. Öğr. Üyesi ELİF ÖZGE ERBAY hocama desteklerinden ötürü çok teşekkür ediyorum.

Kaynakça

• Acarlar, F.(1995). Türkçe Kazanımında Kullanılan Fonolojik Süreçlerin İncelenmesi ve Fonolojik Bozukluğu Olan Çocuklardaki Süreçlerle Karşılaştırılması, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Aktan, Ş. B. & Önder, A. (2018).Okul Öncesi Dönemde Psikolojik Dayanıklılık. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, Cilt; 4 Sayı: 2 ss: 20-30.
• Aral, N. & Şahin, S. (2012). Aile içi iletişim. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, (1)3, ss:55-66.
• Balcı, S. &Ersanlı, K. (1998). İletişim Becerileri Envanterinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, cilt: II, sayı:10.
• Bilge H. (2019). Okuma, Yazma ve Konuşmada Akıcılık ile Okuduğunu Anlama ve Kelime Hazinesi Arasındaki İlişki, Gazi Üniversitesi, Doktora Tezi, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014).Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi: Ankara.
• Cansız Aktaş, M. (2014). Nitel Veri Toplama Araçları. Mustafa Metin (Ed.). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri, s. 337-371, Ankara: Pegem Akademi.
• Cenkseven, A. (2000). Kekemelik Üzerine. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt:6, sayı:6, ss:37-48.
• Dökmen, Ü. (2008). Sanatta ve Günlük Yaşamda İletişim Çatışmaları ve Empati. Remzi Kitabevi.
• Erdem, İ. (2013). Konuşma Eğitimi Esnasında Karşılaşılan Konuşma Bozuklukları ve Bunları Düzeltme Yolları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 2013 Sayı: 11,ss: 415-452. DOI: 10.14520/adyusbd.453
• Erkuş, A.& Tabak, A. (2010). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Çalışanların Çatışma Yönetim Tarzlarına Etkisi: Savunma Sanayiinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (2), ss:213-242.
• Eroğlu, E. &Yüksel, H. A. (Ed). (2013).Etkili İletişim Teknikleri.Eskişehir: TC. Anadolu Üniversitesi AçıköğretimFakültesi Yayını, No: 1733.
• Gizir, C. A. (2006). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28) ss: 113-128.
• Gözalan, E, &Koçak, N. (2014). Oyun Temelli Dikkat Eğitim Programının 5-6 Yaş Çocukların Kelime Bilgi Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2014 (4), 115-121. DOI: 10.18493/kmusekad.12328.
• Güzel-Özmen R. (2005). Otistik Bir Çocuğa Dil Öğretimi, Eğitim ve Bilim, Cilt:30, Sayı: 138, 18-27.
• Kaiser, A. P.,Hendrickson, M.&Alpert, C. L. (1991).Milieulanguageteaching: A secondlook. Advances in MentalRetardationandDevelopmentalDisabilities, 4, 63-92.
• Karaırmak, Ö. (2006). Psikolojik Sağlamlık Risk Faktörleri ve Koruyucu Faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, cilt: III, sayı: 26, ss: 129-139.
• Karataş, Z. (2015).Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri.Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, cilt: 1 sayı: 1.
• Kars S., Huri M., Kayıhan H. & Ergül Ç. (2020). Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bir Çocukta DIR/Floortime Müdahalesinin Duyusal İşlemleme ve Uyum Davranışı Üzerine Etkisi: Olgu Sunumu, Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 8(2), 175-184.
• Kavi, E., Karakale, B. (2018). Çalışan Psikolojisi Açısından Psikolojik Dayanıklılık. Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, cilt:7 yıl:7 ss:17.Doi: 10.31199
• Koçyiğit, M. (2016). Konuşması Geciken Çocuğa Yaklaşım Prensipleri. ACU Sağlık Bil Dergisi, 2017(1) ss:1-5.
• Luthar, S.S.,Cicchetti, D. &BeckerB.(2000).TheConstruct of Resilience: A Critical Evaluation andGuidelinesforFutureWork, Child Development, May/June 2000, Volume 71, Number 3, Pages 543–562.
• Özdemir, S.&Selimoğlu, G. Ö. (2018). Etkileşim Temelli Erken Çocuklukta Müdahale Programı'nın (ETEÇOM) Otizm Spektrum Bozukluğu sergileyen çocukların sosyal etkileşim becerileri üzerindeki etkililiği. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2(3) ss:514.
• Öncü, H. &Yağbasanlar, O. (2018). Kavramsal Bir Bakış: Psikolojik Dayanıklılık. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, cilt: 7 sayı: 2 ISSN: 2146- 9199.
• Sarı, E. (2016). Çocuklarda Özgüven Gelişimi. Net Medya Yayıncılık, Antalya ss:1-12.
• Solomon, R., Necheles, J., Ferch, C., &Bruckman, D. (2007). Pilot study of a parenttraining program foryoungchildrenwithautism: The PLAY Project Home Consultation program. Autism, 11(3), 205-224.
• Şahin, H. (2005). Öfke Denetimi Eğitiminin Çocuklarda Gözlenen Saldırgan Davranışlar Üzerindeki Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, cilt: III, sayı:26.
• Şenkal, A. (2012). Çocuklarda Konuşma Bozukluklarının Tedavi YöntemleriÜzerine Düşünceler. Psikoloji Çalışmaları, 13 (0),ss: 91-104.
• Tekindal, M. & Uğuz Arsu, Ş. (2020). Nitel Araştırma Yöntemi Olarak Fenomenolojik Yaklaşımın Kapsamı ve Sürecine Yönelik Bir Derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20 (1), ss: 153- 182.
• Terzi, Ş. (2008). Üniversite Öğrencilerinde Kendini Toparlama Gücü’nün İçsel Koruyucu Faktörlerle İlişkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt: 35, sayı:35, ss: 397-306.
• Toğram, B. & Maviş, İ. (2009). Aileler, Öğretmenler ve Dil ve Konuşma Terapistlerinin Çocuklardaki Dil ve Konuşma Bozukluklarına Yönelik Tutum ve Bilgilerinin Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10 (01), ss: 71-85.
• Tümlü, G. Ü. (2012). Psikolojik dayanıklılık düzeyleri farklı üniversite öğrencilerinin temas engellerinin incelenmesi.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Uluğ, M. (2012). Konuşma İşlevi ve Konuşma Bozuklukları. Psikoloji Çalışmaları, 16 (0), ss:141-150.
• Yavuzer, H. (1996). Çocuk Psikolojisi. Remzi Kitabevi, İstanbul
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2003).Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayınları, Ankara.
• Zorlu Yam, A.& Tüzel İşeri, E. (2019). Algılanan Sosyal Destek ve Sosyal Yeterlik Arasındaki İlişki: Eğitim Fakültesi Öğrencileri Üzerine BirAraştırma. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2019 (13), ss: 51-66.
• 1. https://dilkom.anadolu.edu.tr/sayfa/dil-bozuklu%C4%9Fu-ve-konu%C5%9Fma-bozuklu%C4%9Fu-ayn%C4%B1-m%C4%B1d%C4%B1r (son erişim tarihi: 21.01.2020)
• 2. https://sagligim.gov.tr/ruh-sagligi/dikkat-eksikligi-ve-hiperaktivite-bozuklugu.html (son erişim tarihi: 21.01.2020)
• 3. https://www.madalyonkurumsal.com/psikolojik-ruhsal-esneklik/ (son erişim tarihi: 21.01.2020)
• 4. https://www.medicalpark.com.tr/konusma-ve-dil-terapisi/b-6878 (son erişim tarihi: 21.01.2020)