Türkiye Basınında Başkanlık Sistemi Tartışmaları: Köşe Yazarları Özelinde Bir Araştırma

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 19, 57 - 97, 01.04.2015

Mehmet Gökhan Genel

https://doi.org/10.5824/1309-1581.2015.2.004.x

Öz

Türkiye’nin yaklaşık 95 yıldır uyguladığı parlamenter sistem deneyiminden vaz mı geçiliyor? Türkiye hükümet modeli bağlamında parlamenter sistemden yana devam kararı mı alacak yoksa başkanlık, yarı başkanlık veya Türk tipi bir başkanlık modeline mi geçiş yapacaktır? Bu husus Türkiye kamuoyunda 2014’ten bu yana en çok tartışılan konu olma özelliğini taşımaktadır. Bu çalışma Türkiye’nin olası bir sistem değişikliği durumunda özel de ise başkanlık sistemi tartışmalarında Türk medyasının konuya ilişkin bakış açısını anlamaya yöneliktir. Türkiye basını üzerinden ele alınan bu çalışmada tartışılan sistem eğişikliğine yönelik her biri farklı dünya görüşü ve ideolojik perspektiflere sahip olan Hürriyet, Star, Cumhuriyet, Yeniçağ, Özgür gündem ve Agos gazetelerinin köşe yazarları araştırma kapsamına dâhil edilmiştir. Bir aylık gazete nüshalarının incelendiği bu çalışmada araştırma yöntemi olarak içerik analizi esas alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk medyası, Türk basını, başkanlık sistemi, parlamenter sistem, köşe yazarları, sistem tartışmaları

Presidential Government Debates in Turkish Media: The Research Focusing on The Columnists

Öz

Is the parliamentary system that Turkey has been implementing for 95 years being left behind? Will Turkey make a decision in favor of parliamentary system in terms of government model, or will it switch to a semi-presidential or a Turkish-type presidential system? This issue is the issue that has been mostly discussed since 2014. This study is for understanding the perspective of Turkish media towards the potential system change in Turkey. In this study that is carried out over Turkish media, the columnists of Hürriyet, Star, Cumhuriyet, Yeniçağ, Özgür Gündem and Agos newspapers, each of which has different worldview and ideological perspective were involved in the scope. In this study, where all of the issues of all of these newspapers during a month have been examined, the content analysis was adopted as the research method.

Anahtar Kelimeler

Turkish media, Turkish press, Presidential system, Parliamentary system, Debates on system

Kaynakça

• AGOS gazetesi Web Sitesi, www.agos.com.tr ( 28 Ocak-28Şubat 2015 tarihleri arasındaki dijital nüshalar)
• AKIN, F. (2005). Kamı Hukuku: Devlet Doktrinleri, Temel Hak ve Özgürlükler, Üçdal Neşriyat, İstanbul.
• AKTİFHABER Web Sitesi, (2015). “Bahçeli’den Başkanlık Sistemi Eleştirisi”, http://www.aktifhaber.com/bahceliden-baskanlik-sistemi-elestirisi-1119227h.htm Erişim Tarihi: 20.04.2015.
• AL CEZİRE TÜRK Web Sitesi, http://www.aljazeera.com.tr/ Erişim Tarihi: 25.02.2015
• ANKARA ÜNİVERSİTESİ Web Sitesi, www.yasayananayasa.ankara.edu.tr, Erişim tarihi: 25.02.2015
• ARNHART, L. ( 2005). Siyasi Düşünce Tarihi Platon’dan Rawls’a, Adres Yayınları, Ankara.
• ASİLBAY, İ., H. ( 2013). “Parlamenter Sistem ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme”, http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2013-104-1250 Erişim Tarihi: 23.02.2015.
• ATAR, Y. (1997). Yeni Türkiye Dergisi Türk Demokrasisi Özel Sayısı, içinde “Çağdaş Demokrasinin Siyasal Boyutu: Türkiye’de Demokratikleşme ve Anti Demokratikleşme Göstergeleri”, Ankara.
• BAŞKANLIK SİSTEMİ Web Sitesi ,http://www.baskanliksistemi.com/baskanlik-sisteminin-dunyadakiuygulamalari.php Erişim Tarihi: 25.02.2015
• BERELSON, B. ( 1971). Content Analysis in Communications Research, New York: Hafner Publishing.
• BÜYÜK BİRLİK PARTİSİ Resmi Web Sitesi, http://www.bbp.org.tr/haber_detail.php?haberid=3148 Erişim Tarihi: 25.02.2015.
• COŞGUN, U. ( 2008). “Dünden Bugüne Anayasacılık”, http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/hgdmakale/2008-1/13.pdf Erişim Tarihi: 23.02.2015.
• CUMHURİYET gazetesi Web Sitesi, www.cumhuriyet.com.tr (28 Ocak-28Şubat 2015 tarihleri arasındaki dijital nüshalar)
• CRANO, W., BREWE, M., B. ( 1973). Principle of Research in Social Psychology, Mc Graw-Hill, Inc.
• DUMAN, S. (2013). “Türkiye’de Başkanlık Sistemi Değerlendirmeleri”, https://www.academia.edu/4133877/T%C3%BCrkiyede_Ba%C5%9Fkanl%C4%B1k_Sistemi_De%C4%9F erlendirmeleri Erişim Tarihi: 25.02.2015
• DURGUN, Ş. ( 1999). Batı Demokrasilerinde ve Türkiye’de Parlamenter Yapılar ve Parlamenterlerin temsil Gücü, Nobel Yayınları, Ankara.
• ELDEM, M., N. (2009). Türkiye’nin Rejim Sorunu Cumhurbaşkanlığı Krizi ve Yarı Başkanlık. Sobil Yayıncılık, Ankara.
• ENSONHABER Web Sitesi, ( 2015). “Cumhurbaşkanı Erdoğan Kocaeli’de”, http://www.ensonhaber.com/cumhurbaskani-erdogan-kocaelide-2015-04-18.html Erişim Tarihi: 20.04.2015.
• ERDOĞAN, M.( 1995). Demokrasi, Laiklik, Resmi İdeolojisi, Siyasal kitabevi, Ankara.
• ERDOĞAN, M. (1997). Yeni Türkiye Dergisi Demokrasi Özel Sayısı, Ankara.
• FENDOĞLU, S. (2010). “Başkanlık Sistemi Tartışmaları” http://www.sde.org.tr/userfiles/file/baskanlik%20sistemi%20tartismalariYENI-1111.pdf, Erişim Tarihi: 21.02.2015.
• GÖKÇE, O. (2006). İçerik Analizi Kuramsal ve Pratik Bilgiler, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• GÖNENÇ, L. ( 2005). Başkanlık Sistemi, içerisinde, “Türkiye’de Sistem Değişikliği Tartışmaları Olanaklar ve Olasılıklar Üzerinden Bir Çalışma Notu”, Türkiye Barolar Birliği Yayınları: 77, Ankara.
• GÖZE, A. ( 2005). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler, Beta Yayınları, İstanbul.
• HABER TÜRK Web Sitesi, ( 2015), “ Cumhurbaşkanı Erdoğan: Koalisyon Demek İflas Demektir”, http://www.haberturk.com/gundem/haber/1067747-cumhurbaskani-erdogan-koalisyon-demek-iflasdemektir Erişim Tarihi: 20.04.2015.
• HABER7 Web Sitesi, (2015). “Davutoğlu’dan Canlı Yayında Önemli Açıklamalar” http://www.haber7.com/siyaset/haber/1289262-davutoglundan-canli-yayinda-onemli-aciklamalar Erişim Tarihi: 20.04.2015.
• HATEMİ, K. (1997). Yeni Türkiye Dergisi Siyasette Yozlaşma Özel Sayısı, Ankara.
• HÜRRİYET Gazetesi Web Sitesi, (2014), “Ak Parti’nin Cumhurbaşkanı Adayı Recep Tayyip Erdoğan”, http://www.hurriyet.com.tr/gundem/26719347.asp Erişim Tarihi: 13.02.2015.
• HÜRRİYET Gazetesi Web Sitesi, www.hurriyet.com.tr. (28 Ocak-28Şubat 2015 tarihleri arasındaki dijital nüshalar)
• İNTERNETHABER Web Sitesi, (2015). Ak Parti Seçim Beyannamesi Başkanlık Sistemi” http://www.internethaber.com/ak-parti-secim-beyannamesi-baskanlik-sistemi--781204h.htm Erişim Tarihi: 20.04.2015.
• KALAYCIOĞLU, E ve SARIBAY A.,Y. (1986). Türk Siyasal Hayatının Gelişimi, “Tanzimat: Modernleşme Arayışı ve Siyasal Değişme”, Beta Yayınları, İstanbul.
• KALAYCIOĞLU, E. ( 2005). Başkanlık Sistemi , içerisinde “Başkanlık Rejimi: Türkiye’nin Diktatörlük Tehdidiyle Sınavı”, Türkiye Barolar Birliği Yayınları: 77, Ankara.
• KELEŞ, R. (2000).Yerinden yönetim ve Siyaset, Cem Yayınevi, İstanbul.
• KUZU, B. ( 1997). Yeni Türkiye Dergisi Siyasette Yozlaşma Özel Sayısı, içerisinde “ Türkiye İçin Başkanlık Hükümeti”, Ankara.
• NTV Web Sitesi, “ Başkanlık Sistemi Türkiye’yi Olumsuz Etkiler”, http://www.ntv.com.tr/arsiv/id/25086300/ Erişim Tarihi: 23. 01. 2015.
• ONAR, E. ( 2005). Başkanlık Sistemi içerisinde, “ Türkiye’nin Başkanlık veya Yarı Başkanlık Sistemine Geçmesi Düşünülmeli midi?”, Türkiye Barolar Birliği Yayınları: 77, Ankara.
• ÖZBUDUN, E. ( 2005). Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara.
• ÖZBUDUN, E. ( 2005). Başkanlık Sistemi içerisinde “ Başkanlık Sistemi Tartışmaları”, Türkiye Barolar Birliği Yayınları: 77, Ankara.
• ÖZDEMİR, H. ( 1989). Devlet Krizi, TC Cumhurbaşkanlığı Seçimleri, Afa Yayıncılık, İstanbul.
• ÖZGÜR GÜNDEM Gazetesi Web Sitesi, http://www.ozgur-gundem.com, (28 Ocak-28Şubat 2015 tarihleri arasındaki dijital nüshalar)
• ÖZSOY, O. ( 2000). Türkiye’nin Demokrasi Arayışı, Yedirenk, İstanbul.
• PARLA, T. ( 1999). Türkiye’de Anayasalar, İletişim Yayınları, İstanbul.
• RAKİPOĞLU, M. ( 2014). “Parlamenter Sistem – Başkanlık Sistemi Karşılaştırması ve Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Seçimi”, http://academidea.com/parlamenter-sistem-baskanlik-sistemikarsilastirmasi-ve-turkiyede-cumhurbaskanligi-secimi/ Erişim Tarihi: 23.02.2015.
• STAR gazetesi, www.star.com.tr ( 28 Ocak-28 Şubat 2015 tarihleri arasındaki dijital nüshalar)
• TAVŞANCIL, E. Ve ASLAN, E. ( 2001). İçerik Analizi ve Uygulama Yöntemleri, Epsilon Yayınları, İstanbul.
• TUNCAY, M. ( 1999). Politika, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• TURAN, İ. ( 2005). Başkanlık Sistemi, içerisinde “Başkanlık Sistem Sevdası: Zayıf Temelli Bir Özlem”, Türkiye Barolar Birliği Yayınları: 77, Ankara.
• TÜRK DİL KURUMU Web Sitesi, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_yanlis&view=yanlis&kelimez=358. Erişim Tarihi: 23.02.2015.
• TÜRKEŞ, A. ( 1997). 9 Işık, Kamer Yayınları, İstanbul.
• TÜRKİYE gazetesi Web Sitesi, (2015). “Kılıçdaroğlu’ndan ‘Başkanlık Sistemi’ Eleştirisi” http://www.turkiyegazetesi.com.tr/politika/229201.aspx Erişim Tarihi: 20.04.2015.
• ZEYBEK, N., K. ( 1997). Yeni Türkiye Dergisi, Siyasette Yozlaşma Özel Sayısı, içerisinde “ Siyasi Sistem Değişikliği ve Bir Model Teklifi”, Ankara.
• TURGUT, M. ( 1998). Başkanlık Sistemi Ordu ve Demokrasi, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
• TURHAN, M. (1989). Hükümet Sistemleri ve 1982 Anayasası, Dicle Üniversitesi Hukuku Fakültesi Yayınları, No:9, Diyarbakır.
• ULUŞAHİN, N. (1999). Anayasal Bir Tercih Olarak Başkanlık Sistemi, Yetkin Yayınları, Ankara.
• WİKİPEDİA Web Sitesi, www.wikipedia.org Erişim tarihi: 23.02.2015 .
• YAVUZ, K., H. ( 2000). Türkiye’de Siyasal Sistem Arayışı ve Yürütmenin Güçlendirilmesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• YAZICIOĞLU, R. ( 1998). Bu Sistem Değişmeli, Birey Yayıncılık, İstanbul.
• YENİÇAĞ Gazetesi Web Sitesi, www.yenicaggazetesi.com.tr , (28 Ocak-28 Şubat 2015 tarihleri arasındaki dijital nüshalar)
• YILMAZ, F. (1996). İlk Çağ Düşünce Tarihi, Birleşik Yayıncılık, İstanbul.
• ZAMAN gazetesi Web Sitesi( 2013), “Özal, Başkanlık Sistemini Türkiye’ye 1983’de Getirmek İstemiş”, http://www.zaman.com.tr/politika_ozal-baskanlik-sistemini-turkiyeye-1983de-getirmekistemis_2079783.html Erişim Tarihi: 23.01.2015.