Where Are We in Technology? Future-Time Design and Envisagement in Science and Fiction

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 47, 48 - 67, 30.11.2021

Sertaç T. Demir

https://doi.org/10.5824/ajite.2021.04.003.x

Öz

In this article, a kind of “living future” issue is questioned through science and fiction portraits. Although there are traces of thinkers who approach the vast world of technology with the criticism of humanities; this theoretical background is brought into focus in this article in accordance with the modern transformation of technology and its philosophical reflections. Undoubtedly, the Covid-19 epidemic, which affects the entire globe and legitimizes many technological experiences, makes this questioning a timely initiative. As a matter of fact, ancient themes of science and fiction such as space, time, war, machines, robots, artificial intelligence, data, gene, bio-technology, microbes, viruses, body, health, death / immortality, memory, cyber-world, authority, automation, space, climate, demography, vehicles and devices have made modern people ‘witnesses to themselves’ rather than viewers in the hands of this epidemic. This article, which looks at this testimony embodied in science fiction from a close distance, examines the appearance of the dim tunnel through which the modern world enters in a dark way. For this purpose, the relationship between science and fiction, between science fiction and reality, between reality and future, between tools and modern people, and between philosophy and futurism is debated.

Anahtar Kelimeler

Technology, Science Fiction, Future, Futurism, Humanities

Teknolojinin Neresindeyiz? Bilim ve Kurguda Gelecek-Zaman Tasavvurları

Öz

Bu makalede bilim ve kurgu portreleri üzerinden bir tür “yaşanan gelecek” sorgulaması yapılmaktadır. Çalışmada teknolojinin engin dünyasına sosyal bilimlerin eleştirelliğiyle yaklaşan düşünürlerin izleri varsa da; bu teorik arkaplan, bu makalede teknolojinin çağcıl dönüşümü ve felsefi yansımaları gereğince yeniden mercek altına alınmaktadır. Hiç şüphesiz tüm küreyi etkisi altına alan ve birçok teknolojik deneyimi meşrulaştıran Covid-19 salgını, bu sorgulamayı doğru zamanlı bir girişim yapmaktadır. Nitekim uzay, zaman, savaş, makineler, robotlar, yapay zekâ, veri, gen, biyo-teknoloji, mikroplar, virüsler, beden, sağlık, ölüm/süzlük, hafıza, siber-dünya, otorite, otomasyon, mekân, iklim, demografi, taşıtlar ve aygıtlar gibi bilim ve kurgunun kadim temaları, bu salgının ellerinde biz modernleri izleyici olmaktan çıkarıp, ‘kendine tanık’ yapmıştır. Tam da bilim kurguda vücut bulan bu tanıklığa belli bir mesafeden bakan bu makalede, modern dünyanın gözünü karartıp girdiği loş tünelin görünümlerini incelenmektedir. Bu amaçla bilimin kurguyla, bilim kurgunun gerçekle, gerçeğin gelecekle; araçların modern insanla ve felsefenin fütürizmle ilişkisi ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji, Bilim Kurgu, Gelecek, Fütürizm, Beşeri Bilimler

Kaynakça

• Anders, G. (2018a). İnsanın Eskimişliği: İkinci Endüstri Devrimi Çağında İnsan Ruhu Üzerine (1. cilt) (H. Ertürk, Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Anders, G. (2018b). İnsanın Eskimişliği: Üçüncü Endüstri Devrimi Çağında Yaşamın Tahribatı Üzerine (2. Cilt). (H. Ertürk, Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Arendt, H. (2020). Geçmişle Gelecek Arasında (B. S. Şener, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Badiou, A. (2015). Gerçek Mutluluğun Metafiziği (M. Erşen, Çev.). İstanbul: Monokl Yayınları.
• Barthes, R. (2015). Bir Deneme Bir Ders: Eiffel Kulesi ve Açılış Dersi (M. Rifat ve S. Rifat, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Batukan, C. (2017). Robo-Tizm: Robot, Android, Sayborg ve Yapay Zekada Ruh Üzerine. İstanbul: Altıkırkbeş Yayın.
• Bauchspies, W. K.;, Croissant J., ve Restivo, S. (2019). Bilim Teknoloji ve Toplum Sosyolojik Bir Yaklaşım (B. Kuryel, B. Balkız ve Ü. Tatlıcan, Çev.). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Baudou, J. (2005). Bilim-kurgu (İ. Bülbüloğlu, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
• Baudrillard, J. (1998). Simülakrlar ve Simülasyon (O. Adanır, Çev.). İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
• Baudrillard, J. (2006). Cool Anılar V (A. Sönmezay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2010). Sanat Komplosu: Yeni Sanat Düzeni ve Çağdaş Estetik. (E. Gen ve I. Ergüden, Çev). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Baudrillard, J. (2012). İmkansız Takas. (A. Sönmezay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2013). Amerika (Y. Avunç, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2015). Özgürlük (K. Eren, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2019). Akışkan Modernite (S. O. Çavuş, Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Braidotti, R. (2018). İnsan Sonrası (Ö. Karakaş, Çev.). İstanbul: Kolektif Yayıncılık.
• Bridle, J. (2020). Yeni Karanlık Çağ & Teknoloji ve Geleceğin Sonu (K. Güleç, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Bukatman, S. (1993). Terminal Identity: The Virtual Subject in Post-Modern Science Fiction. Durham: Duke Universtiy Press.
• Chul-Han, B. (2017). Yorgunluk toplumu (S. Yalçın, Çev.). İstanbul: Açılım Kitap.
• Chul-Han, B. (2019). Zamanın Kokusu: Bulunma Sanatı Üzerine Felsefi Bir Deneme (Ş. Öztürk, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Chul-Han, B. (2020). Şiddetin topolojisi (D. Zaptçıoğlu, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Demir, S. T. (2020). Tekno-Bilimsel İlerlemecilik ve Nostaljik-Gelişmecilik İkileminde Modern İnsan. Beytulhikme: An International Journal of Philosophy, 10 (4), 1537-1557.
• Demir, S. T. (2021). Büyüyen Veri Küçülen İnsan: Şimdileşen Geleceği Kara Ayna’da Seyretmek. TRT Akademi, 6 (11), 88-105.
• Diken, B., ve Laustsen, C. B. (2016). Filmlerle Sosyoloji (S. Ertekin, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Ellul, J. (2003). Teknoloji Toplumu (M. Ceylan, Çev.). İstanbul: Bakış Yayınları.
• Furedi, F. (2001). Korku Kültürü: Risk Almamanın Riskleri. (B. Yıldırım, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gadamer, H. (2015). Güzelin Güncelliği: Oyun, Sembol ve Festival Olarak Sanat F. Tepebaşılı, Çev.). Konya: Çizgi Kitabevi.
• Goodman, M. (2016). Geleceğin Suçları: Dijital Dünyanın Karanlık Yüzü (C. Özdemir, Çev.). İstanbul: Timaş Yayınları.
• Guenon, R. (2019). Modern Dünyanın Bunalımı (M. Kanık, Çev.). İstanbul: İnsan Yayınları.
• Harari, Y. N. (2015). Hayvanlardan Tanrılara Sapiens: İnsan Türünün Kısa Tarihi (E. Genç Çev.). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Harari, Y. N. (2018). 21. Yüzyıl İçin 21 Ders (S. Siral, Çev.). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Heidegger, M. ve Lovitt, W. (1977). The Question Concerning Technology and Other Essays, New York; Harper and Row.
• Horkheimer, M., ve Adorno, T. W. (1996). Aydınlanmanın Diyalektiği Felsefi Fragmanlar (O. Özgül, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Illich, I. (2015). Şenlikli Toplum (A. Kot, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kracauer, S. (2011). Kitle Süsü (O. Kılıç, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Lee, E. A. (2019). Dijital Ruh: İnsan ve Teknoloji Arasındaki Yaratıcı Ortaklık (A. Uysal ve G. Uysal, Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Leonhard, G. (2018). Teknolojiye Karşı İnsanlık: İnsan ile Makinenin Yaklaşan Çatışması. (C. Akkartal ve İ. Akkartal, Çev.). İstanbul: Siyah Kitap.
• Lukacs, J. (2018). Modern Çağın Sonu (İ. Kapaklıkaya, Çev.). İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Mumford, L. (2017). Teknik ve Uygarlık (E. C. Ercan, Çev.). İstanbul: Açılım Kitap.
• Pierre A. ve Jacquard, A. (2015). Mutlak (M. Yakupoğlu, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ranciere, J. (2016). Bela Tarr, Ertesi Zaman (E. Karakaya, Çev.). İstanbul. Lemis Yayınları.
• Simmel, G. (2020). Bireysellik ve Kültür (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Standage, T. (2021). ‘Geleceği Tahmin Etmeye Yarayacak bir Alet Çantası’, Mega-Tech: 2050’de Teknoloji, Daniel Franklin (Ed.). (B. Şeyrek, Çev.). İstanbul: Siyah Kitap.
• Toffler, A. (1991). Ekonominin Çöküşü: Eko Spazm (M. Akçok, Çev.). İstanbul: İnsan Yayınları.
• Toffler, A. (2008). Üçüncü Dalga (S. Yeniçeri, Çev.). İstanbul: Koridor Yayıncılık.
• Toffler, A. (2011). Şok / Gelecek Korkusu (A. S. Sargut, Çev.). İstanbul: Koridor Yayıncılık.
• Touraine, A. (2002). Modernliğin eleştirisi (H. Tufan, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Virilio, P. (2021). Enformasyon Bombası (K. Şahin, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Zizek, S. (2013). Biri Totalitarizm mi Dedi? (H. Nalçaoğlu, Çev.). Ankara: Epos Yayınları.