The Importance of New Media Literacy in The Post-Truth Era

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 4, 265 - 291, 27.11.2024

Cem Yücetürk , Onur Akyol

Öz

In the Post-Truth era, where people's personal values and thoughts are accepted as reality and there is no need to try to reach the truth by rational reasoning, people aim to produce, spread and have their own reality accepted by using the power of new media tools in line with their beliefs, emotions and sensitivities. Every news content produced in the media is created for an ideological or commercial purpose. In this regard, new media actors aiming to determine people's ideas and opinions use many methods such as disinformation and fake news. Therefore, in the post-truth era, it becomes even more important for users in the new media ecosystem to have new media literacy skills. This research is significant in emphasizing that individuals can only become aware of the cognitive biases preventing them from accessing the truth by developing new media literacy skills. In this study, 528 university students with different demographic characteristics were included in the study by adopting the maximum diversity sampling approach. The new media literacy levels of the participants were examined using the Relational Screening Model, which is a quantitative research design. The aim of the study is to determine which demographic characteristics significantly differ in terms of new media literacy skills. While interpreting the data, an attempt was made to prepare suggestions for the solution of the problem by making inferences about the future of the post-truth era, the social threats it may cause, and the efficiency of efforts to reduce these threats.

Anahtar Kelimeler

Post Truth, New Media, New Media Literacy, Post-Modernism, Fake News

Post Truth Çağda Yeni Medya Okuryazarlığının Önemi

Öz

İnsanların kişisel değer ve düşüncelerinin gerçeklik olarak kabul edildiği ve rasyonel akıl yürüterek gerçeğe ulaşma çabasına ihtiyaç duyulmayan Post-Truth çağda insanlar inançları, duyguları ve hassasiyetleri doğrultusunda yeni medya araçlarının gücünü kullanarak kendi gerçekliğini üretme, yayma ve kabul ettirmeyi amaçlamaktadır. Medyada üretilen her haber içeriği ideolojik ya da ticari bir amaç doğrultusunda oluşturulur. Bu doğrultuda insanların fikir ve kanaatlerini belirlemeyi amaçlayan yeni medya aktörleri dezenformasyon ve sahte haber gibi pek çok yöntemi kullanmaktadır. Dolayısıyla hakikat ötesi çağda, yeni medya ekosisteminde yer alan kullanıcıların yeni medya okuryazarlığı becerilerine sahip olması çok daha önem kazanmaktadır. Bu araştırma insanların hakikate ulaşmalarını engelleyen bilişsel önyargılarının farkına varabilmeleri ancak yeni medya okuryazarlığı becerilerini geliştirmeleri ile mümkün olabileceğini vurgulaması açısından önemlidir. Çalışmada farklı demografik özelliklere sahip 528 üniversite öğrencisi maksimum çeşitlilik örneklem yaklaşımı benimsenerek çalışmaya dahil edilmiştir. Nicel bir araştırma deseni olan İlişkisel Tarama Modeli kullanılarak katılımcıların yeni medya okuryazarlığı düzeyleri incelenmiştir. Çalışmanın amacı yeni medya okuryazarlığı becerilerinin hangi demografik özelliklere göre anlamlı farklılık gösterdiğini tespit etmektedir. Veriler yorumlanırken post truth çağın geleceğine yönelik tahminlere, yol açabileceği toplumsal tehditlere ve bu tehditleri azaltmaya yönelik çabaların verimliliğine ilişkin çıkarımlar yaparak, sorunun çözümüne ilişkin öneriler hazırlanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Post Truth, Yeni Medya, Yeni Medya Okuryazarlığı, Post-Modernizm, Sahte Haber

Kaynakça

• Algül, A. (2015). Kurumsal ve demografi̇k özelli̇kleri̇n i̇nternet haber medya güveni̇li̇rli̇ği̇ üzeri̇ne etki̇si̇. Öneri Dergisi, 11(44), 257. https://doi.org/10.14783/od.v11i44.5000080014
• Arendt, H. (1996). Geçmişle gelecek arasında (B. S. Şener, Çev.). İletişim Yayınları.
• Ball, J. (2017). Post-truth: How bullshit conquered the world. Biteback Publishing.
• Ball-Rokeach, S. J., & DeFleur, M. L. (1976). A dependency model of mass-media effects. Communication Research, 3(1), 3-21. https://doi.org/10.1177/009365027600300101
• Brady, W. J., Gantman, A. P., & Van Bavel, J. J. (2020). Attentional capture helps explain why moral and emotional content go viral. Journal of Experimental Psychology: General, 149(4), 746-756. https://doi.org/10.1037/xge0000673
• Buchanan, T. (2020). Why do people spread false information online? The effects of message and viewer characteristics on self-reported likelihood of sharing social media disinformation. PLOS ONE, 15(10), e0239666. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0239666
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Çizmeci, S., & Karabağ Köse, E. (2021). Uzaktan eğitim sürecinde öğretmenlerin yeni medya okuryazarlığı üzerine bir inceleme. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 9(Özel Sayı), 126-146.
• Desai, S. (2021, September 27). Eric Schmidt: AI could worsen our misinformation problem. The Atlantic. https://www.theatlantic.com/technology/archive/2021/09/eric-schmidt-artificial-intelligence-misinformation/620218/
• Erdoğan, E., Semerci Uyan, P., Eyolcu Kafalı, B., & Çaytaş, Ş. (2022). İnfodemi ve bilgi düzensizlikleri: Kavramlar, nedenler ve çözümler. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, M., & Topçu, Ç. (2022). Yeni Medya Okuryazarlığı Üzerine Bir Araştırma: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 37, 252-272. https://doi.org/10.31123/akil.1077886
• Fazio, L. K., Brashier, N. M., Payne, B. K., & Marsh, E. J. (2015). Knowledge does not protect against illusory truth. Journal of Experimental Psychology: General, 144(5), 993-1002. https://doi.org/10.1037/xge0000098
• Fi̇Dan, H. (2015). Sayısal Bölünmenin Ölçülmesinde Gini Yaklaşımı: Türkiye de Kentsel, Kırsal ve Cinsiyet Açısından Sayısal Bölünme Düzeyleri. Journal of International Social Research, 8(39), 1108-1108. https://doi.org/10.17719/jisr.20153913821
• Gerbner, G., Gross, L., Morgan, M., & Signorielli, N. (1982). Charting the mainstream: Television’s contributions to political orientations. Journal of Communication, 32(2), 100-127. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1982.tb00500.x
• Gül, D., & Demi̇Ryurek, K. (2020). Kırsal ve kentsel alanda bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanım durumu: Ankara örneği. Anadolu Journal of Agrıcultural Sciences. https://doi.org/10.7161/omuanajas.739004
• Hargittai, E. (2010). Digital na(T)ives? Variation in internet skills and uses among members of the “net generation”. Sociological Inquiry, 80(1), 92-113. https://doi.org/10.1111/j.1475-682X.2009.00317.x
• Hobbs, R. (2010). Digital and media literacy: A plan of action. Aspen Institute.
• Huffman, S. (2018). The digital divide revisited: What is next? Education, 138(3), 239–246.
• Jols, T., & Thoman, E. (2008). 21. yüzyıl okuryazarlığı: Medya okuryazarlığına genel bir bakış ve sınıf içi etkinlikler (C. Elma & A. Ketsen, Trans.). Ekinoks Yayınevi.
• Kahne, J., Lee, N.-J., & Feezell, J. T. (2012). Digital media literacy education and online civic and political participation. International Journal of Communication, 6, 1–24. https://ijoc.org/index.php/ijoc/article/view/999
• Kahneman, D. (2015). Hızlı ve yavaş düşünme (O. Ç. Deniztekin, Trans.). Varlık Yayınları.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Keyes, R. (2017). Hakikat sonrası çağ (Ö. Özçetin, Trans.). Delidolu Yayıncılık.
• Koc, M., & Barut, E. (2016). Development and validation of new media literacy scale (Nmls) for university students. Computers in Human Behavior, 63, 834-843. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.06.035
• Kutlu, A., & Doğan, E. (2010). Kesin bilgi, yayalım: Hakikat sonrası çağda yalan haberlere ilişkin Y kuşağının tutum ve davranışları. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 34, 83–101.
• Law, N., Woo, D., Torre, J., & Wong, G. K. W. (2018). A global framework of reference on digital literacy skills for Indicator 4.4.2. UNESCO Institute for Statistics.
• Livingstone, S., & Helsper, E. (2007). Gradations in digital inclusion: Children, young people and the digital divide. New Media & Society, 9(4), 671-696. https://doi.org/10.1177/1461444807080335
• Livingstone, S. (2004). What is media literacy? Intermedia, 32(3), 18–20.
• Mason, L. E., Krutka, D., & Stoddard, J. (2018). Media literacy, democracy, and the challenge of fake news. Journal of Media Literacy Education, 10(2), 1-10. https://doi.org/10.23860/JMLE-2018-10-2-1
• Masotina, M., Musi, E., Federico, L., & Yates, S. J. (2023). Impartiality and cognitive bias in the fact-cecking process: An overview. European Media and Information Fund.
• McIntyre, L. (2019). Hakikat sonrası (M. F. Biçici, Trans.). Tellekt Yayınları.
• Murdock, G. (2016). Medya okuryazarlığı ve medya hakları: Eleştirel okumadan yaratıcı işbirliğine. Siyasal Kitabevi.
• Pennycook, G., Epstein, Z., Mosleh, M., Arechar, A. A., Eckles, D., & Rand, D. G. (2021). Shifting attention to accuracy can reduce misinformation online. Nature, 592(7855), 590-595. https://doi.org/10.1038/s41586-021-03344-2
• Saçan, S., & Adıbelli, D. (2016). Üniversite öğrencilerinin medya okur-yazarlık düzeylerinin bazı faktörler ile ilişkisi. Global Media Journal TR Edition, 6(12), 27–43.
• Sarı, Ü., Türker, H., & Coşan, C. A. (2019). A study on digital literacy levels: Turkey’s first digital literacy map. In E. Doğan (Ed.), Current debates in film and media studies (pp. 59–65). IJOPEC Publication.
• Şencan, İ., & Kalkan, O. (2019). Medya kullanımı ve haber tüketimi: Güven, doğrulama, siyasi kutuplaşmalar [Elektronik kitap]. teyit.org
• Shane, T. (2020). The psychology of misinformation: Why we’re vulnerable. First Draft. https://firstdraftnews.org/articles/the-psychology-of-misinformation-why-were-vulnerable/
• Silverman, C. (2020). Verification handbook for disinformation and media manipulation. European Journalism Centre.
• Soll, J. (2016). The long and brutal history of fake news. Politico Magazine. https://www.politico.com/magazine/story/2016/12/fake-news-history-long-violent-214535
• Tuğtekin, U., & Mercimek, B. (2021). Genç yetişkinlerin yeni medya okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi̇. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute. https://doi.org/10.30794/pausbed.979804
• Üstündağ, A. (2021). COVID-19 Pandemi Sürecinde Gençlerin Medya Okuryazarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 9(25), 52-68. https://doi.org/10.52528/genclikarastirmalari.950433
• Van Deursen, A. J., & Van Dijk, J. A. (2014). The digital divide shifts to differences in usage. New Media & Society, 16(3), 507-526. https://doi.org/10.1177/1461444813487959
• Vosoughi, S., Roy, D., & Aral, S. (2018). The spread of true and false news online. Science, 359(6380), 1146-1151. https://doi.org/10.1126/science.aap9559
• Wardle, C., & Derakhshan, H. (2017). Information disorder: Toward an interdisciplinary framework for research and policymaking. Council of Europe.
• Wardle, C. (2020). Bilgi düzensizliği çağı. In C. Silverman (Ed.), Dezenformasyon ve medya manipülasyonu üzerine doğrulama el kitabı (pp. 9–15). European Journalism Centre.
• Yiğiter, A., & Ata, F. (2022). Dijital medya okuryazarlığı becerisi: İletişim alanında eğitim gören lisans ve ön lisans öğrencilerine yönelik karşılaştırılmalı bir uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(53), 1-19. https://doi.org/10.30794/pausbed.1117617