Sakarya Meydan Muharebesi'nin Askeri Stratejisi

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 66 - 91, 05.05.2022

Şener Çakır

Öz

Türk İstiklal Harbi’nin askeri stratejisi düzenli ordunun kurulması ve ülkenin düşmandan temizlenmesidir. Bu amacın gerçekleştirilmesi için öncelikle stratejik savunma yapılarak düşmanın durdurulması, ihtiyaç duyulan zamanın kazanılması ve düzenli ordunun taarruz kabiliyeti kazanması öngörülmüştür. Ardından da düşmanın yurttan atılması için stratejik taarruz yapılması planlanmıştır. Operatif ve taktik seviyede yapılan muharebeler stratejik hedeflerin elde edilmesini sağlamıştır. Sakarya, Meydan Muharebesi, Türk milletinin kaderi üzerindeki önemli rolü yanında, askerlik sanatı bakımından şaheser bir örnek olarak harp tarihi sayfalarını süslemiştir. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın “hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır” prensibi ile stratejik alanda üstün ve daha büyük bir ordunun nasıl yenilgiye uğratılabileceğini gözler önüne sermektedir. Sakarya Meydan Muharebesi’nin sonucunda askeri harekât yön değiştirmiştir. Kurtuluş Savaşı’nda, Sakarya Meydan Muharebesi sonuna kadar stratejik savunma yapılmış, Sakarya’dan sonra stratejik savunmaya dönüş olmuştur. Yunan Ordusu stratejik saldırı yapma gücünü kaybetmiştir.

Anahtar Kelimeler

Muharebe, Savunma, Strateji, Taarruz, Taktik

The Military Strategy of the Sakarya Pitched Battle

Öz

The military strategy of the Turkish War of Independence is the establishment of a regular army and the cleansing of the country from the enemy. In order to realize this aim, it was envisaged to stop the enemy by making strategic defense, to gain the necessary time, and to gain the offensive capability of the regular army. Afterward, a strategic attack was planned to drive the enemy out of the country. Battles at the operative and tactical level provided the necessary conditions for the achievement of strategic objectives. The Sakarya Pitched Battle, besides its important role in the destiny of the Turkish nation, adorned the pages of war history as a masterpiece in terms of military art. It reveals how a superior and larger army can be defeated in the strategic area with the principle of “There is no line defense, there is only surface defense” of Commander-in-Chief Mustafa Kemal Pasha. As a result of the Sakarya Pitched Battle, the military operation changed direction. In the War of Independence, the strategic defense was made until the end of the Battle of Sakarya and after Sakarya, there was a return to the strategic offensive. The Greek Army has lost its power to make strategic attack.

Anahtar Kelimeler

Battle, Defense, Strategy, Offensive, Tactics

Kaynakça

• AKAD, M.Tanju; Askeri Tarihte Stratejik Düşünce, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, I.Basım, İstanbul, 2013.
• CLAUSEWITZ, Carl Von; Savaş Üzerine, Çev. Şiar Yalçın, Eriş Yayınları, 2003.
• ENER, Suat; Türk İstiklal Harbinin Ana Hatları, Harp Okulu Basımevi, Ankara, 1938.
• STEPHENS, Alan; BAKER, Nicola; Savaşı Anlamak - 21. Yüzyıl için Strateji, Çev. Süleyman Yazır, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2019.
• SUN-TZU; Savaş Sanatı, Çev. Adil Demir, Kastaş Yayınevi, İstanbul, 2008.
• TÜRKMEN, Zekeriya; “Fahri Aykut’un Yazdıklarına Göre Sakarya Meydan Muharebesi’nde IV. Grup Komutanlığı’nın Faaliyetlerine Dair Bir Değerlendirme” Sakarya Meydan Muharebesi ve Haymana Üçüncü Uluslararası Sempozyumu, (Ed. Temuçin F. Ertan, Bahar İzmir), TİTE Yayın No:60, Ankara, 2019, s.201-225.
• Türk İstiklal Harbi, Sakarya Meydan Muharebesi Başlangıç Dönemindeki Olaylar ve Harekât (25 Temmuz-22 Ağustos 1921), C.II, 5.Kısım, 1.Kitap, Genel Kurmay Başkanlığı, Genel Kurmay Basımevi, Ankara, 1972.
• Türk İstiklal Harbi, Batı Cephesi Sakarya Meydan Muharebesi ve Sonraki Harekât, C.II, Ks.5, 2.Kitap, Genel Kurmay Başkanlığı, Genel Kurmay Basımevi, Ankara, 1973.
• VASİOPEDOS, Andreu; Eskişehir - Sakarya 1921, Çev. Cemal Tosun, Genelkurmay Basımevi, Ankara.