Anadolu Aydınlanması ve Toplumsal Değişimde Önemli Bir Adım: Köy Enstitüleri

Yıl 2020, Sayı: 2, 46 - 57, 15.12.2020

P.betül Ernas

Öz

Millî Mücadelenin kazanılmasından sonra Cumhuriyet ilan edilmiş, siyasal, kültürel ve ekonomik alanda gerçekleştirilen yeni düzenlemelerle önemli bir toplumsal değişim dönemine girilmiştir. Genç devlet, değişim ve dönüşüm isteği ile özellikle toplumun eğitimi ile ilgili çok önemli adımlar atmıştır. Dönemin siyasileri eğitim politikalarını şekillendirirken özellikle halkın spor, sanat ve kültürel alanlarda da ilerlemesini sağlayacak yapılar inşa etmeye çalışmışlardır.
17 Nisan 1940 tarihli ve 3803 sayılı kanunla oluşturulan ve çalışmanın ana konusu olan Köy Enstitülerinde öğrenerek üretmeye, üreterek öğrenmeye dayalı bir eğitim anlayışı benimsenmiştir. Öncelikle enstitülerde benimsenen eğitim anlayışının ele alınacağı bu çalışmanın amacı; Cumhuriyet dönemi aydınlanma sürecinde ve toplumun sosyal, kültürel, ekonomik değişiminde Köy Enstitüleri’nin önemini vurgulamaktır. Aynı zamanda enstitülerin kuruluşları ve işleyişleri ile toplumun değişiminde ve dönüşümünde nasıl rol oynadıkları da ele alınacaktır. Alan yazın taraması yapılarak ve bilimsel kaynaklara başvurularak kuramsal betimleme türünde nitel bir çalışma yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim,, toplumsal değişim,, köy enstitüleri,

An Important Step in Anatolian Enlightenment And Social Change: Village Institutes

Öz

After the victory of the National Struggle, the Republic was declared and an important period of social change was entered with new arrangements in the political, cultural and economic fields. The young state took very important steps, with the desire for change and transformation., especially with regard to the education of the society. Atatürk, the goal of the Turkish Revolution in general; He defined it as removing the institutions that left the Turkish Nation behind for centuries and bringing the Anatolian people to the level of contemporary civilization. Undoubtedly, the most important stage of achieving this goal is progress in terms of education and culture. The Village Institutes have been a very important project that will ensure development by both removing and educating the underdeveloped Anatolian people from the traditional line for long time. Created with the law numbered 3803 and dated April 17, 1940, the village institutes adopted an understanding of education based on producing through learning, and learning through production. The purpose of this study, which will primarily address the understanding of education adopted at institutes; to emphasize the importance of Village Institutes in the Republican era enlightenment process and social, cultural and economic change of the society. Also the institutions and operations of institutions and how they played a role in the change and transformation of society will be discussed. The study, prepared based on literature review, is theoretical-descriptive

Anahtar Kelimeler

Education,, Socail Change,, Village Institutes,

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2004). Atatürk ve Eğitim. Atatürkçü Düşünce El Kitabı I. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Alev, C. (2007). Hasan Ali Yücel Aydınlanma Devrimcisi. İstanbul: Cumhuriyet Kitapları.
• Aybars, E. (2014). Bir Uygarlık Örneği: Türk Devrimi. İzmir. Zeus Kitapevi.
• Aybars, E. (2008). Atatürk ve Modernleşme. İzmir: Zeus Kitapevi.
• Aysal, N. (2005). “Anadolu'da Aydınlanma Hareketinin Doğuşu: Köy Enstitüleri”. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi. Sayı: 35-36. s.s. 267-282.
• Aytaç, K. (1984). “Eğitim Politikası Üzerine Konuşmalar”. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Başaran. E. İ. (1982). Temel Eğitim ve Yönetimi., Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayını,
• Bekir, Ö. (1991). Köy Enstitülerinde Uygulanan Eğitim- Öğretim İlke ve Yöntemleri. İzmir: Duyallar Matbaası.
• Bozkurt, A. (2012). Tevfik İleri Cumhuriyet’in İkinci Eğitim Mimarı. İstanbul: İdil Yayıncılık.
• Cumhuriyeti’nin 70. Yılı özel sayısı. (1993). İstanbul. Milli Eğitim Basımevi. s.11-12.
• Çıkar, M. (1997). Hasan Ali Yücel ve Türk Kültür Reformu. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• Doğramacı, İ. "Atatürk ve Eğitim". Ankara: Atatürk Araştırmaları Merkezi Dergisi. C.1. no. 3. s.656.
• Gürüz, K. (2008). Yirmi Birinci Yüzyılın Başında Türk Milli Eğitim Sistemi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• İlbaş, H. (1962). Bu Korku Neden. İmece. C. II, No. s.s. 82-89. İnan, R. (1977). Türkiye Cumhuriyeti ve Eğitim-Bir Yokluktan Bir Atılıma, Atatürk Konferansları (1973-1974). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• İstatistik Göstergeler (1923-2006). (2007). Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ankara.
• Kirby, F. (2000). Türkiye'de Köy Enstitüleri. 2. b. Ankara: Güldikeni Yayınları.
• Makal, M. (1979). Köy Enstitüleri ve Ötesi. İstanbul: Literatür Yayınları
• MEB. (1993). Atatürk’ün I. Maarif Kongresi Açış Konuşması. İstanbul: Milli Eğitim Dergisi.
• Ozankaya, Ö. (1997). Cumhuriyet Çınarı. Ankara: T.C Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Öztürk, C. (1996). Atatürk Devri Öğretmen Yetiştirme Politikası. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Özodaşık, M. (1999). Cumhuriyet Dönemi Yeni Bir Nesil Yetiştirme Çalışmaları 1923-1950. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Parlak, A. Türkoğlu, P. (2010). Cumhuriyetin Özgün Bir Öğretmen Yetiştirme Modeli: Köy Enstitüleri Ankara. İş Bankası Kültür Yayınları.
• Tanilli, S. (2004). Nasıl Bir Eğitim İstiyoruz? İstanbul: Adam Yayınları.
• Tonguç, İ. H. (2005). İlköğretim Kavramı. İstanbul: Piramit Yayıncılık.
• Toprakçı, E. (2008). Eğitbilime Giriş. İzmir: Ütopya Yayıncılık.
• Turan, Ş. (1999). Türk Devrim Tarihi. 4. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Türkoğlu, P. (1997). Tonguç ve Enstitüleri. İstanbul. Yapı Kredi Yayınları.
• Uyar, H. (1998). Tek Parti Dönemi: CHP. İzmir: Boyut Yayınları.