Evaluation of Legal Security Principle in Turkish Tax Law

Yıl 2024, Sayı: 9, 18 - 29, 30.06.2024

Fatma Mutlu

https://doi.org/10.53507/akademikdusunce.1391672

Öz

The principle of legal security, which means the limitation of the State in terms of the exercise of its taxation power, is of indisputable importance in terms of ensuring that the fundamental rights and freedoms of individuals are secured against frequent changes that would eliminate legal stability. The protection of the legal order, which is necessary for the protection of the rights and obligations of individuals, the elimination of various confusions, and the ability of citizens to take steps towards the future in a sound and uncertain manner, has been the basic principle for the principle of legal security by being limited by the Constitution and laws while the state is exercising its taxation authority. It is important because it is a principle that prevents uncertainty and complexity in terms of the application of laws in order to determine what the legal provision covers and to enable individuals to make economic and financial planning for the future. In this way, individuals will have the opportunity to act in a foresighted manner against the legal norms and organise their lives accordingly, knowing in advance the provisions of any law, the consequences of this law, the various rights and duties brought by the law. With the establishment of the principle of legal security, the rights and obligations of both the legislator and the citizens who comply with the provisions of the law will be protected against the rules established, the relationship between the individual and the state will be strengthened and trust in the state will be built within the society.

Anahtar Kelimeler

Principle of Legal Security, Taxation Authority, Principle of Certainty, Principle of Prohibition of Comparison

TÜRK VERGİ HUKUKUNDA HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Devletin vergilendirme yetkisinin kullanılması bakımından sınırlandırılması anlamına gelen hukuki güvenlik ilkesi, hukuk kuralları kurulurken hukuki istikrarı ve belirliliği ortadan kaldıracak düzeyde sık sık değişiklikler yapılması, geriye hüküm tesis eden kuralların kazanılmış haklara karşı bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin güvence altına alınmasının sağlaması bakımından önemi tartışılmayacak düzeydedir. Devlet vergilendirme yetkisi kullanılırken Anayasa ve kanunlar tarafından sınırlandırılarak, bireylerin hak ve yükümlülüklerinin korunabilmesi, çeşitli karışıklıkların ortadan kaldırılması, yurttaşların geleceğe yönelik adımlarını sağlam ve belirsizlikten uzak bir şekilde atabilmeleri için gerekli olan hukuk düzenin korunması hukuki güvenlik ilkesi için temel prensip olmuştur. Konulmuş olan kanun hükmünün neleri kapsadığını ve bireylerin geleceğe yönelik ekonomik ve mali planlamalarını yapabilmeleri için belirsizliği ve kanunların uygulanması bakımından karmaşıklığı önleyen bir ilke olması sebebiyle önem arz etmektedir. Bu sayede bireyler, herhangi bir yasa hükmünü, bu yasanın doğuracağı sonuçları, yasanın getirmiş olduğu çeşitli hak ve ödevleri önceden bilerek, hukuk normlarına karşı öngörülü bir şekilde hareket etme ve hayatını buna göre düzenleme imkânı bulmuş olacaktır. Hukuki güvenlik ilkesinin tesis edilmesiyle birlikte hem yasa koyucu hem de yasa hükmüne uyan vatandaşların hukuk kurallarına karşı hak ve yükümlülükleri korunarak, birey devlet ilişkisinin güçlenmesi sağlanmış ve toplum içerisinde devlete güven inşa edilmiş olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hukuki Güvenlik İlkesi, Vergilendirme Yetkisi, Belirlilik İlkesi, Kıyas Yasağı İlkesi

Kaynakça

• Ayyıldız, Y., ve Ayyıldırım K. (2015). Vergilendirmede geçmişe yürümezlik ilkesinin Türk vergi hukukundaki yeri. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 57-74.
• Başaran, Y., F. (2015). Vergilendirme Yoluyla Temel Hak ve Özgürlüklere Müdahalede Sınır, Kamu Hukuku, Özel Hukuk ve Ceza Hukuku Alanlarında Kamunun Önderliği ve Bireysel Özerklik Sempozyumu, Editör: Ulusan İ. ve Öztürk B., Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bozdoğan, D., ve İlk, E. (2016). Legal Security Policy As a Limiter of Taxation Authority. Journal of International Management Educational and Economics Perspectives, 4(2), 28-38.
• Çağan, N. (1982). Vergilendirme yetkisi. İstanbul: Kazancı Hukuk Yayınları.
• Çağan, N. (1984). Türk Anayasası açısından vergileme yetkisi. Anayasa Yargısı Dergisi Anayasa Mahkemesi Yayını, 1, 171-182.
• Danıştay 12. Daire, 23.02.2021 tarihli ve 2020/5430 E., 2021/892 K. sayılı kararı https://www.lexpera.com.tr.
• Ekeryılmaz, Ş. (2019). Vergilemede hukuki güvenlik ilkesinin yargı kararları çerçevesinde analizi. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.