Öz
Shahsavan is a Turkish population in Azerbaijan and Ardabil provinces in Northwest of Iran. Their livelihood is based on ranching and weaving carpets and kilims. Depending on their lifestyle, they weave some container weavings; ‘‘çanta’’ (small bag), ‘‘mafraş’’ (bedding bag), ‘‘heybe’’ (saddlebag), ‘‘gaşıglıg’’ (bag for spoon), ‘‘torba’’ (bag) and ‘‘çuval’’ (storing sacks) are some of them. Among these weavings, Mafrash is three dimentionals weaving. Mafrash is a biggest weaving-container that placed on the load too. It is used to store daily unused bedspreads and precious cloths. From the past, young girls weave at least a couple of them before getting married, as their dowry. Mafrash woven with geometric motifs, are divided into four groups, in terms of design composition; horizontal panel, diagonal, with medallion, and the free sprinkled motifs. Mafrash is weaved in three pieces with kilim technique and so called ‘‘gayık’’ as a soumak technique. After weaving, three pieces are combined by sewming. A vertical loom called ‘‘göy hanesi’’ is used to weave mafrash. Red and its shades, blue, yellow and white colors are the main prefered colors. In this paper, the properties of patterns, design composition, techniques and colors of the 24 pieces of Shahsavanmafrash identified as a result of field research in the East Azerbaijan province; Tabriz, Ahar, Kaleybarcities and As summer pasture(As summer pasture: 7 pieces, Kaleybar: 5 pieces, Ahar: 4 pieces, Tabriz: 8 pieces).
Öz
Şahsevenler Türk kökenli bir toplum olarak İran’ın Kuzey Batısında bulunan Azerbaycan ile Erdebil bölgesinde yaşamaktadır. Geçim kaynakları hayvancılık ve halı-kilim dokumacılığıdır. Yaşam tarzına bağlı birkaç çeşit saklama eşyası bunlar tarafından dokunmaktadır. Çanta, mafraş, heybe, gaşıgdan (kaşık), torba ve çuval bu dokumalardandır. Bu dokumalar arasında mafraşlar üç boyutludur. Yükte yer alan en büyük saklama eşyası yine mafraşlardır. İçinde günlük kullanılmayan yatak örtüleri ve kıymetli takım elbiseler konulur. Eskiden genç kızlar evlenmeden önce en az bir çift çeyizleri için dokurdu. Geometrik motiflerle dokunan mafraşlar, desen düzenlemesi bakımından genelde dört grupta ele alınır. Yatay şeritli, diyagonal, medalyonlu ve serbest serpilmiş olan motifler. Mafraşlar, genelde ilikli kilim ve ‘‘gayık’’ denilen sumak tekniği ile üç parça halinde dokunur. Dokunduktan sonra üç parça dikilerek birleştirilir. Mafraş dokuması için ‘‘göy hanesi’’ denilen dikey tezgah kullanılır. Kırmızı ve tonları, mavi, sarı ve beyaz ana renk olarak tercih edilir.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Geleneksel Türk Sanatları |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ocak 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 1 Sayı: 1 |
Kaynak Göster