تذخر المكتبة العثمانيَّة بنفائس المخطوطات والمؤلَّفات
التي تتثاقل في طريقها لرؤية النُّور؛ لأنَّ معظم ما نشر منها-على قلَّته -إنَّما
كان بجهودٍ فرديةٍ أو لمستلزمات البحوث الأكاديميَّة، وفي هذه الإضاءة على حاشية
شيخ الإسلام مصطفى ميرزا على حاشية العصام بيانٌ لأهميَّة علماء تلك المرحلة
ودورهم في الحفاظ على حيويَّة تراث من سبقهم؛ وتهذيبه من العوالق والعوائق، وإنصافٌ
لتلك المرحلة من وصْمة الركود العلميِّ التي وسمها بها الأعداء حتى انطلت على
الأصدقاء، ففي الحواشي التي كُتبت شروحاتٌ وإجاباتٌ وجهودٌ ساهمت في جعل هذا
التراث التليد دائم التجدُّد والنهوض رغم التحدِّيات والصعاب، وكيف لا يكون ذلك
وكتاب الله المنزَّل على محمَّدٍ صلَّى الله عليه وسلَّم هو محور جدِّها واجتهادها
ودرسها ودراستها.
Osmanlı devleti zamanında ilmî hareketler, Arap dili ve onunla ilgili
ilimlerden uzak değildi. Arap diline gösterilen önemin temel saiki,
Kur’an-ı Kerim ve İslam Şeriatı’nın öğrenimine karşı duyulan şiddetli
arzudur. Bu dönemde Osmanlı âlimlerinin kaleme aldığı eserler, onların
Arap diline dair derin vukûfiyetlerine işaret etmektedir. Şeyhülislam
Batumlu Mirza Mustafa Efendi’nin elimizdeki Haşiye’si de mezkûr
âlimlerinin edebî ve dilsel kültürlerinin derinliğiyle onların Arap Dili
ilimlerindeki otoritelerini göstermektedir. Neticede, bu dönemde yaşamış
âlimler, tüm gayretlerini –muhakkik âlimlerin, her ilimde benimsenmesi
mümkün olan metodlarını takip ederek- Kur’an’ı Kerim’in üslûbunun
ortaya konulmasına ve ayetlerdeki dilsel yapının açıklanmasına sarf
etmişlerdir.
The Scientific movements in the time of Ottoman
Caliphate was not far from Arabic Language and its’ sciences. The main reason
of this issue is severe desire of teaching and learning the Holy Quran and
Islamic Law.
There are a lot of Scholars who dominant
on Arabic Language and its’ Sciences in this period for the important duties in
the Caliphate. For example, the
annotation belongs to Mirza Mustafa Efendi from Batumi shows the intellectual
degree of that times’ Scholar in the literary and culture and domination of
Arabic Language Topics.
In conclusion, the Scholars who lived in
this era, focused all their attention and the efforts to on to explain the
orbit of the Qur’anic Text and its’ meanings of the verses’ structure in terms
of language.
Konular | Dilbilim |
---|---|
Bölüm | Makale |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2017 |
Gönderilme Tarihi | 11 Mayıs 2017 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 1 Sayı: 1 |
Akademik-Us Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.