Hubeyş et-Tiflîsî’nin Vücûhu’l-Kur’ân Adlı Eseri

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 125 - 154, 05.10.2018

Fikri Güney

Öz

Çalışmamız Tiflisli Hubeyş b. İbrâhîm b. Muhammed’in Fars
dilinde kaleme aldığı ve Anadolu’da telif edilen en eski İslami eserlerden biri
olan“Vücûhu’l-Kur’ân”ını tanıtmayı, Kur’ân ilimleri ve Arap Dili alanlarındaki
yerini incelemeyi amaçlamaktadır. İlgili literatür ve alan çalışmalarında
mutlaka kaydedilmiş olmasına rağmen içeriği üzerinde yok denecek kadar çalışma
olması konunun dikkat çekici yönünü oluşturmaktadır. Çok anlamlı Kur’ân
kelimelerini inceleyen ve bağlı olduğu ilim dalıyla aynı ismi taşıyan “Vucûhu’l-Kur’ân”ın
kapsam ve metodu, benzer eserlerle karşılaştırmalar yapılmak suretiyle
belirginleştirilecek, dine bakışla dil seçkileri arasındaki etkileşim tespit
edilmeye çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Kur’ân, Arap Dili, Sözlük, Vücûh, Hubeyş et Tiflisi

Kaynakça

• Kur’ân- Kerîm Ateş, Ahmet, “Hicrî VI-VIII. (XII-XIV) Arasında Anadolu’da Farsça Eserler”, Türkiyat Mecmuası, I-VIII, C. 8 , Sayı 2 , Oca 1945. Buhârî, Ebû ‘Abdillâh Muhammed b. İsmail, “Sahîh-u’l-buhârî” Çağrı Yayınları, I-VIII, Fedâilu’l-Kur’ân, 6; Müsâfirûn, 276; Et-Tiflisî, Ebü’l-Fazl Bedîüzzamân Kemâlüddîn Hüseyn Hubeyş b. İbrâhîm b. Muhammed, Vücûhu Kur’an adlı eserinin mukaddimesi, (Tahkik: Mehdi Muhakkik), 1340. Fîrûzâbâdî, Ebu’t-Tahir, Mecduddin Muhammed b. Yakub b. Muhammed, Besa’iru zevi't-temyîz fî letâ’ifi'l-kitabi'l- ‘azîz, Dâru’l-Kutubi’l-Mısriyye, Kahire, nşr. Muhammed Ali en-Neccar 1383-1 3891, ve Abdülhallm et-Tahavi Kahire 1390/ 1970ı 963- 1969, I-VI, V/166-167; Katip Çelebi, Hacı Halife Mustafa b. Abdillah, Keşfu’z-Zunûn ‘an esâmi’l-Kutub ve’l-funûn, I-II, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1941. İbni Manzûr, Ebu’l-Fadl Muhammed b. Mukrim b. Ali b. Ahmed, Lisanu’l-arab, I-XVIII, Beyrut, 2002; İbnu’l-Esîr, Mecduddîn Ebu’s-Se ‘âdât, el-Mubârek b. Muhammed el-Cezerî, en-Nihâye fî garîbi’l-hadîs, I-V, (thk. Tâhir Ahmed Zâvî- Mahmud Muhammed et-Tenâhî), Beyrut, 1965. İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahmân b. Ali b. Muhammed, Nüzhetü’l-aʿyüni’n-nevâẓir fî ʿilmi’l-vücûh ve’n-neẓâʾir, (Thk. M. Abdülkerîm Kâzım er-Râzî Beyrut 1404/1984, 1405/1985. İzgi, Cevat, “Hubeyş et-Tiflîsî” DİA,1998, XVIII. Mukâtil b. Süleymân, Ebü’l-Hasen b. Beşîr el-Ezdî el-Belhî, el-Vücûh ve’n-Nazâir, (Neşr. Ali Özek,) İstanbul 1993 Asım Efendi, Kâmûs Tercümesi: ei-Okyânusu’l-basît fî tercemeti’l-Kâmûsi’l-muhît, I-III Özek, Ali, “Kur’ân’da İlmu’l-vucûh ve’n-Nazâir” Kur’ân ve Tefsir Araştırmaları III, İstanbul 2002. er-Râgıb el-İsfahânî, Ebü’l-Kāsım Hüseyn b. Muhammed b. el-Mufaddal, Müfredâtü elfâẓi’l-Ḳurʾân (el-Müfredât fî ġarîbi’l-Ḳurʾân), tsz. Zavalsız, Halit, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 2015, cilt: IV, sayı: 4, s. 63-92.