Turgut Özal's Leadership Style: Examining Özal's 1983 TRT Election Speech Using Discourse Analysis Method

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 16, 95 - 108, 23.10.2023

Doğukan Beykoz , Ahmet Tuncay Erdem

Öz

Election speeches on TRT are very effective regarding Turkey's political history and election processes. TRT election speeches, which offer the opportunity to address the majority of the society more quickly, effectively, simultaneously, and more widely, were also considered very important for political party leaders, and it was assumed that they would affect voter behavior and therefore election results. In this study, the discourse analysis of the election speech of Turgut Özal, who left his mark in the 80s Turkey, first as a political party leader, then the prime minister, and finally as the president, was made on TRT in the 1983 elections. Based on the discourse he used in his election speech, the answer to the question "Which leadership style does Turgut Özal have?" is sought. In the study, the discourse analysis method, a qualitative research method, was applied and, the obtained data were analyzed with the Voyantools analysis program. As a result of the analysis carried out, it was examined for what purpose the words were said and inferences were made within the scope of the purpose of saying. As a result of the discourses used by Turgut Özal, it has been determined that he has visionary and servant leadership styles.

Anahtar Kelimeler

TRT Election Speeches, Discourse Analysis, Turgut Özal, Leadership

Turgut Özal’ın Liderlik Tarzı: Özal’ın 1983 TRT Seçim Konuşmasının Söylem Analizi Yöntemiyle İncelenmesi

Öz

TRT’de yapılan seçim konuşmaları, Türkiye’nin siyasi tarihi ve seçim süreçleri açısından oldukça etkili olmaktadır. Toplumun büyük kesimine daha hızlı, etkin, aynı anda ve daha yaygın bir şekilde hitap etme olanağı sunan TRT seçim konuşmaları, siyasi parti liderleri açısından da oldukça önemsenmiş, seçmen davranışlarını ve dolayısıyla seçim sonuçlarını etkileyeceği göz önünde bulundurulmuştur. Bu çalışmada, Türkiye’nin 80’li yıllarına damgasını vuran öncelikle bir siyasi parti lideri ardından başbakan ve son olarak cumhurbaşkanı olan Turgut Özal’ın 1983 seçimlerinde TRT’de yaptığı seçim konuşmasının söylem analizi yapılmıştır. Seçim konuşmasında kullandığı söylemden yola çıkarak, “Turgut Özal hangi liderlik tarzına sahiptir” sorusuna cevap aranmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi olan söylem analizi yöntemi uygulanmış olup elde edilen veriler Voyantools analiz programıyla analiz edilmiştir. Gerçekleştirilen çözümleme sonucunda çıkan kelimelerin hangi amaçla söylendiği irdelenerek, söyleniş amacı kapsamında çıkarsamalarda bulunulmuştur. Turgut Özal’ın kullandığı söylemler sonucunda vizyoner ve hizmetkâr liderlik tarzlarına sahip olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

TRT Seçim Konuşmaları, Söylem Analizi, Turgut Özal, Liderlik

Kaynakça

• Ahmed, G. ve Al Amiri, N. (2022). The transformational leadership of the founding leaders of the United Arab Emirates: Sheikh Zayed Bin Sultan Al Nahyan and Sheikh Rashid Bin Saeed Al Maktoum. International Journal of Technology, Innovation and Management (IJTIM), 2(1).
• Aksel, İ. (2008). Liderlik teorileri. In Serinkan, C. (Ed.), Liderlik ve Motivasyon, Geleneksel ve Güncel Yaklaşımlar, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Altan, C. (2005). Genel seçimler-yerel seçimler ilişkisi (1983-2004). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(12), 174-190.
• Atmaca, A. E. (2023). Economy based foreign policy understanding and implementation of Turgut Özal (1983-1993). (Master Thesis). Middle East Technical University,
• Bakker, A. B., Hetland, J., Olsen, O. K. ve Espevik, R. (2022). Daily transformational leadership: A source of inspiration for follower performance? European Management Journal.
• Balay, R., Kaya, A. ve Yılmaz Geçdoğan, R. (2014). Eğitim yöneticilerinin hizmetkâr liderlik yeterlikleri ile farklılıkları yönetme becerileri arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 229-249.
• Baykal, Ö. (2019). Türkiye’de siyasetin konsolidasyonu: Turgut Özal dönemi. Akademik Hassasiyetler, 6(12), 143-179.
• Bektaş, Ç. (2016). Liderlik yaklaşımlari ve modern liderden beklentiler. Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi 48.
• Büyükduman, D. (2022). Televizyon reklamlarinda eleştirel söylem analizi: Kasap döner reklam filmi incelemesi. Spor, Eğitim ve Çocuk, 2(2), 67-97.
• Chau, K. Y., Zheng, J., Yang, D., Shen, H. ve Liu, T. (2023). Contingency approach for tourism industry: The application of China model in crisis management during the outbreak and pandemic of COVID-19. Journal of China Tourism Research, 19(2), 133-154.
• Çağlar, İ. (2004). İktisadi ve idari bilimler fakültesi öğrencileri ile mühendislik fakültesi öğrencilerinin liderlik tarzına ilişkin eğilimlerinin karşılaştırmalı analizi ve Çorum örneği. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi(2), 91-108.
• Çalışal, S. ve Yücel, L. (2019). Hizmetkar liderlik: Refik Saydam örneği. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 6(3), 167-172.
• Çavuşoğlu, H. (2022). 1983 Genel Seçimleri ve Anavatan Partisi. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 8(1), 77-86.
• Çelik, V. (1997). Eğitim yönetiminde vizyoner liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 12(12), 465-474. Demircioğlu, E. C. (2015). Karizmatik Liderliğin Yönetsel Açıdan Değerlendirilmesi Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 53.
• Derin, N. ve Demirel, E. T. (2010). Kurum İmajının Kurum Kimliği Açısından Açıklanabilirliği: İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 13(2), 155-193.
• Duyan, E. ve Van Dierendonck, D. (2014). Hizmetkar liderliği anlamak: Teoriden ampirik araştirmaya doğru. Istanbul Journal of Sociological Studies(49).
• Dündar, L. (2016). Özal Dönemi Türk Dış Politikasında Turgut Özal’ın Kişisel Özelliklerinin Rolü. Atatürk Yolu Dergisi, 15(58).
• Erdem, A. T. (2021a). Yıkıcı liderliğin örgütsel sapmaya etkisinde örgütsel sinizmin rolü: Konya ili gıda sektöründe bir uygulama. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(Toplum & Siyaset), 159-172.
• Erdem, A. T. (2021b). Ethical leadership, service innovation and psychological capital interaction: A research in Nevşehir hotel sector. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 515-532.
• Ersan, E. (2020). Vizyoner Liderlik Özellikleriyle Mustafa Necati Bey. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(Özel Sayı-1), 58-64.
• Eştürk, Ö. (2006). Türkiye'de Liberalizm: 1983-1989 Turgut Özal Dönemi Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı.
• Fındıkçı, İ. (2009). Hizmetkar Liderlik Bir Gönül Yolculuğu. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Gaytancioğlu, K. (2016). “Batı’ya Doğudan da Gidilir”: Pragmatist Bir Siyasal Lider olarak Turgut Özal. Paper presented at the International Turgut Özal Congress on Business Economics and Political Science PROCEEDINGS E-Book I: Political Science and International Relations.
• Genç, N. (2005). Yönetim ve organizasyon: Çağdaş sistemler ve yaklaşımlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Greimel, N. S., Kanbach, D. K. ve Chelaru, M. (2023). Virtual teams and transformational leadership: An integrative literature review and avenues for further research. Journal of Innovation & Knowledge, 8(2), 100351.
• Güney, S. (2012). Liderlik: Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Güngör, S. (2021). Siyasal dilde metafor kullanimi: Devlet Bahçeli’nin örnek metinlerinin söylem analizi. Milliyetçilik Araştırmaları Dergisi, 3(1), 107-141.
• Hermond, D. (2006). Ethical Leadership Is Not Optional: How LPPs can Help. International Journal Of Scholarly Academic Intellectual Diversity-Electronic, 4.
• İzmirli, R., Gökbunar, R. ve Özer, B. (2015). Dönüşümcü bİr Lider Olarak Turgut Özal. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(42).
• Kaya, Ç. (2002). Liderler: Liderliğe giden yollar. Beta Yayınları, İstanbul, 1.
• Keskin, Y. (2002). Türk Siyasal Hayatında Bir Karizmatik Lider Örneği: Turgut Özal. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı Siyaset ve Sosyal Bilimler Bilim Dalı.
• Keskin, Y. Z. ve Akın, G. (2022). Reservation Discussions in Turkey During The Governments of Prime Minister Turgut Özal. Erzincan University Journal of Social Sciences Institute, 67-85.
• Kim, J. J., Waldman, D. A., Balthazard, P. A. ve Ames, J. B. (2023). Leader self-projection and collective role performance: A consideration of visionary leadership. The Leadership Quarterly, 34(2), 101623.
• Kizilkaya, N. (2023). Malatya Yerel Basininda Başbakan Ve Cumhurbaşkani Turgut Özal’in Malatya Ziyaretleri. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İNİF E-Dergi), 8(1), 206-219.
• Koçel, T. (2003). Isletme yöneticiligi. Ankara: Beta Yayıncılık.
• Köseoğlu, D. (2019). Liderlik tiplerinin insan kaynakları yönetimini algılamaya etkisi: yerel yönetimlerde insan kaynakları yöneticileri üzerinde bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Kusumawati, E. (2023). Analysis of the relationship between the school principal's visionary leadership and kindergarten teachers' performance. Journal of Innovation in Educational and Cultural Research, 4(1), 89-97.
• Laçiner, S. (2009). Turgut Özal period in Turkish foreign policy: Özalism. USAK Yearbook of Politics and International Relations(2), 153-205.
• Merdan, E. (2022). Etik liderliğin politik davraniş üzerine etkisinde işyeri maneviyatinin aracilik rolü. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 38-52.
• Öniş, Z. (2004). Turgut Özal and his economic legacy: Turkish neo-liberalism in critical perspective. Middle Eastern Studies, 40(4), 113-134.
• Özkalp, E. (2003). Örgütsel davraniş: Anadolu Universitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları Yayın No: 782.
• Özkan, N. (2007). Seçim kazandiran kampanyalar Türkiye ve dünyadan örneklerle. İstanbul: MediaCat Yayınları.
• Şener Balıkçıoğlu, E. (2018). Mizah dergilerinde siyasal lider temsilleri: Gırgır dergisi ve Turgut Özal örneği (1983-1989). (Yüksek Lisans Tezi), Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı.
• Takay, B. ve Tüzün, İ. K. (2015). Kadın girişimciler Schumpeter’in girişimcisi olursa. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 249-259.
• Topuz, H. (1991). Siyasal Reklamcılık Dünyadan ve Türkiye'den Örneklerle. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Tunçer, P. (2011). Örgütsel değişim ve liderlik. Sayıştay Dergisi(80), 57-84.
• Tutar, H. ve Erdem, A. T. (2020). Örnekleriyle bilimsel araştırma yöntemleri ve SPSS uygulamaları, 1. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Türkoğlu, H. ve Kahraman, Y. (2016). Türk işadamlarinin yurtdişina açiliminda dönüşümcü bir lider olarak Turgut Özal. International Turgut Özal Congress on Business Economics and Political Science PROCEEDINGS E-Book II: Business and Economics, 112.
• Uluç, A. V. (2014). Liberal-muhafazakar siyaset ve Turgut Özal’ın siyasi düşüncesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(23), 107-140.
• Ulukök, E., & Merdan, E. (2022). Laissez-faire liderlik: Alanın bir haritasi ve bibliyometrik bir analiz/Laissez-faire leadership: A map of the field and a bibliometric analysis. Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi, 6(2), 371-396.
• Utomo, W. A., Udin, U. ve Haryono, S. (2022). Visionary leadership and employee quality in the public service sector. International Journal of Applied Economics, Finance and Accounting, 12(2), 31-37.
• Werhane, P. H. (2023). Women leaders in a globalized world. In Leadership, Gender, and Organization (pp. 255-273): Springer.
• Yıldız, M. L. (2019). Etik liderlik ve örgütsel adalet: iletişim tatmininin aracı rolü. İş Ahlakı Dergisi, 12(1), 75-112.