Economic analysis of apple production using dwarf rootstock, semi- dwarf rootstock and seedling in Antalya province

Yıl 2010, Cilt: 23 Sayı: 2, 127 - 135, 01.12.2010

F. Aydoğmuş İ. Yılmaz

Öz

This study aimed to analyze input use, profitability and productiveness in apple production using dwarf rootstock (M9), semi- dwarf rootstock and seedling in Elmali County where more than 2/3 of apple production of Antalya is obtained. In the context of input use, labor, tractor, fertilizer and pesticide usage are studied. The most distinctive discrepancy in input use was that labor per unit area in apple production using dwarf rootstock was higher as much as 1/3 than that of the apple production using semi- dwarf rootstock and seedling. Apple yield and income where dwarf rootstocks are used was at least twofold higher than that of the others although the production system using dwarf rootstocks had the highest production cost. The profit indicators show that apple production using dwarf rootstocks is substantially increasing profit rate per unit area. Productivity analyzes showed that, in apple production using dwarf rootstock, not only land productivity but also labor productivity and capital productivity increased although more labor and capital is required. Total factor productivity shows that for 1 TL cost in apple production, the net return in enterprises for dwarf rootstock, semi- dwarf rootstock and seedling is 0.77, 0.05 and 0.012 TL, respectively.

Anahtar Kelimeler

Apple, Dwarf rootstock (M9), Input use, Production cost, Profitability, Productivity

Antalya ilinde bodur, yarı bodur ve çöğür anaç kullanılarak yapılan elma üretiminin ekonomik analizi

Öz

Antalya ilindeki elma üretiminin üçte ikisinden fazlasının elde edildiği Elmalı ilçesinde yürütülen bu araştırmada, bodur, yarı bodur ve çöğür anaç kullanılarak yapılan elma üretiminde girdi kullanımı, karlılık ve verimlilik analizlerinin yapılması amaçlanmıştır. Çalışmada girdi kullanımı kapsamında, işgücü, çeki gücü (traktör), gübre ve ilaç kullanım miktarları incelenmiştir. Girdi kullanımında en belirgin farklılık, bodur anaç ile elma yetiştiriciliğinde dekara kullanılan işgücü miktarının, yarı bodur ve çöğür anaç ile elma yetiştiriciliğine göre 1/3 oranında daha fazla olmasıdır. En masraflı yetiştiricilik olmasına karşın, bodur elma anacının kullanıldığı bahçelerdeki elma verimi ve geliri, diğerlerinin en az iki katı düzeyindedir. Kar göstergeleri ise, bodur anaç kullanılarak yapılan elma yetiştiriciliğinin birim alandan elde edilen kar düzeyini büyük ölçüde artırdığını ortaya koymaktadır. Yapılan verimlilik analizleri, bodur anaç kullanılarak yapılan elma yetiştiriciliğinde, alan verimliliğinin yanı sıra, daha fazla işgücü gereksinimine rağmen işgücü verimliliğinin, daha fazla tesis masrafı (yatırım) gerektirmesine rağmen sermaye verimliliğinin daha yüksek olduğunu göstermektedir. Toplam faktör verimliliği değerleri de elma üretiminde 1 TL masraf karşılığı, bodur, yarı bodur ve çöğür elma anaçlarını kullanan işletmelerde sırasıyla, 0,77 TL, 0,05 TL ve 0,12 TL tutarlarında net karlar elde edildiğini göstermektedir

Anahtar Kelimeler

Elma, Bodur anaç, Girdi kullanımı, Maliyet, Karlılık, Verimlilik

Kaynakça

• Akçay Y, Akay M, Uzunöz M (1999) Tokat merkez ilçede yetiştirilen şeftali, elma ve vişnenin üretim maliyeti ve karlılığının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 156: 85–98.
• Bingöl Ş (1993) Meyve işleme sanayiinde girdi sorunları ve verimlilik. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, Ankara.
• Boehlje MD, Eidman VR (1983) Farm Management. John Wiley and Sons, New Jersey.
• Çardak E (1999) Karaman ilinde elma üretim işletmelerinin faaliyet sonuçları. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Çiçek A, Erkan O (1996) Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Tokat.
• Demircan V, Yılmaz H, Binici T (2005) Isparta ilinde elma üretim maliyeti ve gelirinin belirlenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi 11: 71- 80
• Demircan V, Yılmaz H (2005) Isparta ili elma üretiminde tarımsal ilaç kullanımının çevresel duyarlılık ve ekonomik açıdan analizi, Ekoloji Dergisi, 57: 15–25.
• Esin A, Bakır MA, Aydın C, Gürbüzsel E (2001) Temel Örnekleme Yöntemleri (Taro Yamane’den çeviri), Literatür Yayınları, İstanbul.
• Ergün ME, Osmanlıoğlu E, Erkal S, Şafak A, Gençtürk S, Yakut Y, Kaya A (1984) Üretimin yoğun olduğu yörelerde elma üretimi, değerlendirilmesi, maliyeti ile pazarlama sorunları üzerine araştırma. Atatürk Merkez Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Yayınları, Yalova.
• Gül M (2005) Toros Dağları geçit bölgelerinde elma üretiminin ekonomik analizi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Gül M (2006) Technical efficiency of apple fanning in Turkey: a case study covering Isparta, Karaman and Nigde provinces. Pakistan Journal of Biological Sciences 9: 601-605.
• Kıral T, Kasnakoğlu H, Tatlıdil F, Fidan H, Gündoğmuş E (1999) Tarımsal ürünler için maliyet hesaplama metodolojisi ve veri tabanı rehberi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• McConnell DJ, Dillon JL (1997) Farm management for Asia: A systems approach. FAO Farm Systems Manegement Series, Rome.
• Oğuz C (1995) Karaman ilinde elma üreticilerinin üretim ve pazarlama sorunları ve çözüm yolları üzerinde bir araştırma. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Cilt I, Adana, s. 40-43.
• Oğuz C (1997) Karaman ilinde elma üretim işletmelerinin ekonomik analizi. Türkiye Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu, Yalova, s. 305-312.
• Osburn DD, Schneeberger KC (1983) Modern agricultural management, a systems approach to farming. Second Edition, Reston Publishing Company, Virginia.
• Özkan B, Yılmaz İ (1999) Tek yıllık bitkiler için maliyet hesaplamaları: mevcut durum, sorunlar ve öneriler. Tarım Ekonomisi Dergisi 1999/4: 64-80.
• Pirinççioğlu N (1998) Tarım sektöründe verimlilik. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, Ankara.
• Sadoulet E, De Janury A (1995) Quantitative Development Policy Analysis. The Johns Hopkins University Press, Maryland.
• TUİK (2007) Türkiye İstatistik Kurumu, www.tuik.gov.tr, Erişim 3 Kasım 2009.
• Uçar İ (1986) Isparta yöresinde elma ve gülün üretim girdileri ve maliyetleri. TKB Konya Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü Yayınları, Konya.
• Yılmaz İ (1997) Tarım işletmelerinde sabit sermaye faiz masrafının hesaplanması. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 12: 187-194.
• Yılmaz S, Yılmaz İ (1998) Akdeniz Bölgesi ve Antalya ili tarım işletmelerinin başlıca özellikleri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 11: 137-148.
• Yılmaz İ, Kiracı MA, Özcomart D, Naz M, Çetin M (1998) Traktörlerde amortisman hesaplama yöntemlerinin karşılaştırılması. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 13: 207-216.
• Yılmaz İ, Yılmaz S (1999) Pamukta üretim maliyeti hesaplama yöntemlerinin karşılaştırılması. Tarım Ekonomisi Dergisi 1999/4: 43–52.
• Yılmaz İ, Dağıstan E, Koç B, Özel R (2003) Hatay ilinde projeli ve projesiz süt sığırcılığı yapan işletmelerin süt sığırcılığı üretim faaliyetlerinin ve faktör verimliliklerinin analizi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 16: 169-178.