Antalya İlindeki Kırmızı Akdeniz Toprakları ve Ana Materyallerinin Fe İçerikleri Arasındaki İlişkiler

Yıl 2009, Cilt: 22 Sayı: 1, 15 - 21, 01.06.2009

S. Altunbaş - M.sarı

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’nin batı Akdeniz bölgesinde yer alan Antalya ilindeki, Kırmızı Akdeniz Toprakları ve ana materyallerindeki Fe içerikleri belirlenmiştir. Antalya çevresindeki, farklı yükselti basamaklarında, toplam altı profilde çalışılmıştır. Profillerdeki Fe içerikleri varyans analizine tabi tutulmuş ve önemli bir ilişki bulunamamıştır. Toprak profillerinde, ana materyallerdeki Fe içeriği ortalama % 0,6 iken solum içerisindeki horizonların Fe içeriği ortalama % 2,6 civarında belirlenmiştir. Aynı zamanda profillerdeki kil tipinin kaolinit olması da bu toprakların sadece kireçtaşı ana kayasının ayrışması sonucu değil, aynı zamanda lateritik iklim bölgelerinde oluştuktan sonra, taşınarak Akdeniz’in farklı lokasyonlarına depolandığını ve gelişim sürecine devam ettiği teorisini desteklemektedir

Anahtar Kelimeler

Kırmızı Akdeniz Toprakları, Terra Rossa, Kireçtaşı, Fe İçeriği, Rüzgar Tozları

THE RELATIONSHIPS OF IRON CONTENTS BETWEEN RED MEDITERRANEAN SOILS AND ITS PARENT MATERIAL IN ANTALYA PROVINCE, TURKEY

Öz

In this research, Fe contents of Red Mediterranean soils and Fe contents of parent materials were determined in the west Mediterranean Region, Antalya, Turkey. Total six soil profiles were examined at the different elevations around Antalya. According to the variance analyses results, extractable Fe contents of profiles were not significantly different (p<0.01). The lowest Fe content in horizons obtained from C horizon. The Fe content of the solums at investigated soil profiles were found on average of 2.6 % and the Fe content of parent material were on average of 0.6 %. In addition, the existence of pressed clay material and kaolinite, in the soil profiles supports the theory that this soil was not formed wholly by the limestone weathering. They could be possibly developed in other location under the lateritic climatic conditions, transported and deposited in the present region.

Anahtar Kelimeler

Red Mediterranean Soils, Terra Rossa, Limestone, Fe content, Dust Eolian

Kaynakça

• Aguilar, J., 1993. Spanish Red Soils: Genesis, Micromorphology and Mineralogy, 2. International Meeting on ‘Red Mediterranean Soils’. Adana.
• Boero, V., and Schwertman, 1989. Iron Oxide Mineralogy of Terra Rossa and its Genetic Implications. Geoderma. Volume 44, Issue 4, September 1989, Pages 319-327.
• Bouyoucos, G.J., 1955. A Recalibration of the Hydrometer Method for Making Mechanical Analysis of the Soils, Agronomy Journal 4(9):434.
• Bronger, J.E., and Kalk, E., 1984. Mineral Weathering Clay Mineral Formation and Rubefication of Terrae Calcis in Slovakia- A Contribution to Paleoclimatic Evidence of Limestone Rothlehm (Terra Rossa) in Central Europe. Catena. Volume 11, Issues 2-3, August 1984, Pages 115-132.
• Brimhall, G.H., Lewis, C.J., Ague, J.J., Dietrich, W.E., Hampel, J., Teaque, T. and Rix, P., 1988. Metal Enrichment in Bauxites by Deposition of Chemically Mture Eolian Dust. Nature 333, pp:819-824. Full Text via Cross Ref.
• Durn, G., Ottner, F., and Slovenec, D., 1999. Mineralogical and Geochemical Indicators of The Polygenetic Nature of Terra Rossa ın Istria, Croatia. Geoderma. Volume 91, Issues 1-2, August 1999, Pages 125-150.
• Güzel, N., Dinç, U., Kapur, S. and Özbek, H., 1977. Bazı Kırmızı Akdeniz Toprak Profillerinin Kil İçerikleri ile K.D.K. Arasındaki İlişki. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, 8. s:257-279 Adana.
• Jackson, M.L., 1967. Soil Chemical Analysis. Prentice Hallof India Private. New Delhi.
• Jackson, M.L., 1975. Soil Chemical Analysis Adv. Course Dept. Soil Sci. Madison, Wisconsin U.S.A.
• Karaman, C. ve Kapur, S., 1991. Akdeniz Bölgesi Otokton Terra Rossalarının Oluşumunda Ana Kayanın Etki Düzeyinin Araştırılması. Mahmut Sayın Kil Mineralleri Sempozyumu, Çukurova Üniversitesi Toprak Bölümü, Adana.
• Khadkikar, A.S. and Basaviah, N., 2004. Morphology and Mineralogy and Magnetic Susceptibility of Epikarst- Terra Rossa Developed in Late uaternary Aeolianite Deposits of Southeastern Sauroshtra, India. Geomorphology. Volume 58, Issues 1-4, 1 March 2004. Pages 339-355.
• Macleod, D.A., 1980. The Origin of te Red Mediterranean Soil in Epirus, Greece. J.Soil Sci., 31: 125-136.
• Mee, A.C., Bestland, E.A. and Sponner, N.G., 2004. Age and Origin of Terra Rossa Soils in Coonawarra Area of South Australia. Geomorphology. Volume 58, Issues 1-4, 1 March 2004, Pages 1-25.
• Nihlen, T. and Olson, S., 1995. Influencef Eolioan Dust on Soil Formation in the Aegean Area. Z. Geomophol. 393, pp: 341-361. AbstractGeobase.
• Olson, C.G., Ruhe, R.V. and Mausbach, M.J., 1980. The Terra Rossa Limestone Contact Phenomena in Karst, Southern Indiana. Soil Scı. Soc. Am. J. 44, pp 1075-1079.
• Pan, G., Ran, W. and Yuan, D., 1993. Red Soils in the Karst Region s.w. China. 2nd International Meeting on Red Mediterranean Soils, p: 6-8, Adana.
• Sarı, M., 1982. Mersin Silifke Kıyı Şeridi Arasında Yer Alan Karstik Toprakların Oluşu, Önemli Fiziksel, Kimyasal ve Mineralojik Özellikleri ile Sınıflandırılması Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Anabilimdalı Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Sarı, M., Dinç, U. and Şenol, S., 1986. Karstik Toprakların Oluşu, Önemli Fiziksel, Kimyasal ve Mineralojik Özellikleri ile Sınıflandırılması. Toprak İlmi Derneği 9. Bilimsel Toplantısı, Yayın No:4. Ankara.
• Simonson, R.W., 1995. Airborne dust and its Significance to Soils. Geoderma 65, pp: 1-43. Abstract.
• Soil Survey Division Staff, 1993. Soil Survey Manual. Soil Conservation Service, U.S. Department of Agriculture Handbook 18.
• Soil Survey Staff 2006. Keys to Soil Taxonomy, Tenth Eddition, Reccomended citation: Soil Survey Staff, 2006. USDA-Natural Resources Conservation Service, Washington DC.
• Torent, J. and Cabedo, A., 1986. Sources of iron oxides in reddish brown soil profiles from calcarenites in southern Spain. Geoderma. Volume 37, Issue 1, February 1986, Pages 57-66.
• Yaalon, D.H., 1997. Soils in the Mediterranean Region What Makes Them Different? Catena. Volume 28, Issues 3-4, February 1997, Pages 157-169.
• Yassoglou, N., Kosmas, C. and Moustakes, N., 1997. The red soils, their origin, properties, use and management in Greece. Catena. Volume 28, Issue 3-4, Pages 261-278.