Türkiye’de Seracılık İşletmelerinde Çok Yıllık Bitkilerde Muhasebe Uygulama Sorunları ve Çözüm Önerileri

Yıl 2007, Cilt: 20 Sayı: 2, 253 - 259, 01.12.2007

N. Tetık

Öz

Türkiye’de seracılık işletmeciliği 1950’lerden sonra başlamış ve 1970’li yılların sonundan itibaren de hızlı bir gelişme eğilimi göstermiştir. Günümüzde meyve, sebze ve süs bitkilerinde örtüaltı yetiştiriciliği yaygın bir şekilde yapılmaktadır. Seralarda yetiştirilen bitkilerin çoğunluğu yıllık ve az bir kısmı ise çok yıllıktır. Çok yıllık bitkilerin ömürleri 2-8 yıl arasında değişmektedir. Bu bitkilerin yetiştirilme maliyetleri ürün alınıncaya kadar geçen sürede yapılan harcamalardan oluşur. Bu harcamalar; fide, bitki soğanları, kimyasal ilaçlar ve gübreler vb gibi direkt ilk madde ve malzeme giderleri, esas üretim gider yerlerinde çalışan işçiler için ödenen normal ve fazla çalışma ücretleri, yemek, sosyal güvenlik primleri vb gibi direkt işçilik giderleri ile endirekt malzeme ve işçilikler, elektrik, su, bakımonarım, haberleşme, sigorta, amotisman vb gibi genel üretim giderleridir. Söz konusu yetiştirme maliyetlerinin aktifleştirilmesi ve bitkinin ekonomik ömür süresince amortismana tabi tutulması gerekir. Bu çalışmada çok yıllık bitkilerin değerlemesi, aktifleştirilmesi ve amortisman ayırma işlemlerinde karşılaşılan muhasebe uygulama sorunları tesbit edilmiş ve çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır. Çalışmada araştırma yöntemi olarak panel yöntemi uygulanmıştır. Akdeniz Üniversitesinin ilgili birimleri, işletmelerin sahipleri ve muhasebeden sorumlu yetkilileri ve muhasebecilerden oluşan panel grubu üyeleri; ülkemizde çok yıllık bitkilerin muhasebe uygulamalarında bir örnekliğin olmadığını ifade etmişlerdir. Çalışmada yapılan araştırma ve incelemeler sonucunda bir tarım işletmesi olan seracılık işletmelerinde çok yıllık bitkilerin değerleme,aktifleştirme ve amortisman konusunda hem yasal düzenlemelerin hem de tek düzen hesap planının yeterli olmadığı tepit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Seracılık İşletmeleri, Çokyıllık Bitkiler, Muhasebe Problemleri, Değerleme, Aktifleştirme

A STUDY ON DETERMINATION OF ACCOUNTANCY APPLICATIONS’ PROBLEMS OF PER ANNUAL PLANTS IN THE GREENHOUSE ENTERPRISES AND SOLUTIONS IN TURKEY

Öz

Greenhouse plant production in Turkey started in 1950’s and rapidly increased after 1970’s.Various groups of plants such as vegetables, flowers and some fruits are commonly cultivated in the greenhouse nowadays. Most of the crops grown in the greenhouses are annuals and a limited number of them are per annuals. Economic life span of per annuals varies from 2 to 8 years. Production costs of these plants consist of all the expenses until harvesting period. These expenses include; starting materials such as seedlings, irrigation systems, pesticides, fertilizers along with labor costs, food, social security payments, which are all considered direct expenses beside indirect ones which include electricity, water, maintenance, communication, insurance so on. All these expenses should be activated and kept into depreciation during economical cultivation period of the plants.
The purpose of this study was to determine the problems encountered during the valuation, activation and depreciation separation of the per annual greenhouse plants and also to suggest legitimate solutions.
Panel method was used in this study. The panel group was formed by related units of Akdeniz University, owners and associated bookkeepers of the greenhouse enterprisers and accountants. The group indicated that there was not any valid example of accountancy application to per annual greenhouse plants, so far. In this paper as a result of the research and investigations conducted it is found that neither the legal regulations nor the uniform account plans are enough in the capitalization and depreciation of per annual plants in the green house enterprises which is a form of agricultural enterprises.

Anahtar Kelimeler

Greenhouse Enterprises, Per Annual Plants, Accounting Problems, Valuation, Activation

Kaynakça

• Akdogan N. and Sevilengül O., 2000. Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebligine Göre Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulamasi. Gazi Kitapevi Ankara
• Baktir I., 2003. Developments in the greenhouse technologies in Turkey: Its spesific problems and solutions. Greenhouse Technologies, Conference Proceedings, November 5, Amsterdam, RAI Europoint, The Netherland: 25-28
• Bayçin Korkut A., 1998. Çiçek Yetistirilicig. Hasad Yayincilik, Istanbul
• Deran A., 2005. Meyve Bahçelerinde Maliyetlerin Muhasebe Kurami Çerçevesinde Hesaplanmasi Ve Uygulamalari, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
• Die (Devlet Istatistik Enstitüsü). 2003
• Erdamar C., 1985. Tarim Isletmeciliginde Muhasebe Düzeni. Istanbul Üniversitesi Yayin No:3343, Istanbul
• Ertoy N., 2003. Antalya’da Örtüaltinda Erkenci Seftali Yetistirme Olanaklarinin Arastirilmasi. Basilmamis Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya
• Gubbuk, H., Pekmezci, M. and Erkan, M., 2004. M. Production Potential Of Cavendish Cultivars (Musa Spp. Aaa) Under Greenhouse And Field Conditions In Subtropical Areas Of Turkey. Acta Agriculture Scandinavica, Section B- Plant Soil Science, 54 (4): 249-253
• Meigs R. F., Meigs M. A., Bettner M. and Whittington R., 1996. Accounting: The Basis For Business Decisions Tenth Edition. The Mc Graw-Hill Companies Inc., New York
• Needles B. E., Powers M., Milss S. K. and Anderson H. R., 1999. Principles Of Accounting. Hougtton Mifflin Company, Boston
• Pekdemir R., Selvi Y., 2004. Örneklerle Enflasyon Düzeltmesi Muhasebesi (5024 Sayili Kanun). Antalya SMMM Odasi Yayin No:1, Antalya
• Robinson J.C., 1996. Bananas And Plantains. Cabi Publishing, New York Tetik N., (2002). Seracilik Isletmelerinde Çok Yillik Bitkilerde Ve Özel Maliyet Bedelinde Yeniden Degerleme Uygulamasi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayi: 14, Nisan 2002: 68-73
• Tetik N. 2002. Sera Çiçekçiligi Isletmelerinde Muhasebe: Antalya’daki Isletmeler Üzerine Bir Arastirma, Gazi Kitapevi, Ankara
• Titiz S., 2004. Modern Seracilik: Yatirimciya Yol Haritasi. ANSIAD (Antalya Sanayici Ve Isadamlari Dernegi), Antalya
• Uzun I. H., 2003. Seralarda Sik Dikim Asma Yetistiriciliginin Erkencilik, Verim Ve Kaliteye Etkisi. Proje No: Togtag-2230, Antalya Depreciation List, http://www.Muhasebenet.Net/Amortismanoranlari.Htm, 15.08.2006
• T.K.B. Antalya Il Müdürlügü, Örtüalti Gül Yetistiriciligi 2004-2005 Dönemi Maliyet Cetveli TMS Türkiye Muhasebe Standartlari TFRS, 2006, TMSK Yayinlari-1, Grup Matbaasi, Ankara Türkiye Muhasebe Standartlari, 2001. TÜRMOB Yayinlari-166, Ankara. International Accounting Standards 41. Agriculture International Accounting Standards 16: Property, Plant, and Equipment
• V.U.K http://www.sendika.org/yazi.php?yazi_no=5957, 17.10.2006
• http://www.muhasebenet.net/amortismanoranlari.htm, 15.08.2006