Farklı Organik Gübrelerin Adaçayı (Salvia fructicosa Mill.)’nın Uçucu Yağ Oranı ve Bitki Besin Maddeleri İçeriğine Etkileri

Yıl 2007, Cilt: 20 Sayı: 1, 105 - 110, 01.06.2007

İ. Kocabaş İ. Sönmez H. Kalkan M. Kaplan

Öz

Farklı organik gübrelerin ve kombinasyonlarının adaçayı (Salvia fructicosa Mill.) bitkisinde besin içeriğine ve uçucu yağ miktarına etkisinin incelendiği bu çalışmada sığır gübresi, koyun gübresi ve tavuk gübresi kullanılmıştır. Yetiştiricilik sonunda N, P, K, Mg, Fe, Zn, Mn, Cu ve uçucu yağ içerikleri belirlenmiş ve değerlendirilmiştir. Bitkilerin besin elementleri içeriklerine organik gübre uygulamaları farklı etkilerde bulunurken uygulamaların etkisi istatistiksel olarak % 1 düzeyde önemli bulunmuştur. Uçucu yağ içerikleri organik gübre uygulamalarıyla artmış ve en fazla uçucu yağ % 2.9 ile tavuk gübresi - koyun gübresi karışımdan elde edilmiştir. Sonuç olarak tıbbi-aromatik bir bitki olan adaçayı bitkisinde besin maddesi miktarları ve uçucu yağ içerikleri organik gübre uygulamalarıyla artmış ve bitki gelişimine olumlu etkilerde bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Adaçayı, Uçucu Yağ, Organik Gübre

The Effects of Different Organic Manure Applications on Essential Oil Ratio and Nutrient Contents of Sage (Salvia fructicosa Mill.)

Öz

In this study, the effects of different organic manure applications on essential oil and nutrient contents of sage (Salvia fructicosa Mill.) were investigated, manures were cattle, sheep and poultry manure. At the end of the growth; N, P, K, Mg, Fe, Zn, Mn, Cu and essential oil contents were analyzed and evaluated. While the effects of organic manure applications were found different in nutrient contents, they were statistically important (p<0.01). The essential oil contents increased with organic manure applications and the highest values were found in Poultry Manure + Sheep Manure (2.9%) applications. As a result, the nutrient and essential oil contents of sage increased with organic manure applications and had positive impressions on plant growth.

Anahtar Kelimeler

Sage, essential oil, organic manure

Kaynakça

• Anonymous, 1978. Torf fur Gartenbau und Landwirtschaft (DIN 11542).
• Anonymous, 1982. Methods of Soil Analysis (Ed. A.L. Page). Number 9, Part 2, Madison, Wisconsin, USA, 1159 pp.
• Ayanoğlu, F. ve Özkan, C.F. 2000. Tıbbi Adaçayı (Salvia officinalis L.) Çeliklerinde kök Oluşumu ve Gelişimi Esnasında Mineral Element Konsantrasyonunda Meydana Gelen Değişiklikler ve IBA Etkisi, Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 24: 677-682.
• Baydar, H., 2005. Tıbbi, Aromatik ve Keyf Bitkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi Yayın No. 51, S: 77. Isparta.
• Bayrak, A. ve Akgül, A. 1987. Composition of Essential Oils from Turkish Salvia Species. Phyiochemistry, Vol. 26. No. 3,pp. 846-847. Priled in Great Britain.
• Bayram, E., 2001. Batı Anadolu Florasında Yetişen Anadolu Adaçayı (Salvia Fruticosa Mill.)’nda Uygun Tiplerin Seleksiyonu Üzerinde Araştırma. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 25: 351-357.
• Bektaşoğlu, S., 2006. Uçucu Yağlar.T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi.Ankara.
• Black, C. A., 1957. Soil-Plant Evliya, H., 1964. Kültür Bitkilerinin Beslenmesi. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları, Sayı:10.
• Black, C. A. 1965. Methods of Soil Analysis Part 2, Amer. Society of Agronomy Inc., Publisher Madisson, Wilconsin, U.S.A., 1372-1376.
• Bouyoucos, G.J. 1955. A Recalibration of the Hydrometer Method for Making Mechanical Analysis of the Soils, Agronomy Journal 4 (9): 434.
• Catsiotis, S. and Iconomou, N.G., 1984. Qulitative and Quantitative Comparative Gas- LiquidChromatographic Analysis of the Essential Oil of Salvia Triloba Grown in Grece.Pharm. Acta Helv., 59, N.1, 29-32.
• Ceylan, A., 1997. Tıbbi Bitkiler –II (Uçucu Yağ İçerenler), Ege Üniversitesi Zirat Fakiltesi Yayın No: 481, S:225–257. Bornova-izmir.
• Davis,P.H., 1982. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Vol. 7. Univ. Pres. Edinburgh
• Evliya, H., 1964. Kültür Bitkilerinin Beslenmesi, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Sayı: 10.
• Gabriel, A., 1996. Etherischöl-Untersuchungen an Salvia triloba L. Windsammlungen aus der Westtürkei. Justus-Liebig Universitat Gieben. Instutut für Pflanzenbau und Pflanzenzüchtung I. Giessen.
• Guenther, E., 1975. The Essential Oils; Vol. 2: Huntington, New York Robert E. Krieger, Publishing Co., 264-265
• Jackson, M.L., 1967. Soil Chemical Analysis. Prentice Hall of India Private Limited, New Delhi.
• Jones, J., Benton, J., Wolf, B. and Mills, H.A., 1991. Plant Analysis Handbook of Plant Analysis and İnterpretation guide. Micro-Macro Publishing, Inc.,183 Paradise Blvd, Suite 108, Athens, Georgia 30607 USA, 213pp.
• Kacar, B., 1972. Bitki ve Toprak Kimyasal Analizleri. II. Bitki Analizleri, Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayın No: 453.
• Kacar, B. ve Kovancı, İ. 1982. Bitki, Toprak ve Gübrelerde Kimyasal Fosfor Analizleri ve Sonuçlarının Değerlendirilmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Yayınları No: 354.
• Kacar, B., 1990. Gübre Analizleri. Ankara Üniv. Ziraat Fak. ISBN 975- 7717-00-2.
• Kacar, B., 1995. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri: III. Toprak Analizleri, Ankara Üniv. Ziraat Fak. Eğitim Araş. ve Geliştirme Vakfı Yayınları, Yayın No:3. 705 ss. Ankara.
• Karaaslan, D., 1994. Salvia Populasyonlarında Farklı Azot Uygulamalarında Drog Verimi ve Kemotaksonomik Araştırmalar, Ç.Ü. Fen Bilm. Enst., Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana
• Koç, H., 2000. Tıbbi Adaçayı (Salvia offincinalis L.)’nda Azotlu Gübrelemenin Verim ve Kalite üzerine Etkisi, Gaziosmanpaşa Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 17(1): 89.
• Lindsay, W.L and Norwell, W.A., 1978. Development of a DTPA Soil Test for Zinc, Iron, Manganese and Copper. Soil Sci. Amer. Jour., 42(3): 421-28.
• Olsen, S.R. and Sommers, E.L., 1982.Phosporus Soluble in Sodium Bicarbonate, Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties. Edit: A.L. Page, P.H. Miller, D.R. Keeney, 404-430.
• Razic, S., Dogo, S., Slavkovic, L. and Popovic, A. 2005. Inorganic Analysis of Herbal Drugs. Part I. Metal Determination in Herbal Drugs Originating from Medicinal plants of the Family Lamiacae. J. Serb. Chem. Soc., 70(11): 13471355.
• Tuğrulay, S., 2005. Antalya Florasında Yaygın Olarak Bulunan Adaçayı (Salvia spp.), Kekik (Thymus, Origanum spp.) Türlerinin Agronomik ve Kalite Değerlerinin Belirlenmesi, Akdeniz Üniv. Fen Bilm. Enst., Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Antalya.
• Yılmaz, H. ve Özgüven, M. 1998. Tıbbi Adaçayı’nda (Salvia officinalis L.) Ekolojik ve Morfogenik Varyabilite. Ç.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 3(2): 115-128.
• Zutic, I., Putievsky, E. and Dudai, N. 2003. Influences of Harvest Dynamics and Cut Height on Yield Components of Sage (Salvia officinalis L.). Journal of Herbs, Spices&Medicinal Plants, Vol.10(4).