Sulama Amaçlı Küçük Rezervuarlarda DNLP Yöntemi ile Optimum Kapasitenin Belirlenmesi

Yıl 2006, Cilt: 19 Sayı: 2, 261 - 267, 01.12.2006

M. T. Satarı S. Kodal F. Öztürk

Öz

İran’daki sulama amaçlı rezervuar sistemlerinde kısıtlı su kaynakları ve hidrolik yapıların yüksek maliyetinden dolayı optimum kapasite ve işletme zorunlu bir ihtiyaçtır. Su kaynakları sistemlerinin karmaşıklığı ve bazı kısıtlardan ötürü optimum hazne kapasitesinin hesaplanmasında matematiksel modellerin uygulanması gerekli görülmektedir. Bu çalışmada Keyserek rezervuarının aktif kapasitesinin hesaplanmasında deterministik doğrusal olmayan program uygulanmıştır. Bu model sadece yıllık düzenlemeler için kullanılır. Keyserek rezervuarı akarsu yatağı dışında bir rezervuar olup Cheki-Chay nehirinden bir kanalla 325 hektar alanın sulanmasında kullanılmaktadır. Modelin amaç fonksiyonu, rezervuara giren deterministik su miktarı göz önüne alınarak ihtiyaç duyulan miktarda talebi karşılayacak şekilde rezervuar kapasitesini (Ka) minimize etmektir. Bulunan hacim aktif depolama kapasitesidir. Böylece toplam rezervuar kapasitesinin hesaplanmasında ölü hacmi depolanma kapasitesi rezervuar hacmine ilave edilmelidir. Geliştirilen model GAMS yazılım ortamında çözülmüştür. Modelin uygulanması sonucunda rezervuarın kapasitesi 2 322 912 m3 olarak belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Matematiksel Modeller, Optimizasyon Teknikleri, Deterministik Doğrusal Olmayan Program, Rezervuar İşletmesi, Tek Amaçlı Rezervuar Sistemi

APPLICATION OF DETERMINISTIC MATHEMATICAL METHOD IN OPTIMIZING THE SMALL IRRIGATION RESERVOIR CAPACITY

Öz

Restriction of surface water resources and higher cost of hydraulic structures in Iran intensify the need for an optimum capacity and operation for irrigational reservoir systems. Due to the complexity of water resource systems and some constraints, it seems necessary to employ mathematical models and optimization techniques for computing the optimum reservoir volume. In this research, to find the optimum active capacity of Keyserek reservoir active capacity, a deterministic nonlinear program (DNLP) is introduced. The model is only used for a within-year regulation. Keyserek reservoir is an off-river system used for irrigation of 325 ha farmlands via a channel from the Cheki-Chay River. The objective is to minimize reservoir volume Ka during a specific demand and reservoir deterministic inflow in requested months. The dead storage capacity must be added to Ka, which is the active storage capacity, in order to compute the total reservoir capacity. The developed model is solved by GAMS software that gives the minimum reservoir volume 2 322 912 m3.

Anahtar Kelimeler

Mathematical models, optimization techniques, deterministic nonlinear program, reservoir management, single-purpose reservoir system

Kaynakça

• Anonymous, 2001. Hydrological report of Keyserek reservoir. Ashnab Consulting engineers.
• Anonymous, 2005. www.games.com.
• Afshar, A., Marino, M.A. and Abrishamchi, A., 1991. Reservoir planning for irrigation district. Water resources planning and management. 117(1). (pp.74-85).
• Crawley, P.D. and Dandy, G.C., 1993. Optimal operation of multiple-reservoir system. Water resources planning and management. 119(1): 1- 17.
• Larry, W.M. and Tung, Y.K., 1992. Hydrosystems engineering and management. McGraw-Hill, Inc., 530.
• Louks, D. P., Stedinger, J. R. and Halth, D.A., 1981. Water resource systems planning and analysis. Prentice-Hall Inc., Englewood cliffs, N. J., 559.
• Lund, J. R. and Guzman, J., 1999. Derived operating rules for reservoirs in series or in parallel. Water resources planning and management.125(3): 143-153).
• Needham, J.T. and Watkins, D.W., 2000. Linear programming for flood control on the Iowa and Des Moines rivers. Water resources planning and management. 126(3): 118-127.
• Revelle, C., 1969. The linear decision rule in reservoir management and design, 1, Development of the stochastic model. Water Resources Research. 5(4): 767-777.
• Sattari, M.T., Nazemi, A.H. and Farsadizadeh, D., 2003. Application of LP in optimizing Keyserek singel-purpose reservoir volume. Water supply and drainage for buildings-proceeding of 29th International Symposium. Edited by V. Demircay and A. Tavukcuoglu. Published in 2003 by METU Faculty of Architecture Press, Ankara, Turkiye. ISBN 975-429-209-4.
• Teixeira, A.D.S., 2002. Coupled reservoir operation- irrigation scheduling by dynamic programming. Irrigation and drainage engineering, 128(2): 63- 73). Yeh, W., 1985. Reservoir management and operation models: a state-of-the art review. Water Resources Research, 21(12): 1797-1818.