KOLZADA (Brassica napus L.) ÇİÇEKLENME İLE İLGİLİ QTL BELİRLENMESİ VE İNTERAKSİYON ANALİZLERİ

Yıl 2006, Cilt: 19 Sayı: 1, 115 - 122, 01.06.2006

M. K. Gül

Öz

Çiçeklenme ile ilgil özellikler erkencilik ve olgunluk gibi özellikler için önem taşır. Bu özellikler ıslah amaçları için yardımcı özellik olarak da kullanılabilirler. Bir çok çevresel faktör çiçeklenme başlangıcı, çiçeklenme sonu ve çiçeklenme süresine etki eder. Çiçeklenme ile ilgili özellikler kantitatif kalıtım gösterirler. Günümüzde kantitatif kalıtım gösteren özelliklerin belirlenmesi mümkündür. Bundan başka böyle genlerin etkilerini, posizyonlarını, birbiriyle ilişkilerininin saptanmasının yanında çevre ile olan etkileşimlerini yeni biyometrik ve moleküler yöntemlerle saptamak mümkündür. QTL analizleri için ‘Mansholt’s ve Samourai’ adlı iki çeşitten elde edilmiş 142 katlanmış haploitten oluşan bir populasyon ile RFLP markörlerinden oluşturulan bir harita kullanılmıştır. Veriler tarla denemelerinden elde edilmiştir. İstatistiksel analizler PLAPSTAT adlı bir programla yapılmıştır. Azot gübrelemesine bağlı olarak bulunan QTL’lerin genom üzerindeki yer ve pozisyonlarında bazı farklılıklar bulunmuştur (N= 0 kg/ha, N1= 240 kg/ha). Çiçeklenme başlangıcı için N0 düzeyinde toplam 4 QTL, N1 düzeyinde de 5 QTL bulunmuştur. Çiçeklenme sonu ile ilgili N0 düzeyinde 4 QTL, N1 düzeyinde ise 3 adet QTL tespit edilmiştir. Çiçeklenme süresi için ise sırası ile 4 (N0) ve 3 (N1) QTL saptanmıştır. İnteraksiyon analizlerinde N0 ve N1düzeylerine ait veriler kullanılarak her düzeyde bulunabilen QTL’ler aynı psozisyonda tekrar bulunmuştur. Azot ile bazı QTL’ler arasında interaksiyonun bulunduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlar kolzada erkencilik ve dieğer bazı özelliklerin iyileştirilmesinde kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Kolza, QTL, Azot, Çiçeklenme

Localization of QTL for Flowering and Interaction Analyses in Brassica napus (L.)

Öz

The traits for flowering are important for the maturity and earliness. In addition they can be used as indirect trait for breeding aims. A lot of environmental factors contribute to begin of flowering, end of flowering and duration of flowering. All traits of flowering inherit quantitatively. Nowadays it is possible to detect loci for quantitative traits (QTL). Moreover, it is possible to define the effect, position and the relations between traits as well as the other QTL and environmental factors by molecular and biometrical methods. A doubled haploid rapeseed population of 142 lines from doubled winter rapeseed species ‘Mansholt’s and ‘Samourai’ and a framework map derived from an RFLP map were used for analysis of QTL. The data was derived from field trials. The statistical analyses were done by a statistical program called PLAPSTAT. There were some differences between QTL at different N level for location and position on genome (N0= 0 kg/ha, N1= 240 kg/ha). Totally four QTL for begin of flowering at N0 level and five QTL at N1 level were mapped. For end of flowering 4 QTL at N0 and three QTL at N1 level. Four QTL at N0 and 3 QTL N1 were localised for the duration of flowering. For the interaction analysis the data sets of N0 and N1 were analysed and most of identified QTL were identified at the same position. Some interactions between QTL and N fertilization were found. These results can be used to improve some traits and earliness of Brassica napus.

Anahtar Kelimeler

Brassica napus, QTL, nitrogen, flowering

Kaynakça

• Becker, H. C., 1993. Pflanzenzüchtung. Ulmer Verlag, Stuttgart.
• East, E. M., 1915. Studies on the size inheritance in Nicotinia. Genetics 1: 164-176.
• Edwards, M. D., Stuber, C. W. and Wendel J. F., 1987.Molecular-marker-facilitated investigations of quantitative-trait loci in maize. 1. Numbers, genomic distribution and typs of gen action, Genetics 116: 113-125.
• Falconer, D. S., 1984. Einführung in die quantitative Genetik. Eugen Ulmer Verlag, Stuttgart.
• Falconer, D S. and Mackay, T. F. C., 1996. Introduction to Quantitative Genetics. 4th Edition. Longman Scientific Technical, New York.
• Fried, W., Baetzel, R., Badani, A. G., Koch, M. Schmidt, R., Horn R. und Lühs, W., 2002. Züchtung auf optimierte Schrotqualitaet bei Raps (Brassica napus). Vortr. Pflanzenzüchtung, Vort. 54: 131-143.
• HaenselL, H., 1976. Heritabilitaet von Teileigenschaften und deren Korrelation zu Komplexeigenschaften (“Tafeln für indirekte Selektion”). Ber. Arb. Tag. Gem. Saatzuchtleiter, Gumpenstein, pp. 3-10.
• Johannson, W., 1913. Elemente der exakten Erblichkeitslehre. 2. Auflage, Gustav Fischer Verlag. Jena.
• Kappert, H., 1948. Die Vererbungwissenschaftlichen Grundlagen der Pflanzenzüchtung, Paul Parey Verlag, Berlin/Hamburg.
• Kearsey, M. J. and Pooni, H. S., 1998. The Genetical Analysis of Quantitative Traits, Birmingham, UK.
• Kennard, W. C., Slocum, M. K., Figdore S. S. and Osborn, T. C., 1994. Genetic analysis of morphological variation in Brassica oleracea using molecular markers, Theor. Appl. Genet. 87: 721-732.
• Lander, E. S. and Botstein, D., 1989. Mapping Mendelian factors underlying quantitative traits using RFLP linkage maps. Genetics 121: 185199.
• Lincoln, S. E., Daly, M. J. and Lander, E. S., 1993. Mapping genes controlling quantitative traits using MAPMAKER/QTL version 1.1: A tutorial and reference manual. 2. Auflage, Whitehead Institute of Biomedical Research, Cambridge , USA.
• Nilson-Ehle, H., 1909. Kreuzungsuntersuchungen an Hafer und Wizen. Lunds Univ. Arscrift N. F. Avd. 2, Band 5.
• Rebai, A. and . Goffinet, B., 1993. Power of tests for QTL detection using replicate progenies derived from a diallel cross. Theor. App. Genet. 86: 1014-1022.
• Schön. C. C., Utz, H. F., Groh S., Truberg, B. and Melchinger, A. E., 2002. Kartierung von Loci für quantitative Eigenschaften: Was bringt eine Stichprobengrösse von 1000 Genotypen, Vortr. Pflanzenzüchtg. 54: 53-57.
• Song, K., Slocum, M. K. and. Osborn, T. C., 1995. Molecular analysis of genes controlling morphological variation in Brassica rapa (syn. Capestris). Theor. Appl. Genet. 90: 1-10.
• Utz, H. F. and Melchinger, E., 1996: PLABQTL: A program for composite aralık mapping of QTLs. (http://www.unihohenheim.de/i3v/00068900/183 14041.htm 12.09.200).
• Utz, H. F., 1997. Plabstat: Ein Computerprogramm zur statistischen Analyse von pflanzenzüchteriscen Experimenten. Version 2N. Institut für Pflanzenbau und Pflanzenzüctung, Universitaet Hohenheim ( http://www.uni-hohenheim.de ).
• Uzunova, M., 1994. Erstellung einer RFLP-Karte von Raps (Brassica napus) und Kartierung erster züchterisch wichtiger Gene. Diss., Göttingen.
• Wang, D. L., Zhu, J., Li, Z. K. and Paterson, A. H., 1999a. Mapping QTL with effects and QTL environment interactions by mixed linear model approaches. Theor. Appl. Genet. 99: 1255-1264.
• Wang, D. L., Zhu, J., Li, Z. K. and Paterson, A. H., 1999b. User Manuel for QTLMapper Version 1.01b. A Computer Software for Mapping Quantitative Trait Loci (QTL) with Main Effects, Epistatic Effects and QTL x Environment Interactions. Departman of Agronomy, Zhijang University, Hagzhou 310029, China.
• Weissleder, K., 1996. Genetische Kartierung von Loci für züchterisch bedeutsame Merkmale beim Winteraps (Brassica napus L.) Diss. Göttingen.
• Wissuwa, M. and Ae, N., 1999. Molecular markers associated with phosphorus uptake and internal phosphorus-use efficiency in rice. In: GisselNielsen and A. Jensen (eds). Plant NutritionMolecular Biology and Genetics, Kluwer Academic Publishers. Printet in the Netherlands, pp. 433-439.