Soğukta Nemli Katlama ve Tohum Kabuğunun Kuş Kirazı (Prunus avium L.) Tohumlarında Dormansinin Kırılması Üzerine Etkileri

Yıl 2005, Cilt: 18 Sayı: 3, 417 - 423, 01.12.2005

M. Çetinbaş F. Koyuncu

Öz

Tohum kabuğunun ve katlama uygulamalarının kuş kirazı (Prunus avium L.) tohumlarında dormansi mekanizması üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülen bu çalışmada tohumlar 3 farklı sürede katlamaya alındıktan sonra kabuklu ve kabuksuz olarak çimlendirilmişlerdir. Hem kabuklu hem de kabuksuz olarak çimlendirilen kuş kirazı tohumlarında katlama süreleri ile çimlenme oranı arasında lineer bir ilişki bulunmuştur. 120 gün süre ile katlanan kabuklu ve kabuksuz tohumlarda çimlenme oranları sırası ile % 44.53 ve % 56.91 olarak gerçekleşmiştir. Kabuksuz tohumlarda çimlenme daha erken başlamış ve daha hızlı olmuştur

Anahtar Kelimeler

Kuş kirazı, Prunus avium L., Dormansi, Çimlenme

Effects of Cold-Stratification and Seed Coat on Breaking of Mazzard (Prunus avium L.) Seed Dormancy

Öz

This study was carried out to determine the effects of seed coat and stratification on dormancy of mazzard (Prunus avium L.) seeds. The seeds were stratified for 3 times during 120 days and germinated with seed coat or without seed coat. A linear relation was found between germination percentages and stratification times in the both with seed coat and without seed coat seeds. The germination rates of with seed coat and without seed coat seeds stratified during 120 days were 44.53 % and 56.91 %, respectively. Seeds without seed coat germinated earlier and faster than the seeds with coat.

Anahtar Kelimeler

Mazzard, P. avium L., dormancy, germination

Kaynakça

• Agrawal, P.K. and Dadlani, M., 1995. Techniques in Seed Science and Technology. Second Edition. South Asian Publishers Limited, India.
• Anonim, 1993. International rules for seed testing. Seed Science and Technology, (ISTA), 21, 160-186.
• Anonim, 2005. Food and Agriculture Organization of The United Nations (FAO), (http://www.fao.org.tr)
• Bewley, J.D. and Black, M., 1994. Seeds. Physiology of Development and Germination. 2nd Edition, Plenum Pres, New York.
• Chopra, H.R., Jawanda, J.S. and Sandhu, A.S., 1989. Effect of Stratification and Seed Coat on The Seed Germination of Subtropical Peach cv. Sharbatti. Crop Physiology, 015-22315.
• Çekiç, Ç., 1996. Mahlep (Prunus Mahalep L.) Tohumlarının Çimlenmesi Üzerine Bazı Uygulamaların Etkileri (Yüksek Lisans Tezi). GaziOsmanPaşa Üniv. Fen Bilimleri Enst., Tokat.
• Çelik, M., Sakin, M. 1991. Ülkemizde Meyve Fidanı Üretiminin Bugünkü Durumu. Türkiye I. Fidancılık Sempozyumu, 26-28 Ekim 1987, Ankara, 169-180.
• Finch-Savage, W.E., 1998. Farm Woodland Tree Seed. Horticulture Research International, Wellesbourne, Warwick CV35 9EF, UK.
• Güleryüz, M., 1982. Bahçe Ziraatında Büyütücü ve Engelleyici Maddelerin Kullanılması ve Önemi. Atatürk Üniv. Basımevi, 103 s., Erzurum.
• Güleryüz, M., 1991. Ülkemizde Meyve Fidancılığında Anaç Sorunu ve Dünyada Anaç Islahı İle İlgili Çalışmalar. Türkiye I. Fidancılık Sempozyumu, 273-285, Ankara.
• Hartmann, H.T., Kester, D.E. and Davies, F.T., 1990. Plant Propagation Principles and Practices. 5th.Ed., PrenticHall, p. 647.
• Hartmann, H.T., Kester, D.E., Davies, Jr.F. and Geneve, R.L., 1997. Plant Propagation Principles and Practies. Sixth Edition, Prentice Hall, New Jersey.
• Kaşka, N., 1970. Zerdali ve Kütahya Vişnesi Çekirdeklerinde ABA Miktarları ve Katlama Süresince Bu Miktarlarda Ortaya Çıkan Değişiklikler Üzerinde Çalışmalar. A.Ü.Z.F. Yayınları, 431, Ankara.
• Kaşka, N. ve Yılmaz, M., 1974. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği. Ç.Ü. Ziraat Fak. Yayınları 79, Ders Kitabı 2. (Hartmann, H.T., Kester, D.E., Kester. Tercüme) Adana.
• Koyuncu, F., Yıldız, K. ve Tekintaş, E., 1999. Cevizde (J. regia L.) Tohum Ağırlığının Çimlenme ve Çöğür Gelişimi Üzerine Etkisi. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 14-17 Eylül 1999, Ankara, 653-657.
• Koyuncu, F. ve Çelik M., 2004. Katlama ve Tohum Kabuğunun ‘Nemaguard’ Şeftalisinde Tohum Çimlenmesi ve Çöğür Gelişimi Üzerine Etkileri. S.D.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1), 47-50.
• Malcolm, P.J., Holford, P. and McGlasson, Newman, S., 2003. Temperature and Seed Weight Affect The Germination cn Peach Rootstock Seeds and Growth of Rootstock Seedlings. Scientia Horticulturae, 98, 247-256.
• Martinez-Gomez, P. and Dicenta, F., 2001. Mechanisms of Dormancy in Seeds of Peach (Prunus persica (L.) Batsch) cv. GF 305. Scienta Horticulturae, 91, 51-58.
• Mehanna, T.H., George, C.M. and Nishijıma C., 1985. Effects of Temperature, Chemical Treatments and Endogenous Hormone Content on Peach Seed Germination and Subsequent Seedling Growth. Scientia Horticulturae, 27, 63-73.
• Mehanna, T.H. and Martin, G.C., 1985. Effect of Seed Coat on Peach Seed Germination. Scientia Horticulturae, 25, 247-254.
• Nowag, A. and Spethmann, W., 1998. Secondary Dormancy in Wild Cherry/Sekundare Keimhemmung Bei Vogelkirsche. AFZ/DerWald, Allgemeine Forst Zeitschrift furWaldwirtschaft und Umweltvorsorge, 53 (18), pp. 931-932.
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik. Ç.Ü. Ziraat Fak.Yayınları, No: 28 Adana.
• Özçağıran, R. 1979. Bazı Erik Tohumlarının Çimlenme Yeteneği Üzerine Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 385, İzmir.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E. ve İsfendiyaroğlu, M., 2003. Ilıman İklim Meyve Türleri. Sert Çekirdekli Meyveler Cilt-I. Ege Üniversitesi Zir. Fak. Yayınları No: 553 İzmir.
• Öztunç, Y., 1986. Kiraz, Vişne, İdris ve Erik Tohumlarının Çimlenmeleri Üzerine Değişik Katlama Sürelerinin Etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniv. Ziraat Fak. Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Bornova, İzmir.
• Pillay, D.T.N., 1962. A Study of Relationship of Growth Substances to Rest Period And Germination of Mazzard Cherry Seeds. Abst.Bibl. of Fruit Breeding and Genetics to 1965. Prunus CAB. Tech. Comm., No: 31.
• Rouskas, D., Hugard, J., Jonard, R. and Villemu, P., 1980. Contribution à l’ étude de la Germination Des Graines de Pêchee (Prunus persica Batsch) Cultivar INRA-GF305. CR Acad. Sci., Paris 297,861-864.
• Sağsöz, S., 2000. Tohumluk Bilimi. Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 677, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 302, Ders Kitapları Serisi No: 54. Atatürk Üniversitesi Ziraat fakültesi Ofset Tesisi,Erzurum.
• Selim, H.H., Omaima, AK, Wafaa, AE. and Tahany, YH., 1998. Physiological Studies on Propagation of Nemaguard Peach Seeds. Arab Universities Journal of Agricultural Sciences. 6(1), 249-266;18 ref. Fac. of Agric., Cairo Univ., Giza, Egypt.
• Sharma, H.C. and Singh, R.N., 1980. Effect of Stratification Temperature And Duration on The Level of Endogenous İnhibitor And Relationship With Dormancy in Seeds of Subtropical Peach (Prunus persica stock) cv. Sharbati” Indian J.Plant Physiol. 23, 26-32.
• Sowa, S. and Connor K. F., 2002. Recalcitrant Behavior of Temperate Forest Tree Seeds: Storage, Biochemistry, and Physiology. Proceedings of The Eleventh Biennial Southern Silvicultultural Research Conference. Gen. Tech. Rep. SRS-48. Asheville, NC: U.S. Department of Agriculture, Forest Servise, Southern Research Station, 622 pp. 47-50.
• Şehirali, S., 1997. Tohumluk ve Teknolojisi. Trakya Üniv. Tekirdağ Ziraat Fak. Tarla Bit. Böl. Fakülteler Matbaası, İstanbul.
• Vankus, V., 1997. The Tetrazolium Estimated Viability Test for Seeds Of Native Plants. In: Landis, T.D., Thompson, J.R., Tech. Coords. National Proceedings, Forest and Conservation Nursery Associations. Gen. Tech. Rep. PNWGTR-419,57-62.
• Webster, A.D., 1996. Cherries Crop Physiology, Production and Uses. In: A.D. Webster and N.E. Looney (Editör) The Taxonomic Classification of Sweet and Sour Cherries and a Bief History of Their Cultivation. Cab International Walligford Oxon OX10 8 DE, UK.
• Westwood, M.N., 1995. Temperate-Zone Pomology, Physiology and Culture. Third Edition, Timber Pres, pp. 523, Oregon.
• Yıldırım, A. ve Koyuncu K., 2005. Isparta İli Meyve Fidancılığı Üzerine Bir Çalışma. Derim Dergisi (Basımda).