DNA Minisatellit Markırlarından Yararlanılarak Fiğde (Vicia sativa L.) Tane Veriminin Önceden Belirlenmesi Olanakları

Yıl 2005, Cilt: 18 Sayı: 2, 169 - 174, 01.09.2005

B. Aydınoğlu M. Karaca S. Çakmakçı A. G. İnce S. Y. Elmasulu

Öz

Bu araştırmada, adi fiğ (Vicia sativa L.) ıslah çalışmalarında tane verimi ile ilişkili seleksiyon kriteri olabilecek özelliklerin DNA minisatellit markırları kullanılarak önceden tespit edilebilmesi olanakları araştırılmıştır. Çalışmanın tarla denemeleri Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme tarlalarında, 3 yıl süre ile tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada bitki materyali olarak yüksek, orta ve düşük tane verimine sahip 10 adet adi fiğ hattı kullanılmıştır. Çıkıştan 3-4 hafta sonra bitkilerden yaklaşık 2 g yaprak örnekleri alınmış ve DNA ekstraksiyonları yapılmıştır. Bitki DNA’ları toplam 12 adet minisatellit primeri kullanılarak PCR cihazında çoğaltma işlemine tabi tutulmuştur. Oluşan PCR ürünleri agaroz jel elektroforesiz yöntemiyle ayırt edilmiş ve DNA markırları yardımıyla hatlar arasındaki genetik ilişkiler saptanmıştır. Korelasyon katsayıları, path analizi sonuçları ve kalıtım dereceleri değerlendirildiği zaman, biyolojik verim, gelişme notu, çiçeklenme gün sayısı, bitki boyu, bin tane ağırlığı ve hasat indeksi özelliklerinin tane verimini attırmaya yönelik ıslah çalışmalarında seleksiyon kriteri olarak kullanılabileceği görülmektedir. Diğer taraftan DNA markır çalışmaları tane verimleri yüksek olan hatlar arasında bulunan genetik ilişkilerin fiğde tane verimini uzun tarla denemelerini beklemeden önceden belirlemede kullanılabileceğini göstermiştir

Anahtar Kelimeler

Fiğ, Tane Verimi, Islah, DNA Minisatellit Markırları

Early Determination Possibilities of Seed Yield in Common Vetch (Vicia sativa L.) Using DNA Minisatellite Markers

Öz

In this research, early determination possibilities of some characteristics related to seed yield that could be used for selection criteria in common vetch (Vicia sativa L.) breeding program was investigated using DNA minisatellite markers. Field trials of the study were carried out at the Experimental Field of Agricultural Faculty of Akdeniz University in a randomized complete block design with three replications for three years (1997-2000). In the research ten common vetch lines having high, average and low seed yield were used as plant material. About 2 g leaf tissues were collected from each line after 3-4 weeks from emergence and plant genomic DNAs were extracted. Plant DNAs were amplified in a thermal cycler using a total of 12 minisatellite primers. Amplified PCR products were separated using agarose gel electrophoresis technique and genetic relationships among the lines were determined based on the DNA markers. Evaluating the results of simple correlation and path coefficient and heritability analyses revealed that biologic yield, spring vigour, days to flower, plant height, 1000 seed weight and harvest index could be used as selection criteria in common vetch breeding programs for high seed yield. In addition, results of DNA marker studies showed that genetic relationships within the high yielding lines could be used for high seed yield selection studies prior to long field trail studies.

Anahtar Kelimeler

Common Vetch, Seed Yield, Breeding, DNA Minisatellite Markers

Kaynakça

• Akdağ, C. and Şehirali, S. 1992. A research on relations among the characters and path coefficient analysis in chickpea (Cicer arietinum L.). Tr. J. Agric. For., 16: 763-772.
• Çakmakcı, S. ve Açıkgöz, E. 1994. Components of seed and straw yield in common vetch (Vicia sativa L.). Plant Breeding, 113: 71-74.
• Çakmakçı, S., Aydınoğlu, B., Karaca, M. and Bilgen, M. 2005. Heritability of yield components in common vetch (Vicia sativa L.). Acta Agriculturae Scandanivica, Section B, Soil and Plant Science, (In Press).
• Iannucci, A. and Martiniello, P. 1998. Analysis of seed yield components in four Mediterranean annual clovers. Field Crops Research, 55: 235- 243.
• Orak, A. 1992. Tekirdağ koşullarında yazlık olarak yetiştirilen adi fiğin (Vicia sativa L.) bazı önemli tarımsal karakterleri ile ikili ilişkileri üzerine bir araştırma. Doğa-Tr. J. Agric. For., 16: 73-83.
• Karaca, M., Lang, D. J., Yerk-Davis, G. L., Saha, S. and Ainsworth, A. J. 2000. Determination of DNA content and genome size in Cynodon species by flow cytometry. Crop Res., 20: 1- 12.
• Karaca, M., Saha, S., Zipf, A., Jenkins, J. N. and Lang, D. J. 2002. Genetic diversity among forage bermudagrass (Cynodon spp.): Evidence from chloroplast and nuclear DNA fingerprinting. Crop Science, 42: 2118–2127.
• Karaca, M., İnce, A. G., Elmasulu, S. Y., Onus, A. N. and Turgut, K. 2005. Coisolation of genomic and organelle DNAs from 15 genera and 31 species of plants, Analytical Biochemistry, (In Press).