Determination of Nutritional Status of Tomato Plant Grown in Greenhouses in the Kumluca and Finike Region

Yıl 2004, Cilt: 17 Sayı: 1, 19 - 29, 01.06.2004

Ş. Orman M. Kaplan

Öz

This study was carried out in greenhouses in the Kumluca and Finike region to investigate the nutritional status of the tomato plant grown as single crop.
For this objective, leaf and soil samples (from depth of 0-20 cm and 20-40 cm) from 20 tomato greenhouses in each region were collected in the middle of the growing period. The analyses were made to determine pH, CaCO3, EC, texture, organic matter, total N, available P, exchangeable K, Ca, Mg, available Fe, Zn, Mn and Cu in soil samples and N, P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Mn and Cu in leaf samples.
While most of the soil samples were highly calcareous and had high pH for tomato growing, the textures were found suitable. Soil samples were mostly poor in organic matter content and had slight, medium and high salinitiy. The total N and available Fe in Finike region were more sufficient than Kumluca region. Available P, exchangeable K, Ca, Mg and available Zn, Mn, Cu contents of the soil samples in each region were generally sufficient. The results of leaf analysis showed that the classification of nutrient elements in each region were as follows: N, P, K contents were low and sufficient; Ca contents were high; Mg, Zn, Mn, Cu contents were sufficient and high; Fe contents were sufficient. Besides, N:K ratios in the nearly half of the leaf samples were not balanced.

Anahtar Kelimeler

Tomato, nutritional status, nutrients content, N:K ratio, N, P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Mn, Cu

Kumluca ve Finike Yörelerinde Serada Yetiştirilen Domates Bitkisinin Beslenme Durumunun Belirlenmesi

Öz

Bu çalışma, Kumluca ve Finike yörelerindeki seralarda tek mahsül olarak yetiştirilen domates bitkisinin beslenme durumunu araştırmak için yürütülmüştür.
Bu amaçla, Kumluca yöresinden 20 ve Finike yöresinden 20 olmak üzere toplam 40 domates serasından yetiştirme döneminin ortasında yaprak örnekleri ve 0-20 ve 20-40 cm derinlikten toprak örnekleri alınmıştır. Toprak örneklerinde pH, CaCO3, elektriksel iletkenlik (EC), bünye, organik madde, azot (N), fosfor (P), potasyum (K), kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg), demir (Fe), çinko (Zn), mangan (Mn) ve bakır (Cu); yaprak örneklerinde N, P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Mn ve Cu analizleri yapılmıştır. Yaprak ve toprak örneklerinin analiz sonuçları, sınır değerleri ile karşılaştırılarak, incelenen seraların besin maddeleri durumları ve beslenme sorunları saptanmaya çalışılmıştır.
Elde edilen bulgulara göre, araştırma yöreleri sera topraklarının pH ve CaCO3 içerikleri domates yetiştiriciliği için büyük ölçüde istenenden daha yüksek iken, toprakların bünyeleri uygundur. Toprakların organik madde içeriklerinin yetersiz olduğu ve hafif, orta ve yüksek tuzlu sınıfında yer aldıkları belirlenmiştir. Toprakların total N ve alınabilir Fe kapsamlarının Finike yöresinde, Kumluca yöresine göre daha iyi düzeyde; alınabilir P, değişebilir K, Ca, Mg, alınabilir Zn, Mn, Cu içeriklerinin ise her iki yörede de genellikle iyi düzeylerde olduğu tespit edilmiştir. Her iki yörede de yaprak örneklerinin N, P, K içerikleri düşük ve yeterli; Ca içerikleri yüksek; Mg, Zn, Mn, Cu içerikleri yeterli ve yüksek; Fe içerikleri ise yeterli sınıflarında yer almaktadır. Ayrıca yaprak örneklerinin hemen hemen yarısında N:K oranlarının dengede olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Domates, Beslenme Durumu, Besin Elementi İçeriği, N:K oranı, N, P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Mn, Cu

Kaynakça

• Adams, P., Davies, J.N. and Winsor, G.W. 1978. Effects of Nitrogen, Potassium and Magnesium on the Quality and Chemical Composition of Tomatoes Grown in Peat. J. Hort. Sci., 53: 115-122.
• Anonim, 1999. Sayılarla Tarım 1989-1998. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Antalya İl Müdürlüğü, Antalya, 301 ss.
• Anonim, 2002. Bazı Önemli Sebze Hastalık ve Zararlılarının Mücadelesinde Kullanılan İlaçlar ve İlaçlama-Hasat Arasında Geçmesi Gereken Süreler. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Antalya İl Müdürlüğü, Bitki Koruma Şube Müdürlüğü, Antalya.
• Anonymous, 1983. Fertilizers Recommendations. ADAS Reference Book 209. Ministry of Agriculture Fisheries and Food, England.
• Anonymous, 2002. FAO Production Yearbook.
• Akay, S. 1995. Kumluca ve Finike Yörelerindeki Seraların Su ve Toprak Tuzluluğu Değişimlerinin Araştırılması. Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enst., Yüksek Lisans Tezi, Antalya, 90 ss.
• Akay, S. ve Kaplan, M. 1995. Kumluca ve Finike Yörelerindeki Seraların Toprak Tuzluluğu ve Mevsimsel Değişimi. İlhan Akalan Toprak ve Çevre Sempozyumu, 27-28 Eylül 1995, Ankara, A-289-298.
• Bayraktar, K. 1976. Sebze Yetiştirme. Ege Üniv. Ziraat Fak. Yayınları: 244, Bornova, İzmir.
• Black, C.A. 1957. Soil-Plant Relationships. John Wiley and Sons Inc., New York.
• Black, C.A. 1965. Methods of Soil Analysis. Part 2, Amer. Society of Agronomy Inc., Publisher Madisson, Wilconsin, USA, 1372-1376.
• Bouyoucos, G.J. 1995. A Recalibration of the Hydrometer Method for Making Mechanical Analysis of the Soils. Agronomy Journal, 4(9): 434.
• Bower, C.A. and Wilcox, L.L. 1965. Soluble Salt Methods of Soil Analysis, Methods of Soil Analysis Part 2, Am. Soc. Agron. No: 9, Madison, Wilconsin USA, s: 933-940.
• Campbell, C.R. 2000. Reference Sufficiency Ranges Vegetables Crops. Tomato, Greenhouse. http://www.ncagr.com/agronomi/saaesd/gtom.htm, Update: July 2000.
• Çağlar, K.Ö. 1949. Toprak Bilgisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fak., Yayınları Sayı: 10.
• Çopur, Ö. U. ve Katkat, A.V. 1992. Azotlu Gübrelerin Domates Bitkisinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri Üzerine Etkileri. U.Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 9: 119-129.
• Evliya, H. 1964. Kültür Bitkilerinin Beslenmesi. Ankara Üniv. Ziraat Fak., Yayınları Sayı: 10
• Geraldson, C.M., Klacan, G.R. and Lorenz, O.A. 1973. Plant Analysis as an Aid in Fertilizing Vegetable Crops, Soil Testing and Plant Analysis. Soil Science of America Inc., Madison, Wisconsin, USA.
• Güneş, A., Alpaslan, M. ve İnal, A. 2000. Bitki Besleme ve Gübreleme. A.Ü., Ziraat Fak., Yayın No: 1514, Ders Kitabı: 467, Ankara.
• Jackson, M.C. 1967. Soil Chemical Analysis. Prentice Hall of India Private’ Limited, New Delhi, USA.
• Kacar, B. 1972. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri. II. Bitki Analizleri. A.Ü. Ziraat Fak. Yayınları: 453, Ankara, 646 ss.
• Kacar, B. ve Kovancı, İ. 1982. Bitki, Toprak ve Gübrelerde Kimyasal Fosfor Analizleri ve Sonuçlarının Değerlendirilmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Yayınları, No: 354, İzmir
• Kacar, B. 1995. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri, III. Toprak Analizleri. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları No: 3, Ankara, 705 ss.
• Kaplan, M., Köseoğlu, T., Aksoy, T., Pilanalı, N. ve Sarı, M. 1995. Batı Akdeniz Bölgesinde Serada Yetiştirilen Domates Bitkisinin Beslenme Durumunun Toprak ve Yaprak Analizleri ile Belirlenmesi. Tübitak Projesi. Proje No: TOAG-987/DPT-3, Antalya, 72 ss.
• Kaplan, M., Aksoy, T., Tokmak, S., Sönmez, S. ve Orman, Ş. 1998. Batı Akdeniz Bölgesi Sera Domates ve Hıyar Yetiştiriciliğinde Çinko Beslenme Durumunun Belirlenmesi. I. Ulusal Çinko Kongresi, 167-174, Eskişehir.
• Kaplan, M. 1999. Accumulation of Copper in Soils and Leaves of Tomato Plants in Greenhouses in Turkey. Journal of Plant Nutrition, 22(2): 237-244.
• Kaplan, M., Sönmez, S. ve Alagöz, Z. 2001. Antalya Yöresinde Tarımsal Faaliyetler Sonucu Meydana Gelen Bazı Çevre Sorunları ve Çözüm Önerileri. International Arıtım 2000 Sempozyum ve Sergisi, 17-20 Mayıs 2001, 370-375, İstanbul.
• Karaman, M.R. 1995. Azotlu Gübrelerin Domates (Lycopersicum esculentum L.) Verimi ve Meyve Kalitesi Üzerine Etkisi. Doktora tez çalışması, Ziraat Fakültesi, Toprak Anabilim Dalı.
• Kellogg, C.E. 1952. Our Garden Soils. The Macmillan Company, New York.
• Lindsay, W.L. and Norvell, W.A. 1978. Development of a DTPA Soil Test for Zinc, Iron, Manganese and Copper. Soil Sci. Amer. Jour., 42(3): 421-428.
• Loue, A. 1968. Diagnostic Petiolaire de Prospection. Edutes Sur la Nutrition et al Fertilisation Potassiques de la Vigne. Societe Commerciale des Potasses d’Alsace Services Agromiques, 31-41.
• Macit, F. ve Agme, Y. 1980. Sebzeler ve Gübrelenmeleri. 7/1980. Bilgehan Matbaası, Bornova, İzmir.
• Olsen, S.R. and Sommers, E.L. 1982. Phosphorus Soluble in Sodium Bicarbonate, Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties. Edit: A.L. Page, R.H. Miller, D.R. Keeney, 404-430.
• Pilanalı, N. 1993. Antalya Kumluca Yöresi Seralarında Yetiştirilen Hıyar’ın Beslenme Durumunun Belirlenmesi. Akdeniz Üniv., Fen Bil. Enst., Yüksek Lisans Tezi, 98 ss, Antalya
• Pizer, N.H. 1967. Some Advisory Aspect. Soil Potassium and Magnesium. Tech. Bull. No.14:184.
• Roorda Van Eysinga, J.P.N.L. and Smilde, K.W. 1981. Nutritional Disorders in Glasshouse Tomatoes, Cucumbers and Lettuce. Centre Agric. Publ. Documn, Wageningen, 130 p.
• Sevgican, A. 1981. Sebzelerin Bileşimleri ve İnsan Beslenmesi ve Sağlığındaki Yeri ve Kış Boyunca Taze Olarak Saklanmaları. Ege Üniv. Ziraat Fak. Yayın no: 419, Bornova, İzmir.
• Sevgican, A. 1982. Serada Hıyar Yetiştiriciliği. Ege Üniv. Ziraat Fak. Yayınları, No: 440, Ege Üniv. Ziraat Fak. Ofset Basımevi, Bornova, İzmir.
• Sevgican, 1989. Örtü Altı Sebzeciliği. Tarımsal Araştırmaları Destekleme ve Geliştirme Vakfı, Yayın No: 19, Yalova.
• Soil Survey Staff, 1951. Soil Survey Manual. Agricultural Research Administration, U.S. Dept. Agriculture, Handbook No: 18.
• Thun, R., Hermann, R. and Knickman, E. 1955. Die Untersuchung Von Boden. Neuman Verlag, Radelbeul und Berlin, s: 48-48.
• Wallace, T. 1951. The Diagnosis of Mineral Deficiences in Plants by Visual Symptoms, 2 nd ed. 107 pp., HMSO.
• Winsor, G.W. and Massey, D.M. 1978. Some Aspects of the Nutrition of Tomatoes Grown in Recirculating Solution. Acta Hort., 82: 121-132