Determination of Optimum Fall Sowing Date for Some Forage Species in Terms of Forage Yield of Rangelands in the Continental Climate Zones

Yıl 2004, Cilt: 17 Sayı: 1, 43 - 47, 01.06.2004

S. Çakmakçı B. Aydınoğlu M. Arslan Y. Özyiğit M. Tetik M. Bilgen

Öz

This study was conducted to determine the most suitable fall sowing dates in terms of forage yield of alfalfa (Medicago sativa L.), sainfoin (Onobrychis sativa Lam.), smooth brome (Bromus inermis Leyss.) and bluegrass (Poa pratensis L.) grown in rangelands located in continental zone of Turkey. Akpınar rangelands located in township of Kemer, Burdur was chosen as the experimental site. Fall sowings were done at 5 different dates in fall. The first sowing was done on 20th of September 1999 and repeated in approximately 10 to 15 days intervals. The harvest was not done in the first year of research and yield data were obtained in the second year. The highest forage and dry matter yield for alfalfa and smooth brome was obtained on October 24 while September 20 for sainfoin. Although bluegrass seedling emerged, their establishments were severely damaged by drought. We also observed that November forage yields of alfalfa, sainfoin and smooth brome species were decreased approximately 50%.

Anahtar Kelimeler

Sowing date, continental climate, rangeland, forage yield

Bazı Yem Bitkileri Türlerinin Karasal İklime Sahip Bölgelerdeki Meralarda Ot Verimi Yönünden En Uygun Sonbahar Ekim Zamanlarının Saptanması

Öz

Bu çalışmada, kurak bölge koşullarında yer alan mer’alarda yonca (Medicago sativa L.), korunga (Onobrychis sativa Lam.), kılçıksız brom (Bromus inermis Leyss.) ve çayır salkım otu (Poa pratensis L.) bitkilerinin ot verimi yönünden en uygun sonbahar ekim zamanlarının saptanması amaçlanmıştır. Bu nedenle 1675 m rakımlı Burdur-Kemer İlçesi Akpınar yaylası araştırma yeri olarak seçilmiştir. Sonbahar 5 farklı ekim zamanında ekimler gerçekleştirilmiştir. İlk ekim tarihi 20 Eylül 1999 olmak üzere, yaklaşık 10-15’er gün arayla ekimler yapılmıştır. İlk yıl biçim yapılmamış, tüm veriler ikinci yıldan elde edilmiştir. Sonuç olarak, hem yeşil ot hem de kuru madde verimi yönünden yonca ve kılçıksız bromda en yüksek değerler 24 Ekim tarihinde yapılan ekimlerden sağlanırken korungada 20 Eylül ekimlerinin daha iyi olduğu saptanmıştır. Çayır salkım otunun sonbahar ekimlerinde ya stabil çıkışlar sağlanamamış ya da çıkışlar olmasına karşın kuraklıktan büyük oranda zarar gördükleri anlaşılmıştır. Ayrıca, Kasım ayı ekimlerinde yonca, korunga ve kılçıksız brom türlerindeki verimlerin yaklaşık %50 oranında azaldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ekim Zamanı, Karasal İklim, Mera, Ot Verimi

Kaynakça

• Açıkgöz, E., Ekiz H. ve Karagöz, A., 1984. Ankara kıraç koşullarında bazı yonca çeşitlerinin verim ve önemli tarımsal özellikleri. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Derg. 3: 33-39.
• Altın, M., ve Tuna, C., 1996. Tekirdağ koşullarında farklı sıra aralığı ve ocağa ekilen korunganın kuru ot ve tohum verimleri ile otunun ham protein ve ham kül oranları. Türkiye 3. Çayır-Mer’a ve Yem Bitkileri Kongresi, Erzurum, 422-428.
• Andiç, N. ve Günel, E., 1996. Van kıraç şartlarında korunga (Onobrychis sativa L.)’ya uygulanan değişik sıra aralığı ve fosforlu gübrenin ot, tohum ve ham protein verimine etkileri üzerine bir araştırma. Türkiye 3. Çayır-Mer’a ve Yem Bitkileri Kongresi, Erzurum, 600-607.
• Anonymous, 1999. Burdur Tarım İl Müdürlüğü Kayıtları.
• Avcıoğlu, R., Akbari, N., Soya, H. ve Sabancı, İ., 1991. Ege sahil kuşağında yapay çayır-mer’a kurma olanakları üzerinde araştırmalar. Türkiye 2. Çayır-Mer’a ve Yem Bitkileri Kongresi, İzmir, 181-190.
• Avcıoğlu, R., 1999. Yapay çayır-mer’a kurma tekniği. çayır-mer’a amenajmanı ve ıslahı. T.C. Tarım ve Köyişleri Bak. Mera Kanunu Eğitim ve Uygulama El Kitabı. 1.S.247. Ankara.
• Ayan, İ., Acar, Z., Manga, İ. ve . Özyazıcı, M.A., 1997. Samsun koşullarında engebeli ve yüzlek topraklarda sulanmaksızın bazı çok yıllık yem bitkileri karışımlarının yetiştirilebilme olanakları üzerine bir araştırma. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, Samsun, 386-390.
• Aydın, İ., Acar, Z. ve Erden, İ., 1995. Samsun ekolojik şartlarında yetiştirilen bazı yonca çeşitlerinin kuru ot ve ham protein verimi üzerine bir araştırma. O.M.Ü. Zir. Fak. Derg. 10(2).95-105.
• Fırıncıoğlu, H.K., ÜnaS, l., Lamont, E.J. ve Christiansen, S., 1996. Ortak kullanılan köy mer’alarının ıslahı ve amenajmanı: çoklu disipliner yaklaşımla temel model geliştirmek (ı. teşhis sörveyleri). Türkiye 3. Çayır-Mer’a ve Yem Bitkileri Kongresi, Erzurum, 75-82.
• Gençkan, S., 1983. Yembitkileri Tarımı. Ege Üniv. Zir. Fak. Yayınları. No:467. Ege Üniv. Matbaası. İzmir.
• Kupper B. and Vieweg, B., 1977. Increased yields by determining the most opportune moment of sowing. Plant Research and Development. 6: 95-103.
• Power, J.F. and Koerner, P.T., 1994. Cover crop production for several planting and harvest dates in Eastern Nebraska. Agronomy Journal. 86:1092-1097.
• Sağlamtimur, T., Tükel, T., Gülcan, H., Anlarsal, E., Tansı, V., Baytekin, H. ve Şılbır, Y., 1991. GAP bölgesinde yem bitkileri yetiştirme olanakları. Türkiye 2. Çayır-Mer’a ve Yem Bitkileri Kongresi. Ege Üniv. Basımevi, İzmir, 213-223.
• Serin, Y., 1996. Erzurum kıraç şartlarında yetiştirilen kılçıksız brom (Bromus inermis Leyss)’a uygulanan değişik sıra aralığı ve gübrelerin ot ve ham protein verimiile otun ham protein oranına etkileri üzerine bir araştırma. Türkiye 3. Çayır-Mer’a ve Yem Bitkileri Kongresi, Erzurum, 384-392.
• Serin, Y. ve Tan, M., 1997. Tohum miktarı, sıra aralığı ve fosforlu gübre uygulamalarının korungada ot ve ham protein oranına etkileri. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, Samsun, 416-420.
• Tan, M., Y. Serin ve H. Yolcu, 1997. Erzurum kıraç şartlarında yoncadan ot ve tohum alma imkanları üzerine bir araştırma. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Derg. 28(5): 729-739.
• Tetik, M., Sarıbaşak, H., Çakmakçı, S., Bilgen, M. ve Aydınoğlu, B., 2001. Burdur Kemer ilçesi mera alanlarında kullanılacak ıslah yöntemlerinin saptanması. T. C. Orman Bakanlığı Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü. Teknik Bülten. No:16. Antalya.
• Tung, T., Avcıoğlu, R., Özel, N. ve Sabancı, İ., 1991. Orman çevresi mer’alarının ıslahında uygulanabilecek teknikler üzerinde bir araştırmanın ilk sonuçları. Türkiye 2. Çayır-Mer’a ve Yem Bitkileri Kongresi. Ege Üniv. Basımevi, İzmir, 150-159.