Import Demand Analysis of Sunflower and Soybean Oil

Yıl 2002, Cilt: 15 Sayı: 2, 71 - 79, 01.12.2002

S. A. Hatırlı V. Demircan A. R. Aktaş

Öz

This study examines factors affecting import demand for sunflower and soybean oil of Turkey during the period 1983-2000. For estimation technique, “Seemingly Unrelated Regression” (SUR) was employed. The empirical results show that per-capita income, total sunflower oil demand, lag values of domestic sunflower oil production and import quantity are statistically significant variables but import price of sunflower and soybean oil prices are not in determining import demand for sunflower oil. For the soybean oil import model, all explanatory variables: import prices of soybean and sunflower oil, per-capita income, total soybean oil demand, lag values of domestic soybean oil production and import quantity are found statistically significant.

Anahtar Kelimeler

Sunflower oil, soybean oil, seemingly unrelated regression, demand analysis

Ayçiçek ve Soya Yağı İthalat Talebinin Analizi

Öz

Bu çalışmada Türkiye’nin ayçiçek ve soya yağı ithalatını etkileyen faktörler 1983-2000 dönemi için “Görünüşte İlişkisiz Regresyonlar” yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, ayçiçek yağı ithalatını etkileyen faktörlerden; kişi başına düşen milli gelir, toplam ayçiçek yağı talebi, bir yıl önceki ayçiçek yağı üretimi ve ithalat miktarlarının istatistiksel olarak anlamlı fakat ayçiçek ve soya yağı ithalat fiyatlarının anlamlı olmadığı belirlenmiştir. Soya yağı ithalat modeli için ise modele dahil edilen açıklayıcı değişkenlerin tamamı; ayçiçek ve soya yağının ithalat fiyatları, kişi başına düşen milli gelir ve bir yıl önceki soya yağı üretim miktarı ile ithalat miktarları istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ayçiçek Yağı, Soya Yağı, Talep Analizi, Görünüşte İlişkisiz Regresyonlar

Kaynakça

• Alptekin, N.,(2000. Sıvı ve Katı Yağlar Sektöründe Rekabet Gücü Olanaklarının Artırılması. MPM. Yayınları No:646, Ankara.
• Bahar, E., 1999. Türkiye’de Bitkisel Yağ Sektörünün Genel Durumu ve Çukurova’daki Bitkisel Yağ İşletmelerinin İşletmecilik Sorunları. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, Adana.
• DİE., Perakende Fiyat İstatistikleri, Çeşitli Yıllar. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara.
• DİE., Türkiye İstatistik Yıllığı, Çeşitli Yıllar. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara.
• FAO, Poduction and Trade Yearbook, Çeşitli Yıllar.
• Gökçek, A. A., Emeksiz, F., 1999. Adana Kentsel Alanda Ailelerin Yemeklik Yağ Tüketimi ve Yağın Harcama Esnekliğinin Tahmini. Ç.Ü.Z.F. Dergisi, 14 (1),93-98, Adana.
• Gujarati, D.N., 1995. Basic Econometrics, Mc Graw-Hill Inc, U.S.A.
• Kmenta, J., 1971. Elements of Econometrics.
• Korsarıcı, Ö., ve ark, 2000.Yağ Bitkileri Üretimi. Türkiye Ziraat Mühendisliği V. Teknik Kongresi, 17-21 Ocak 2000, Ankara.
• Miran, B., Tunalıoğlu, R., 1996. Türkiye’de Zeytinyağı Tüketimi Üzerine etkili Bazı Faktörlerin Değerlendirilmesi. Türkiye 2. Tarım Ekonomisi Kongresi, 4-6 Eylül, Cilt:1, S:214-221, Adana.
• Pelin, R., 1987. Türkiye’de Bitkisel Yağ Sorunu ve Potansiyel Yağ Kaynağı Olarak Kanola. Dünyada ve Türkiye’de Bitkisel Yağ Üretimi (Tebliğler ve Panel), İktisadi Araştırmalar Vakfı, İstanbul.
• Şengül, S., Yurdakul, O., (1998). Sınırlı Bağımlı Değişkenli Modeller: Zeytinyağı Talebinin Double Hurdle Modeli ile Analizi, International Conference on Economics-II, 9-12 Eylül, Ankara.
• TZOB, 1999. Zirai ve İktisadi Rapor 1997-1998. Ankara.