Kumluca ve Finike yöreleri turunçgil bahçelerinin beslenme durumlarının belirlenmesi

Yıl 2014, Cilt: 27 Sayı: 1, 51 - 59, 01.06.2014

Sahriye Sönmez , Şule Orman Sedat Çıtak İsın Kocabas Oğuz Huseyin Kalkan Dilek Saadet Uras Huseyin Ok Sevil Ozsayın Çıtak Erdem Yılmaz N. Kemal Sonmez Mustafa Kaplan

Öz

Bu çalışma, Kumluca ve Finike yörelerindeki turunçgil bahçelerinin makro ve mikro besin elementleri bakımından beslenme durumunu incelemek ve ortaya çıkan beslenme sorunlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla, Kumluca ve Finike yörelerinde turunçgil yetiştirilen toplam 123 bahçeden 62’si Kumluca ve 61’i Finike ilçelerinden olmak üzere 0-30 ve 30-60 cm derinliklerden toprak ve yine aynı bahçelerden yaprak örnekleri alınmıştır. Toprak örneklerinde pH, EC, CaCO₃, organik madde, bünye, toplam N, alınabilir P, değişebilir K, Ca, Mg ve Na ile ekstrakte edilebilir SO₄-S, alınabilir Fe, Mn, Zn, Cu ve B; yaprak örneklerinde N, P, K, Ca, Mg, S, Fe, Mn, Zn, Cu ve B analizleri yapılmıştır. Yaprak ve toprak örneklerine ait analiz sonuçları; sınır değerleri ile karşılaştırılarak incelenen bahçelerin besin maddeleri durumları ve beslenme sorunları saptanmaya çalışılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, araştırma yöresi topraklarının büyük bir çoğunluğunun tınlı bünyeye sahip olduğu, hafif alkalin ve alkalin reaksiyonlu, bitki gelişimini olumsuz yönde etkileyecek düzeyde kireçli oldukları ve organik madde açısından fakir oldukları tespit edilmiş, bununla birlikte tuzluluk problemi olmadığı belirlenmiştir. Toprakların toplam N, ekstrakte edilebilir SO₄-S ve değişebilir K içeriklerinin her iki örnekleme derinliğinde de (0–30 ve 30–60 cm) genel olarak iyi; alınabilir P, değişebilir Ca ve Mg içeriklerinin oldukça iyi, değişebilir Na yönünden düşük seviyede bulundukları belirlenmiştir. Alınabilir Fe, Mn, Zn ve Cu yönünden ise iyi durumda oldukları, Kumluca yöresindeki toprakların alınabilir B içeriği yetersizken, Finike yöresi topraklarının alınabilir B içeriğinin yeterli olduğu saptanmıştır. Bitkilerin yaklaşık % 65’inin N, % 55’inin P, % 80’inin K, % 40’ının Mg, % 37’sinin S, % 90’ının Zn, % 85’inin Mn ve % 56’sının B bakımından yetersiz; Ca, Fe ve Cu bakımından ise yeterli olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Besin Maddeleri, Toprak Verimliliği, Beslenme Durumu, Antalya

Determination of nutritional status of citrus orchards in Kumluca and Finike regions

Öz

This study was aimed to investigate the nutritional status of citrus orchards in Kumluca and Finike regions. The soil samples from two different depths (0-30 and 30-60 cm) and leaf samples were collected 123 different citrus orchards (62 orchards in Kumluca, 61 orchards in Finike region). Soil analyses were performed for each depth for the following parameters; pH, EC, CaCO3, organic matter, texture, total N, available P, exchangeable K, Ca, Mg, Na, extractable SO4-S, available Fe, Mn, Zn, Cu and B and for leaf samples, N, P, K, Ca, Mg, S, Fe, Mn, Zn, Cu and B were determined. The critical levels for the nutrients of the leaf and soil samples were compared and the nutritional status of each orchard was determined against the findings. Results showed that most of the soils are loam, slightly alkaline and alkaline, highly calcareous, and poor in organic matter, without any salinity problem. Soil total N, extractable SO4-S and exchangeable K contents were generally adequate in two depths (0-30 and 30-60 cm); available P, exchangeable Ca and Mg contents were found to be sufficient. Also, exchangeable Na contents were found to be low. Available Fe, Mn, Zn and Cu contents were sufficient. Available B contents were sufficient in Finike while not in Kumluca. In terms of the contents of leaf N, P, K, Mg, S, Zn, Mn and B were insufficient respectively 65, 55, 80, 40, 37, 90, 85 and 56 %. The contents of leaf Ca, Fe and Cu were generally sufficient.

Anahtar Kelimeler

Nutrients, Soil Fertility, Nutritional Status, Antalya

Kaynakça

• Aktaş M (1995) Bitki Besleme ve Toprak Verimliliği. III. Baskı. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 1429, Ders Kitabı No: 416, Ankara.
• Arı N, Arpacıoğlu A, Polat TV, Özkan CF (1997) Antalya Bölgesi Washington portakalı yapraklarındaki mineral besin maddelerinin mevsimsel değişiminin incelenmesi. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Narenciye ve Seracılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Araştırma Sonuç Raporu. TAGEM-IY-93-06-03-017.
• Ballinger WE, Bell HK, Childers NF (1966) Peach Nutrition (Ed. N F. Childers). In: Fruit Nutrition. By Somerset Press, Inc. Somerville, New Jersey, USA. pp. 276-390.
• Black CA (1957) Soil-Plant Relationships. John Wiley and Sons, Inc., Newyork.
• Black CA (1965) Methods of Soil Analysis Part 2, Amer. Society of Agronomy Inc., Publisher Madisson, Wilconsin, U.S.A., pp. 1372-1376.
• Bloem E, Haneklaus S and Schung E (2002) Optimization of a method for soil sulphur extraction. Commun. In Soil Sci. and Plant Anal. 33 (1-2): 41-51.
• Cartwright B, Tıller KG, Zarcinas BA and Spouncer LA (1983) The chemical assessment of the boron status of soils. Aust. J. Soil Res. 21:321-332.
• Chapman HD (1964) Foliar sampling for determining the nutrient status of crops. World Crops. 16 (3): 36-36.
• Çağlar KÖ (1949) Toprak Bilgisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Sayı: 10.
• Davies FS, Albrigo LG (2005) Turunçgiller, (Çeviren: Z.Dalkılıç), Adnan Menderes Üniversitesi Yayınları No:22, Aydın.
• Embleton LC, Jones WW, Platt RG (1978) Leaf Analysis as a Guide to Citrus Fertilisation. In Reisenauer, H.M. (Ed) (1978): Soil and Plant-Tissue Testing in California. Division of Agricultural Science, University of California.
• Evliya H (1964) Kültür Bitkilerinin Beslenmesi. Ankara. Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No:36; 292- 294, Ankara.
• FAO (2012) Citrus Fruit Fresh and Processed Annual Statistics. http://www.fao.org/ fileadmin/ templates/est/COMM_MARKETS_MONITORING/Citrus/Documents/CITRUS_BULLETIN_2012.pdf.
• Gezgin S, Dursun N, Hamurcu M, Harmankaya M, Önder M, Sade B, Topal A, Soylu S, Akgün N, Yorgancılar M, Ceyhan E, Çiftçi N, Acar B, Gültekin İ, Işık Y, Şeker C, Babaoğlu M (2002) Boron Content of Cultivated Soils in Central Anatolia and its Relationship with Soil Properties and Irrigation Water Quality. Boron in Plant and Animal Nutrition. Academic Pub. Plenum Press, Dordrecht, The Netherlands, NewYork, 391-400.
• Güzel N, Gülüt K, Büyük G (2002) Toprak Verimliliği ve Gübreler. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Genel Yayın No: 246, Adana.
• Hasdemir M (2007) Turunçgiller. TEAE-Bakış, 9(10). ISBN 1303-8346.
• Ibrikci H (1994) Macro element status of mandarin orchards in southern Turkey. Communication Soil Science and Plant Analysis 25 : 2971-2980.
• Jackson MC (1967) Soil Chemical Analysis. Prentice Hall of India Private’Limited, New Delhi.
• Jicheng L, Xianxxin L, Juncai P, Guaqiang Z (1999) Effect of five mineral elements on nutritional state of navel orange trees. Journal of Hunan Agricultural University, 25(1): 36-39.
• Jones Jr, Benton J, Wolf B, Mills HA (1991) Plant Analysis Handbook. I. Methods of Plant Analysis and Interpretation. Micro-Macro Publishing, Inc. 183. Paradise Blud., Suite 108, Athens, Georgia 30607 USA, 23 pp.
• Kacar B (1962) Plant and Soil Analysis. University of Nebraska College of Agriculture, Department of Agronomy. Lincoln, Nebraska, USA.
• Kacar B, Katkat V (2007) Bitki Besleme. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kacar B, İnal A (2008) Bitki Analizleri. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kacar B (2009) Toprak Analizleri. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Karaçal İ (2008) Toprak Verimliliği. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Karaman, R (2012) Bitki Besleme Kitabı. Gübretaş rehber kitaplar dizisi:2.
• Kellog CE (1952) Our Garden Soils. The Macmillan Company, Newyork.
• Lindsay WL, Norvell WA (1978) Development of a DTPA soil test for zinc, iron, manganese and copper. Soil Sci. Amer. Journal 42: 421-428.
• Loue A (1968) Diagnostic petiolaire de prospection etudes sur la nutrition et al. fertilisation potassiques de la vigne. Societe Commerciale des Potasses d’ Alsace Services Agronomiques, pp. 31-41.
• Mengel L, Kirkby EA (1982) Principles of Plant Nutrition. Int. Potash Inst. Bern, Switzerland, pp. 655.
• Olsen SR, Sommers EL (1982) Phosporus soluble in sodium bicarbonate, In: Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties. Edit: A.L. Page, P.H. Miller, D.R. Keeney, pp. 404-430.
• Orman S, Kaplan M (2009) Determination of Sulphur Contents in Tomato Grown in Greenhouses in west Mediterranean Region, Turkey, Asian Journal of Chemisty, 21 (1) 484-498.
• Pınar H, Arslan, R (2007) Mersin, Adana ve Hatay İllerindeki Turunçgil Bahçelerinin Beslenme Durumlarının İncelenmesi, Türkiye 5. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 4-7 Eylül 2007, 329- 333, Erzurum.
• Rashid M, Ishaq M, Saeed M (1995) Sulphur Status of Soils and plants in Punjab Province of Pakistan. Sulphur in Agriculture, 19: 48-53.
• Pizer NH (1967) Some advisory aspect soil potassium and magnesium. Tech. Bull No: 14-184.
• Rhoades JD (1982) Soluble Salts. In: Methods of Soil Analysis, Part 2., Second Edition, Page, A.L.(ed) Agronomy Monograph No 9:, Madison, WI, USA, pp. 167-179.
• Saatci N, Mur BY (2000) Relationship between the concentrations of iron, macro and micro nutrients in satsuma mandarine leaves (Citrus reticulata Blanco), Jornal of Plant Nutrition 23: 1745-1750.
• Srivastava AK, Singh S, Huchche AD, Ram L (2001) Yield-based leaf and soil-test interpretations for Nagpur mandarin in Central India. Communications in Soil Science and Plant Analysis 32: 585-599.
• Soil Survey Staff (1951) Soil Survey Manuel. Agricultural Research Administration, U.S Depth. Agriculture, Handbook No:18.
• Thun R, Hermann R, Knickman E (1955) Die Untersuchung Von Boden. Neuman Verlag, radelberg und Berlin, pp: 48-48.
• Tokmak S, Köseoğlu T (2007) Kumluca ve Finike yörelerindeki turunçgil bahçelerinin beslenme durumlarını belirlenmesi. Türkiye 5. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Erzurum, s. 519- 527.
• Torun B, Çakmak İ, Eker S, Yazıcı A, Özkutlu F, Erdem H, Tolay İ, Torun AA, Öztürk L, Karanlık Duran S, Toz S, Tek A (2005) Çukurova Bölgesi’ndeki turunçgil bahçelerinin potasyum ve diğer mineral elementler bakımından beslenme durumu. Tarımda Potasyumun Yeri ve Önemi Çalıştayı, Eskişehir, s. 63-73.
• TUİK (2012) http://www.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. Erişim 9 Temmuz 2013.