Erkenci ve Çekideksiz Üzümlerin (Vitis vinifera L.) Embriyo Kültürü Yoluyla Çoğaltılması Üzerine Araştırmalar

Yıl 1999, Cilt: 12 Sayı: 1, 93 - 106, 01.12.1999

Ayşe Yalçın Elidemir H. İbrahim Uzun

Öz

Üç çekirdeksiz üzüm çeşidinin (Perlette, Yalova çekirdeksizi ve Banş) ve üç erkenci üzüm çeşidinin (Uslu, Early cardinal ve Trakya ilkeren) embriyoları, tam çiçeklenmeden 40, 50 ve 60 gün soma ovül-embrivo kültürüne atamışlardır. Ovul ve embriyolar yan katı Cain (C), Nitsch ve Nitsch (NN) ve E20A besi ortamlarında kültüre atamıştır. Embriyo çimlenme oranlan, çeşitlerin örnek alma zamanlarına ve kullanılan besi ortamlarına göre farklılıklar göstermiştir. En fazla embriyo çimlenme oram; çekirdeksiz çeşitlerde tam çiçeklenmeden 40 gün soma C ortamında kültüre alman ovallerden, erkenci çeşitlerde tam çiçeklenmeden 50 gün sonra E20A ortamında kültüre alman ovallerden sağlanmıştır. Embriyo kültürü kullanarak, stenospemıokaıpik çekirdeksiz üzümlerin ve erkenci üzümlerin embriyolarından bitki eldesi mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Vitis vinifera L., In Vitro, Embriyo Kültürü, Ovül-Embriyo Kültürü, Embriyo

Studies on Propagation of Seedless and Early Grape Cultivars by Embryo Culture

Öz

Embryos of three seedless grape cultivars (Perlette, Yalova çekirdeksizi and Banş) and three early grape cultivars (Uslu, Trakya ilkeren and Early cardinal) were cultured in ovule either of 40, 50 and 60 days after blooming. Ovule and embryos were cultured in solid medium of Cain (C), Nitsch and Nitsch (NN) raid E20A. Percentage of embryo gemination was depended on tire sampling date and type of the medium. The highest embiyo gemmation percentages were obtained at the sampling date of 50* days with cultured on E20A medium for early cultivars; and at Öre sampling date of 40* days with cultured on C medium for seedless cultivars. Embriyo culture could be a possible way to obtain plants from embryos m stenospermocarpic seedless grapes and early grapes.

Anahtar Kelimeler

Vitis vinifera L., In Vitro, Embryo Culture, In Ovulo-Embryo Culture, Embryo

Kaynakça

• Agüero, C., Riquelme, C., and Tızıo, R., 1995. Embryo Rescue from Seedless Grapevines (Vitis vinifera L.) Treated with Growth Retardants. Vitis, 3412): 73-76.
• Cam, D. W., Emershad, R.L and Traılo, R.E., 1983. In Ovulo Embryo Culture and Seedling Development of Seeded raid Seedless Grapes (V. vinifera L.). Vitis, 22, 9-14.
• Bajaj, Y.P.S. 1990 Biotechnology" in Agriculture and Forestiy-' Volume 12. Haploids in Crop Improvement 1. Springer Verlag Berlin. Germany. Heidelberg, 372-380 Bhojwam, S S. and Razdan, M.K, 1983. Plant Tissue Culture. Elsevier Science Publishing Comp. Inc. USA: 488p.
• Fernandez, G.E., Clark, J. R. and Moore, J. N., 199]. Effect of Seedcoat Manipulation on the Gemination of Stenospemiocarpic Grape Em bryo Cultured in Ovulo. Hortscience. 26( 9): 1220.'
• Fırat M.Z. ve Onay A. 1997. Bitki Doku Kültürü Çalışmalarından Elde Edilen Binom Verilerinin Genelleştirilmiş Lineer Modeller Kullanılarak Analizi. Turkish Journal of Botany', 23: 261-267.
• Goldy, R.G., Ramming, D.W., Emershad, R.L. and Chaparro, J.X., 1988. Increasing Production of T vinifera x V. rotımâifolia Hybrids Through Embryo Rescue. Hortscience, 24(5): 820-822.
• Goldy, R.G., Emershad, R.L., Ramming, D.W. and Chapano, J.X., 1989. Embryo Culture as a means of Introgressmg Seedlessness from V. vinifera to V. Rotimelifolia. Hortscience, 23(5): 880-889.
• Gray, D.J., Fisher, L.C. and Mortensen, J.A., 1987. Comparison of Methodologies for In Ovulo Embryo Rescue of Seedlees Grapes. Hortscience, 22(6): 1334-1335.
• Grıbaudo, I., Zanetti, R., Botta, R., Vallania, R. and Eynard, I., 1993. In Ovulo Embryo Culture of Stenospemiocarpic Grapes.Vitis, 32:9-14.
• Horıuchı, S., Kurooka, H. And Fuıuta, T.. 1991. Studies on the Embryo Dormancy in Grape. J. of Japanese Soc. Hort. ScL, 60: 1, 1-7.
• Marasah, B., 1992. Çavuş Üzüm Çeşidinde Tohum Taslaklan ve Embriyo Gelişimi ile Boş Çekirdeklilik Arasındaki İlişkiler Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi. Ank. Üniv. Fen Bil. Enst. Bahçe Bitkileri Anabilinı Dalı.
• Pearson, H.M., 1932. Parthenocaıpy and Seed Abortion in Vitis vinifera. Proc. of Ame. Soc. for Hort. Sci., 29, 169-175.
• Pienk, R.L.M., 1989. In Vitro Culture of Higher Plants. Martmus Nijhoff Publishers. 32 lp. Rammmg, D. W., 1985. In Ovulo Embryo Culture of Early Maturing Primus. Hortscience., 20(3): 419-420.
• Rammmg, D.W., 1990. Tire Use of Embryo Culture in Fruit Breeding. Hortscience, 25(4): 393-398.
• Ramming, D. W., Emeishad, R. L., Spıegel-Roy, P., Slıar, N. and Baron, I., 1990. Embryo Culture of Early Ripening Seeded Grape (Vitis vinifera) Genotypes. Hortscience. 25(3): 339-342.
• San, N., 1994. Karpuzlarda Işınlanmış Polen Uyartımıyla Haploid Bitki Eldesi Üzerine Genotipin ve Mevsimin Etkisi ile Işınlama Yerine Geçebilecek Uygulamalar Üzerinde Çalışmalar, Doktora Tezi. Ç.Ü. Fen. Bil. Enst. Bahçe Bit. Anabilim Dalı, Adana, 244s.
• Sıngh, Z., Brar. S. J. S. and Gosal, S.S., 1991. Ovule Culture of Seedless Grapes (Vitis vinifera L.) c.v. Perlette. Acta Horticulturae, 300: 325-330.
• Spıegel-Roy, P., Shar, N., Baron, I. and Lavı, U., 1985. In Vito Culture and Plant Formation from Grape Cultivars with Abortive Ovules and Seeds. J. Amer. Soc.Hort. Sci., 110(1). 109-112.
• Streim, M.J., Spıegel-Roy, P., Baron, J. and Shar, N., 1992, Tlie Degrees of Development of Seedcoat and The Endosperm as Subtraits of Stenospermocarpic Seedlessness in Grapes. Vitis, 31: 149-155.
• Tangolar, S., Gök, S., Ergenoğlu, F. ve Çetine!:, S. 1998. Bazı Çekirdeksiz Üzüm Çeşitlerinin Embriyo Kültüründen Yararlanılarak Çoğaltılması. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 22:87-92.
• Tangolar, S., Gök, S., Ergenoğlu F. ve Çetiner, S. 1999. Bazı Erkenci Üzüm Çeşitlenıün Embriyo Kültürü Kullanılarak Çoğaltılması. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 373-377.
• Tsolova, V., 1990. Obtaining Plants from Crosses of Seedless Grapevine Varieties by Means of In Vitro Embryo Culture. Vitis, 29:1-4.