Çim Alanların Su Gereksinimi ve Sulanması

Yıl 1999, Cilt: 12 Sayı: 1, 169 - 182, 01.12.1999

Ruhi Baştuğ

Öz

Çim alanlarının çoğunda, yağış ve toprakta depolanan sudan sağlanan suyun, zaman ve miktar olarak bitki su gereksinimi ile uyuşması çok enderdir. Su, miktar ve maliyet bakımından sınırlı olursa, çim sulaması için suyun etkin kullanılması gerekir. Bu ise yeterli suyu eş düze biçimde dağıtan ve gerçekçi bir minimum su kullanımı sağlayan yönetim girdilerinin uygulanabildiği sulama sistemleri gerektirir.
Çimler, toprak yüzeyinin tümünü örtme ve günlük olarak kullanılma özellikleriyle diğer bitkilerden farklılık gösterirler. Bu özellikler, diğer bitkilerde yaygın olarak kullanılan salma ve karık gibi sulama yöntemlerinin seçenek dışı kalmasma neden olur.
Sulanan çim alanlarda, çoğu zaman tarla ve bahçe bitkilerinde görülmeyen birçok sorunla karşılaşılır. Çimler çok yıllık olduklarından, çim şeritlerinin üretimi dışında sabit yağmurlama sulama sistemleri tercih edilir. Bu; eğimi, o yerdeki farklı toprak tiplerini, farklı çimleri, hem dağılım desenine engel olan hem de su için rekabet eden ağaç ve çalıların varlığını göz önünde tutan, dikkatli bir tasarım gerektirir.
Bu makalede farklı çim tür ve çeşitlerinin su kullanımları, kültürel uygulamaların su kullanımına etkisi, çim alanlarda sulama randımanını sınırlayan toprak sorunları ve giderilmesi, çim sulaması ekipmanları ve teknolojisindeki ilerlemeler gibi sulamanın çim alanlara özgü esasları üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Çim, Su Tüketimi, Sulama-Performans İlişkisi, Su Tasarrufu

Turfgrass Water Use and Irrigation

Öz

On many turfgrasses, water available from rainfall and soil storage is raerly synchronized with plant needs as time or quantity. If water supplies are limited in amount and costly, water for turfgrass irrigation must be used efficiently. This requires irrigation system capable of uniform delivery to the turf in appropriate amounts and the ability to apply which management inputs relate to a realistic minimum water use.
Turfgrasses differ from other crops in that they constitue full ground cover and are used daily. These eliminate irrigation methods common on other crops, such as flood and furrow methods.
Irrigated turfgrass sites often present a number of problems not encountered for irrigation of agronomic or horticultural crops. Since turfgrasses are perennials, except for the case of sod production, permanent sprinkler irrigation systems are preferred. This requires careful design to account for slopes, different soil types on a site, different turfgrasses, and the presence of trees and shrubs that may compete for water, as well as interfere with distribution pattern.
In this artickle, those aspects of irrigation that are unique to turfgrasses are emphasized: water use rates of different turfgrass species and cultivars, soil problems on turf sites that limit irrigation efficiency and correction of these problems, and a review of advances in turfgrass irrigation equipment technology.

Anahtar Kelimeler

Turfgrass, Evapotranspiration, Irrigation-Performance Relations, Water Conservation

Kaynakça

• Aronson, L.J., Gold, A.J., Hull, R.J., Cisar, J.L., 1987. Evapotranspiration of Cool-Season Turfgrasses in the Humid Northeast. Agron. J. 79:901-905.
• Biran, I., Bravdo, B., Bushkin-Harav, I. and Rawitz, E., 1981. Water Consumption and Growth Rate of 11 Turfgrasses as Effected by Mowing Heigth, Irrigation Frequency, and Soil Moisture. Agron. J. 73:85-90.
• Carrow, R.N., Shearman, R.C. and Watson, J.R., 1990. Turfgrass. In: Irrigation of Agricultural Crops (B.A. Stewart and D.R. Nielsen, co-editors). Madison, Wisconsin USA, pp. 889-919.
• Doorenbos, J. and Pruitt, W.O., 1975. Guidelines for Predicting Crop Water Requirements. Irrigation and Drainage Paper 24, FAO, Rome.
• Feldhake, C.M., Danielson, R.E. and Butler, J.D., 1983. Turfgrass Evapotranspiration. I. Factors Influencing Rate in Urban Environments. Agron. J. 75:824-830.
• Feldhake, C.M., Danielson, R.E. and Butler, J.D., 1984. Turfgrass Evapotranspiration. II. Responses to Deficit Irrigation. Agron. J. 76:85-89.
• Fry, J.D. and Butler, J.D., 1989. Annual Bluegrass and Creeping Bentgrass Evapotranspiration Rates. Hortic. Sci. 24 (2): 269-271.
• Johns, D., Beard, J.B. and van Bavel, C.H.M., 1983. Resistance to Evapotranspiration from a St. Augustine Turf Canopy. Agron. J. 75:419-422.
• Kim, K.S. and Beard, J.B., 1988. Comperative Turfgrass Evapotranspiration Rates and Associated Piant Morphological Characteristics. Crop. Sci. 28:328-331.
• Kneebone, W.R. and Pepper, I.L., 1982. Consumptive Water Use by Sub-irrigated Turfgrass Under Desert Conditions. Agron j. 74:419-423.
• Kneebone, W.R. and Pepper, I.L., 1984. Luxury Water Use by Bermudagrass Turf. Agron. J. 76:999-1002.
• Kneebone, W.R., Kopec, D.M., Mancino, C.F., 1992. Water Requirement and Irrigation In: Turfgrass (D.V. Waddington, R.N. Carrow and R.C. Shearman, co-editors). Agronomy No:32, ASA-CSSA-SSSA, Madison, Wisconsin USA, pp.441-473.
• Kopec, D.M., Shearman, R.C. and Riordan, T.P., 1988. Evapotranspiration of Tall Fescue Turf. HortScience 23(2): 300-301.
• Madison, J.H. and Hagan, R.M., 1962. Extraction of Soil Moisture by Merion Bluegrass (Pao pratensis L.”Meriori”) Turf as Affected by Irrigation Frequency, Mowing Heigth, and Other Cultural Operations. Agron. J. 54:157-160.
• Peacock, C.H. and Dudeck, A.E., 1984. Physiological Response of St. Augustinegrass to Irrigation Scheduling. Agron. J. 76:275-279.
• Shearman, R.C., 1986. Kentucky Bluegrass Cultivar Evapotranspiration Rates. HortScience. 21 (3):455-457.
• Steinegger, D.H., Shearman, R.C., Riordan, T.P. and Kinbacher, E.J., 1983. Mower Blade Sharpness Effects on Turf. Agron. J. 75:479-480.
• Teare, J.D.(ed.), 1984. Crop-Water Relations. John Wiley and Sons, New York.
• Tovey, R., Spencer, J.S. and Muckel, D.C., 1969. Turfgrass evapotranspiration. Agron. J. 61:863-867.
• Turgeon, A.J., 1980. Irrigation, in: Turfgrasses Management. Chapter 5, p. 167-190.
• Yıldırım, O. 1994. Çim Alanların Sulanması. Çağdaş Yaşamda Çim Alanlar Sempozyumu II ve 111. Ank. Üniv. Zir. Fak. Eğitim, Araş. Ve Geliş. Vakfı Yayınları No:2, s. 16-46.