Türkiye'de Uygulanan Girdi Kullanımı Teşvik Politikaları

Yıl 1999, Cilt: 12 Sayı: 1, 183 - 194, 01.12.1999

Serpil Yılmaz İbrahim Yılmaz Burhan Özkan

Öz

Günümüze değin tüm ülkeler tarım politikası amaçlarım gerçekleştirebilmek için tarım sektörünü çeşitli şekillerde ve ölçeklerde desteklemişlerdir. Ülkemizde tarım sektörü desteklemeleri; fiyat, girdi ve ticaret destekleme politikalarından oluşmaktadır. Bu çalışmada. Türkiye’de uygulanan girdi teşvik politikaları ile mev cut politika araçları incelenmiştir.
Türkiye’de kamu girdi destek politikası uzun yıllardan beri ve yaygın olarak uygulanmaktadır. Ancak uygulanan destekleme sistemi, özellikle destekleme mekanizmasının yürütülmesi oldukça zor ve karmaşık bir yapıya sahiptir. Geçmiş yıllarda hükümetler tarımsal girdilerin üretiminde, dağıtımında, fiyatlarında ve ithalatında önemli roller üstlenmişlerdir. Tarımsal girdi destekleri, serbest piyasa ekonomisi dolayısıyla azaltılmış olmakla beraber halen sürdürülmektedir. Küreselleşme çerçevesinde dünya ticaretindeki serbestleşme hareketleri, ülkemizde de 1980’li yılların ortasından bu yana bazı girdilerin (tohum, ilaç vb.) tedariki ve pazarlamasında kamunun yerini özel sektörün almasına neden olmuştur. Diğer yandan günümüzün ekonomik gelişmeleri mevcut girdi teşvik politikasını geçersiz kılmaktadır. Bu bağlamda Tüririye taran sektöründeki amaçlarına ulaşmak için girdi teşvik politikası da dahil olmak üzere tarım politikasında, yeni dünya koşullarına uyumunu sağlayıcı düzenlemeleri yapmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Tarım, tarım politikası, girdi, girdi desteklemesi

Input Subsidy Policies Pursued in Turkey

Öz

In order to realise agricultural policy objectives, so far, all countries have supported their agricultural sector in various ways and different scale. Turkish government also has supported the agricultural sector by the price support, input subsidy and trade policies. The aim of this paper was to examine input subsidy policies pursued in Turkey together with the current policy tools.
In Turkey, government intervention in agricultural input subsidy policy is extensive and has a long history. It is however that Turkish support policy system particularly implementation of the support mechanism is very complex and confusing. In the past, Turkish governments have played control over prices, production, distribution and importation of agricultural inputs. Although the agricultural input price subsidies have been reduced as a result of liberalisation, they are still widely used. Since mid 1980’s the private sector has replaced the government to a large extent in the field of input supply (seeds, pesticide etcjand marketing due to free market economy in the framework of globalisation. On the other hand, current economic requirements imply that the current Turkish input subsidy policy is not feasible. Accordingly, it should be pointed out that a new approach should be established in the Turkish agricultural polity' including input subsidy policy to achieve its agricultural policy objectives and to become compatible with the world conditions.

Anahtar Kelimeler

Agriculture, Agricultural policy, Input, Input subsidy

Kaynakça

• Akder, H., 1998. Dünya Ticaret Örgütünün Tarım Anlaşması ve Türkiye’de Tarımsal Desteklemenin Geleceği. Cumhuriyetin 75. Yılında Türkiye Tarımı Sempozyumu, (183-197).
• Anonim 1998a. Ziraat Bankası Tarafından Yapılan Destekler. Tarım ve Köy, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Dergisi, Sayı: 120 (34), Ankara.
• Anonim 1998b. Zirai ve İktisadi Rapor 1997-1998. Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Ankara.
• Anonim, 1998c. Tarımda Destekleme Politikaları. Tarım ve Köy, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Dergisi, Sayı: 120 (10- 13), Ankara.
• Anonim,1994. 1991 Genel Tarım Sayımı. DİE Yayınları No: 1691, Ankara.
• Atlı, F., S. Güler, E. İşıklı, Ö. Pekince, 1994. Son 15 Yılda Türkiye’de Tarımsal Girdilere Verilen Sübvansiyonlar. Türkiye 1. Tarım Ekonomisi Kongresi, 8-9 Eylül 1994 İzmir.
• Boray, İ.A.,Ergun T., 1990. 1980 Sonrası Dönemde Türkiye’nin Tarımsal Yapısında Ortaya Çıkan Değişmeler, Friedrich Ebert Vakfı, İstanbul.
• DİE, 1998, Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, Yayın No: 2132, Ankara.
• DİE, 1999, Türkiye Ekonomisi İstatistik ve Yorumlar, Yayın No: 1264,Ankara.
• DPT, 1995. Süt ve Mamulleri. VII BYKP ÖİK Raporu,Yay.No:2398, Ankara.
• DPT, 1998, VII BYKP , 1998 Yılı Programı, Ankara.
• DPT, 1999, Türkiye tarımında Sürdürülebilir Kısa, Orta ve uzun Dönem Stratejileri, Ankara.
• Elci, A., 1997. Türkiye’de Tohumculuğun Durumu ve Sorunları. Ziraat Mühendisliği Dergisi Sayı: 311, Kasım 1997 (26-28), Ankara.
• Eraktan, G. ve K. Sevgi, 1985. Türkiye’de Tarıma Yönelik Sübvansiyonlar. Tarım ve Mühendislik, Sayı: 19 Ekim 1985 (22-26), Ankara.
• Erden, H., 1999. Tarımsal Üretim ve Pazarlamada Finans İmkanları, Karadeniz Bölgesinde Tarımsal Üretim ve Pazarlama Sempozyumu, 15-16 Ekim 1999, Samsun.
• İGEME, 1996, GATT Uruguay Round, Uluslararası Ticaret ve İş çevrelerine Etkileri, Kasım, Ankara.
• İnan, H., 1998. Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği. Trakya Ünv. Zir. Fak., s,239. Tekirdağ.
• Kaçar B, Ülgen, N., Yurtsever N., ve Hatipoğlu F., 1990. Türkiye’de Gübre Üretimi, Tüketimi, Gereksinimi ve Sorunları. Türkiye Ziraat Mühendisliği 3. Teknik Kongresi, Ankara.
• Ören, M.N., 1994, Türkiye’de Tarımsal Destekleme Politikası Uygulamaları. Bu Uygulamalar Sonucu Ortaya çıkan Üretici ve Tüketici Transferleri ve Bunun Çukurova Tarımına Etkileri. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi,Adana.
• Özkan, B ve Kuzgun, M., 1996. Antalya’da Pamuk Üretiminde Gübre Kullanımı. Akd.Üniv. Zir. Fak.Dergisi,Cilt 9(1):271- 279, Antalya.
• Özkaya, T. ve Özdemir, 1992. İzmir İlinde Pamuk Üretiminde Aşırı Kimyasal Gübre Kullanımı Sorunu. Tarım Ekonomisi Dergisi (1) 55-58, Bornova, İzmir.
• TKB, 1999, APK Kurul Başkanlığı Notlan. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Ankara
• Yurdakul, O. ve N. Ören, 1996. Türkiye’de Tarım Kesimine Yönelik Politikalar ve Kullanılan Araçlar. Türkiye 2. Tarım Ekonomisi Kongresi, Çukurova Ünv. Basımevi, 2.Cilt (112-121), Adana.
• Yurdakul, O., D. Smith, A. Koç, F. Fuller. H. Şengül, Ş, Akdemir, N. Ören, Ş. Aksoy, F. Yavuz, G. Saner, A. Ö. Akbay, İ. Yalçın, 1999. Türkiye’de Hayvansal Ürünler Arzı ve Yem Talebi: Mevcut Durumun Değerlendirilmesi ve Alternatif Politika Senaryoları. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayın no: 17. Ankara.