Melez Çeşit Islahında Homazigot Hatların Elde Edilmesi ve Kullanılması

Yıl 1998, Cilt: 11 Sayı: 1, 123 - 128, 01.12.1998

Bülent Samancı Ercan Özkaynak

Öz

Melez çeşit eldesinde kullanılacak olan hatlar yeteri kadar homozigotlaşıp saflaştırılmadan melez çeşitler elde edilemez. Bu özellikle yabancı döllenen bitkilerde önemlidir. Çünkü yabancı döllenen bitJâ popnlasyonlan büyük ölçüde heterozigot halde bulunur. Bu derlemede, homozigot hatların ıslah yöntemleriyle ve doku kültürü teknikleriyle elde edilmesi ve kullanılması incelenmiştir. Her iki yöntemin avantajları, dezavantajları ve son yıllardaki kullanım alanları belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Haploid, Kendileme, Heterosis, Homozigot

The Utilization and Obtaining of Homozygous Lines in Hybrid Variety Breeding

Öz

The lines used in hybrid variety breeding should be homozygous before being utilized in hybrid combinations. This is especially important in cross-pollinated plants which exist in heterozygous state in nature. In this study, breeding methods of homozygous lines and the acquisition of these lines via tissue culture techniques have been investigated. The advantages, disadvantages and recent application areas of both methods have been mentioned.

Anahtar Kelimeler

Haploid, Selfing, Heterosis, Homozygot

Kaynakça

• Abak, K., San, N., Paksoy, M., Yılmaz, H„ Aktaş, H. ve Tunalı, C. , 1996. Kavunda Işınlanmış Polen Tozlamalan ile Haploid Embriyo Uyartımında Genotip Etkisi, Dihaploid Hatlann Oluşhırulması, Haploid ve Diploid Bitkilerin Değişik Yöntemlerle Aynını, Doğa Tr. J. Agric. and Forestry. 20:425-430.
• Apel, P 1984. Photosynthesis and assimilate Partitoning in Relation to Plant Breeding, p. 163-165. In. P.B. Vose and S.G. Blixt (ed.) Crop Breeding a Contemporary Basis. Pergamon Press, New York. 456 p.
• Cheep, P.P., Drong, R. and Slightom, J.L., 1991. Using Polymerase Chain Reaction to Identify Transgenic Plants. Plant Mol. Biology Manual. 1-28.
• Cross, H.Z., 1986. Breeding for Improved Relative Growth Rates in Early Maize. p.61. In: Agronomy Abstracts, ASA, Madison, WI.
• Demir, İ., 1990. Genel Bitki Islahı. E.Ü.Zir. Fak. Yayınlan No: 496, İZMİR.
• Duvick, N.D., 1984. Genetic Contributions to Yield Gains of US Hybrid Maize 1930 to In W. Fehr. (ed) Genetic Contributions to Yield Gains of Five Major Crop Plants. CSSA, Madison, WI.
• Gönülşen, N. , 1993. Bitki Doku Kültürleri Yöntemleri ve Uygulama Alanlan, Ege Tarımsal Araş.Enst.Müd., Yayın No: 28, İZMİR.
• Gözen, A., Abak, K., Çetiner, S., ve Güzel, A., 1995. Türkiye' de Bitki Biyoleknolojisi Öncelikleri. Türkiye Tekn. Geliş. Vakfı. Hatipoğlu, R. ve Genç, İ., 1992. Tahıl Islahında Biyoteknolojik Yöntemlerin Kullanılma Olanakları. Ç.Ü. Zir.Fak.Derg., 7(2): 189-204.
• Hatipoğlu, R., 1993. Biyoteknolojiye Giriş, Ç. Ü. Zir. Fak. Ders Notu. 129s. ADANA.
• Kün, E., 1994. Tahıllar II (Sıcak İklimTahıllan), A.Ü. Zir. Fak. Yayınlan, 1360. Ders kitabı: 394s.
• Mahon, J.D., 1983. Limitations to the Use of Phsiological Variability in Plant Breeding. Can. J. Plant Sci. 93:11-21.
• Rom, M. , Bar, M., Plowsky, M. and Gidoni, D., Purity Control of FI Hybrid Tomato Cultivars by RAPD Markers. Plant Breeding. 114:188- 190.
• Türkeç, A., Turan, Z. M., 1992. Doku Kültür Yöntemleri ve Bitki Islahında Kullanım Olanaklan, U.Ü. Zir. Der, No: 9:237-246.
• Welsh, J., Honeycutt, R. McClelland, J. M. and Sobral, B.W.S., 1991. Parentage Determination in Maize Hybrids Using The Arbitrarily Primed Polymerase Chain Reaction. Theor. Appl.Genet. 82:473-476.