Etkinliği Yönünden Değişik Organik Gübreler ile Amonyum Nitratın Ispanak Kalite Öğeleri Üzerindeki Etkisinin Karılaştırılması

Yıl 1997, Cilt: 10 Sayı: 1, 70 - 80, 01.12.1997

Cihat Kütük Bülent Topcuoğlu

Öz

Tarla denemesinde toprağa değişik miktarlarda uygulanan organik gübrelerle (koyun, sığır ve tavuk gübreleri) ticari amonyum nitrat gübresinin ıspanak bitkisinde toplam ve suda çözünebilir oksalik asit, kalsiyum, toplam azot ve organik bağlı azot içerikleri üzerine etkileri incelenmiştir. Ispanak bitkisinde en yüksek toplam oksalik asit içeriği koyun ve sığır gübre uygulamaları ile en yüksek suda çözünebilir oksalik asit içeriğii ise amonyum nitrat gübrelemesinde elde olunmuştur. Ispanak bitkisinde toplam azot, organik bağlı azot içerikleri ve asimile edilmiş azot oranı üzerine toprağa uygulanan organik gübrelerin kimyasal bileşimlerine bağlı olarak farklı etkileri saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ispanak, Azot, Organik Gübreler, Kalite

Comparison of the Effect of Various Organic Fertilizers and Ammonium Nitrate on Spinach Quality Factors in View of Efficiency

Öz

In a field experiment, the effects of organic fertilizers (sheep. cow and poultry manures) and commercial ammonium nitrate applied to soil in different amounts on total and water soluble oxalic acid, calcium, total nitrogen and organic fixed nitrogen contents in spinach plant were examined. The highest content of total oxalic acid was obtained by sheep and cow manure applications, as for the highest content of water soluble oxalic acid was obtained by ammonium nitrate application in spinach plant. Depending on the Chemical composition, various effects of organic fertilizers on total nitrogen and organic fixed nitrogen contents and assimilated nitrogen rate in spinach plant vvere determined.

Anahtar Kelimeler

Spinach, Nitrogen, Organic Fertilizers, Quality

Kaynakça

• 1. ADRIAANSE, A., ROBBERS, I.E., Uber Eine Modifizierte Gessamtoxalat Bestimmımg in Gemüsen. Z. Lebensm-Unters. U. Fors. 141, 158- 160, 1970.
• 2. AHMAD, N., Interaction of Nitrogen Phosphorus and Zinc Application to Under Field Conditions. Pakistan Journal of Agricultural Research, 1 (e): 125-130, 1980.
• 3. ALLISON, R.M., Soluble Oxalates, Ascorbic and Other Constituents of Rhubarb Varieties. J. Sci. Fd. Agric., 17., 554-557, 1966.
• 4. AYDENIZ, A., BROHI, R.,. Gübreler ve Gübreleme. Cumhuriyet Üniv. Tokat Ztr.Fak. Yayınlan: 10, Ders Kitabı :3 Tokat, 1991.
• 5. BENGTSSON, B.L., BOSUND, I., HİLMİ, A., Mineral Salts and Oxalate Content in S spinach Leaves as a Function of Development Stage. Zeti&chrift füx Pflanzenemahrung Düngung und Bodenkunde, 115, 192- 199, 1966.
• 6. BREMNER, J.M., Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and microbiological properties. In Ed. C.A. Black, American Society of Agronomy, Inc. Pub. Agron Series, No. 9., Madison, Wisconsin, U.S.A., 1965.
• 7. BRETELER, H., A Comparison Between Ammonium and Nitrate Nutrition of Young Sugar-Beet Grown in Nutrient Solutions at Constant Acidity. 1. Production of dry matter, ionic balance and chemical composition. Neth. J. Agric. Sc., 21, 227-244, 1973.
• 8. DÜZGÜNEŞ, O., Bilimsel Araştırmalarda İstatistik Prensipleri ve Metodlan. Ege Üniv. Matbaası, İzmir, 1963.
• 9. EGMOND, F. VAN., Inorganic Cations and Carboxylates in Young Sugar-Beet Plants. In: Potassium in biochemistry and physiology, P. 104- 117. International Potash Institude, Beme/Switzerland, 1971.
• 10. E HE ART, J.F. and MASSEY, Jr.P.H., Factors affecting the oxalate content of spinach. Agricultural and Food Chemistry, Vol. 10, No.4, 325-327, 1962.
• 11. EHRENDORFER, K., Influence of Minerals, Especially Phosphorus, on the Content of Oxalic Acid in Spinach. Phosphorsaure, 24, 180-189, 1964.
• 12. EL HADİ, A.H.A., ALLAM, N., ABAIDO, Y., Some Factors Affecting the Oxalic Acid Content of Spinach. Beitrage zur Tropischen Landwirtscahft imd Veterinannedizin, 23 (1), 43-49, 1985.
• 13. GRUTZ, W., Die Beziefoungen Zwischcn Phosphorsaure Düngtsng and OxalsaureMdung in Blattcm von Beta-Rflben und Spinat D>ie Phosphorsaure, 16, 181-187, 1956.
• 14. GRUTZ, W., Die Oxalsaure als QuaHtatsfaktor Been Spinal Spinacese oferaceae. Z. pflanzenarung, Dftng. Bodenkuade, 62: 34-30, 1953.
• 15. KAÇAR, B., Plant and Soil Analysis. Uni. of Nebraska, Department of Agronomy, Lincoln, Nebraska, 1962.
• 16. KAÇAR, B., BiiM ve Toprağın Kimyasal AnaMeri. H Bitki Anaiizferi, A.Ü. Zir.Fak, Yaymkn, 453, Uygulama Klavuzu: 155, A.Ü. Basımevi Ankara, 1972.
• 17. KAÇAR, B., Gübreler ve Gübreleme Tekniği. T.C. Ziraat Bankası Kflkflr Yayadan, No:ll, Hankur Matbaası, Istanbul 1982.
• 18. KAÇAR, B., Bitki Besleme. AskÜî5sv.Zir.Fak,Yaymkn, 889, Ders Kitabı 250, A.Ü.Basamevi, Ankara, 1984.
• 19. KITCHEN, J.W., BURNS, E. E., The Effect of Maturity on the Oxalate Content of Spinach (Spinaceae olereceae L.). Journal of Food ScL, 30, 589-593, 1965.
• 20. KRSTIC, B„ GEBAUER, G., SARIC, M., Specific Response of Sugar-Beet Cultivars to Different Nitrogen Forms. Z.Pflanzenemaehr. Bodenk., 149, 561-565, 1986.
• 21. LESKOVEC, E.A, DOBERSEC-URBANC, A., The Influence of Different Form and Rates of Nitrogen on the Yield and Nitrate and Oxalic Acid Contents of Spinach. Zbomik Biotehniskc Fakihete Univerze. Ljubliani, Kemilijstvo (No: 19) 101-109, Yugoslavia, 1972.
• 22. MAERCKE, D.V., Effect of Nitrogen Fertilizing on the Oxalic Acid Content of Spinach. MededeHngen van de FacuJteit Landbouwwatenschanggen, Rijksuniversiteit, Gent, 38 (1) : 173-199, 1973.
• 23. MITCHELL, H.L.,. Microdetemmiation of Nitrogen in Plant Tissues. J. Assoc, of anaiyt chem., Washington, 55, 1-3, 1972.
• 24. MUNK, H., The Influence of Phosphoric Acid on the Content of Oxalic Add in Spinach. Phosphorsaeure, 25, 250-262, 1965.
• 25. NICOLAISEN, W., KUHLEN, H., Die Garten- bauwissenschaft, 32 (14), 1967.
• 26. SCHMIDT, H.A., MACDONALD, H.A., BROCKMAN, F. E., Oxalate and Nitrate Contents of Four Tropical Leafy Vegetables Grown at two Sofl Fertility Levels. Agronomy Journal, 63, 559-561, 1971.
• 27. TOPCUOĞLU, B„ Kireç ve Fosforun Şeker Pancarı ve Domateste Oksalik Asit Oluşumu ile Kimi Bitki Besin Kapsamları Üzerine Etkileri. Doktora Tezi, A.Ü. Fen Bil. Enstitüsü, Ankara, 1993.
• 28. TOPCUOĞLU, B., YALÇIN, S.R., Azotlu ve Fosforlu Gübrelemenin Ispanak Bitkisinde (spinaceae oleraceae L.) Oksalik Asit Oluşumuna Etkisi, A.Ü. Ziraat Fakültesi Yıllığı, Cilt, 44 (1-2), 151-159, 1994.
• 29. TOPCUĞLU, B., ALPASLAN, M., YALÇIN, S.R., KASAP, Y., Yapraktan CaCl2 Uygulamasmm Değişik Formlarda Azotla Gübrelenen Ispanak Bitksinde Oksalik Asit, Nitrat ve Organik Bağh Azot ile Kalsiyum İçerikleri Üzerine Etkileri. Tanm Bilimleri Dergisi, 2 (3), 11-16, 1996.
• 30. TOPCUOĞLU, B., YALÇIN, S.R., Toprağa Değişik Azotlu Gübre Uygulamalarının Serada Yetiştirilen Kıvırcık Marul Bitkisinde Verim ve Kalite ile Ban Bitki Besin İçerikleri Üzerine Etkisi, Akd.Ümv.Ziraat Fakültesi Dergisi (Basımda), 1997.
• 31. WOOSTER, H.A. Jr., Nutritional Data. 2 nd Ed. H.J. Heinz Co., Pitsbuıg, Pa. p. 124, 1954.
• 32. YALÇIN, S.R. TOPCUOĞLU, B., Azot ve Fosforun Pazı Bitkisinde (Beta vulgaris cicla var.) Oksalik Asit ve Nitrat Birikimi ile Bazı Bitki Besin Maddesi İçerikleri Üzerine Etkileri. A.Ü. Ziraat Fak. Yıllığı, Cilt 44, Fasikül 1-2, Ankara, 1994.